«Μικρό καλάθι» για τα μέτρα κατά της ακρίβειας – Τα πρώτα δείγματα στην αγορά

Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για την εφαρμογή των νέων μέτρων κατά της ακρίβειας. Από 1η Μαρτίου τίθεται σε εφαρμογή το μέτρο που προβλέπει μείωση της αρχικής τιμής σε συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων με το στοίχημα για την κυβέρνηση να είναι μεγάλο αλλά αμφίβολο αν θα χτυπήσει στη ρίζα το πρόβλημα.

Με το πορτοφόλι των καταναλωτών να έχει επιβαρυνθεί υπέρμετρα εξαιτίας των συνεχιζόμενων αυξήσεων στις τιμές των τροφίμων η «μόνιμη μείωση τιμής» και το «καλάθι του νοικοκυριού» εξάντλησαν κάθε περιθώριο για αποκλιμάκωση και πλέον θα δοκιμαστεί το νέο μείγμα μέτρων που θα φανεί στην πράξη τι «ψάρια πιάνουν».

Προϊόντα προσωπικής φροντίδας, απορρυπαντικά και προϊόντα φροντίδας σπιτιού

Μιλώντας στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο γενικός διευθυντής της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος, Απόστολος Πεταλάς, αναφέρθηκε στα πρώτα δείγματα γραφής που όμως δεν αφορούν τα τρόφιμα.

«Αυτό που μένει να δούμε είναι ποια θα είναι η στρατηγική των προσφορών που θα ακολουθήσουν»

Όπως προκύπτει λοιπόν από τους νέους τιμοκαταλόγους που αφορούν σε προϊόντα προσωπικής φροντίδας,  απορρυπαντικά και προϊόντα φροντίδας σπιτιού, οι τιμές είναι χαμηλότερες.

«Θεωρώ ότι επιτυγχάνεται μια πραγματική μεταρρύθμιση στην αγορά» αναφέρει ο κ. Παταλάς μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και συμπληρώνει: «Οι εταιρείες – πολυεθνικές αλλά και τοπικές – με προϊόντα προσωπικής φροντίδας, απορρυπαντικά και προϊόντα φροντίδας σπιτιού, ακολούθησαν μια πολιτική, τα τελευταία 20-30 χρόνια, με υψηλές τιμές και μεγάλες προσφορές. Η νέα διάταξη, τις οδηγεί αναγκαστικά στο να επαναχαράξουν ριζικά την τιμολογιακή τους στρατηγική. Αυτό που μένει να δούμε είναι ποια θα είναι η στρατηγική των προσφορών που θα ακολουθήσουν».

Παράλληλα, ο κ. Πατελάς υποστηρίζει πως από τους νέους τιμοκαταλόγους των προμηθευτών διαπιστώνεται ότι «είναι σχεδιασμένοι με άλλη αρχιτεκτονική που έχει ως βάση χαμηλότερη τιμή τιμοκαταλόγου. Υπάρχει σημαντική διαφοροποίηση στη στρατηγική των τιμών όλων των εταιρειών, κάτι που δεν θα γινόταν αν δεν υπήρχε η συγκεκριμένη διάταξη του υπουργείου. Με αυτήν την έννοια, θεωρώ ότι ίσως επιτευχθεί μια πραγματική μεταρρύθμιση στην αγορά».

«Οι κατηγορίες προϊόντων προσωπικής φροντίδας, απορρυπαντικών και προϊόντων φροντίδας σπιτιού, εισέρχονται σε μια νέα εποχή τιμολόγησης

Ωστόσο, διευκρινίζει ότι το διάστημα που θα ακολουθήσει είναι κρίσιμο για τις εταιρείες του κλάδου προκειμένου να βγάλουν χρήσιμα συμπεράσματα για την καταναλωτική συμπεριφορά. «Απαιτείται χρόνος ώστε να καταλάβουν οι εταιρείες πώς αντιλαμβάνονται οι καταναλωτές τη νέα αρχιτεκτονική τιμών και παράλληλα να αναπροσαρμόσουν τη στρατηγική των προσφορών τους. Το βέβαιο είναι ότι οι κατηγορίες προϊόντων προσωπικής φροντίδας, απορρυπαντικών και προϊόντων φροντίδας σπιτιού, όπου είχε γενικευτεί η τάση υψηλή τιμή σε συνδυασμό με μεγάλες προσφορές, εισέρχονται σε μια νέα εποχή τιμολόγησης».

Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά

Την ίδια ώρα, το «ράλι» τιμών στα τρόφιμα συνεχίστηκε και τον Ιανουάριο, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, αν και καταγράφηκε μια μικρή αποκλιμάκωση του ρυθμού ανόδου του πληθωρισμού. Μπορεί τον Ιανουάριο, ο πληθωρισμός να διαμορφώθηκε στο 3,1% από 3,5% τον περασμένο Δεκέμβριο και έναντι 7% τον Ιανουάριο 2023 ωστόσο στην ομάδα «διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά» «τρέχει» με 8,3% λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε πολλά βασικά είδη.

Συγκεκριμένα, σε μηνιαία σύγκριση σημειώθηκαν ανατιμήσεις σε: αλλαντικά (5,7%), ψάρια νωπά (1,2%), γιαούρτι (2,8%), ελαιόλαδο (6,8%), λαχανικά νωπά (2,8%), λαχανικά διατηρημένα ή επεξεργασμένα (2%), αλκοολούχα ποτά- μη σερβιριζόμενα (3,9%), ηλεκτρισμό (0,7%), φαρμακευτικά προϊόντα (0,8%), μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο (3,4%), υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας (1,6%), εστιατόρια- ζαχαροπλαστεία- καφενεία- κυλικεία (1,5%) και ασφάλιστρα υγείας (14%). Αντίθετα, οι τιμές μειώθηκαν σε: ζυμαρικά (3,3%), πουλερικά (1,8%), γάλα νωπό πλήρες (4,4%), γάλα νωπό με μειωμένα λιπαρά (4,8%), τυριά (1,9%), φρούτα νωπά (1,9%), δημοτικά τέλη (1,5%), φυσικό αέριο (13,5%), πετρέλαιο θέρμανσης (1,1%), υφαντουργικά προϊόντα οικιακής χρήσης (3,8%), καύσιμα αυτοκινήτου- βενζίνη (0,5%) και ξενοδοχεία- μοτέλ- πανδοχεία (7,4%).

«Οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης έχουν ήδη αρχίσει να αποδίδουν»

«Είμαστε πεπεισμένοι ότι θα δούμε άμεσα μειώσεις τιμών σε προϊόντα ευρείας κατανάλωσης για τα νοικοκυριά» δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός Ανάπτυξης Κ. Σκρέκας. «Για να διασφαλίσουμε την απόλυτη διαφάνεια στην εφοδιαστική αλυσίδα, υποχρεώνουμε τους προμηθευτές να πωλούν τα προϊόντα στο λιανεμπόριο σε ‘’καθαρές’’ τιμές, (net pricing). Τα μέτρα που λάβαμε δεν αποτελούν μόνο μια απάντηση  στην αισχροκέρδεια. Βασίζονται στη στρατηγική κατεύθυνση μιας κυβέρνησης που έχει εκλεγεί για να εξασφαλίσει ισονομία για όλους τους πολίτες και για να προστατεύει τον υγιή ανταγωνισμό και τους οικονομικά ασθενέστερους. Οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης είναι δραστικές και έχουν ήδη αρχίσει να αποδίδουν. Εταιρείες ανακαλούν ανατιμήσεις σε βασικά καταναλωτικά προϊόντα τους στα ράφια των σούπερ μάρκετ, γνωρίζοντας ότι δεν θα μπορούν να κάνουν προωθητικές ενέργειες για τους επόμενους τρεις μήνες. Με αυτόν τον τρόπο βάζουμε άμεσα φρένο σε μια συνηθισμένη εμπορική πρακτική δήθεν προσφορών που νοθεύουν το κριτήριο του καταναλωτή και τον ανταγωνισμό και μπαίνει τάξη στην αγορά. Η αγορά πρέπει να λειτουργεί υπέρ της κοινωνίας» τόνισε ο υπουργός και μένει να δούμε αν τα λόγια θα γίνουν και πράξη.

Πριν τη λήξη τους

Μια από τις παρεμβάσεις που ανακοίνωσε το αρμόδιο υπουργείο αφορά τα προϊόντα με κοντινή ημερομηνία λήξης. Σύμφωνα με το σχεδιασμό μπορούν να συμμετέχουν σε προωθητικές ενέργειες ακόμα και αν έχει προηγηθεί ανατίμηση, με την προϋπόθεση ότι φέρουν σχετική σήμανση. Στόχος του μέτρου εκτός από το «να αντιμετωπιστούν φαινόμενα σπατάλης τροφίμων (foodwaste) ή καταστροφής αποθεμάτων» είναι και διάθεσή τους «σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές στους ενδιαφερόμενους καταναλωτές».

Η ρύθμιση αφορά 44 είδη προϊόντων για τα οποία απαιτείται πλέον ειδική σήμανση που θα αναγράφει «Προϊόν με κοντινή ημερομηνία λήξης» και η χρονική απόσταση από την ημερομηνία λήξης ποικίλλει για κάθε είδος από μία μέχρι και 30 μέρες.

Εξαιρούνται από την απαγόρευση διενέργειας προωθητικών ενεργειών

Υπενθυμίζεται ότι τα προϊόντα που εξαιρούνται από την απαγόρευση διενέργειας προωθητικών ενεργειών – για 3 μήνες – εάν έχει προηγηθεί αύξηση τιμής, εφόσον είναι κοντά στην ημερομηνία λήξης τους είναι τα παρακάτω: αρτοσκευάσματα (1 ημέρα), νωπό χοιρινό (1 ημέρα), νωπό κοτόπουλο και μέρη κοτόπουλου (1 ημέρα), νωπό μοσχάρι (1 ημέρα), γάλα φρέσκο πλήρες και με χαμηλά λιπαρά (1 ημέρα), σοκολατούχο γάλα (1 ημέρα), φυτικά ροφήματα (1 ημέρα), γιαούρτι και επιδόρπια γιαουρτιού (3 ημέρες), κρέμες και ρυζόγαλο (3 ημέρες), ψωμί και ψωμί για τοστ (3 ημέρες), γάλα υψηλής παστερίωσης -μακράς διάρκειας- πλήρες και με χαμηλά λιπαρά (5 ημέρες), χυμοί (5 ημέρες), αυγά (5 ημέρες), αλλαντικά (5 ημέρες),  αναψυκτικά (10 ημέρες), μπύρα (10 ημέρες), νερό (10 ημέρες), σοκολάτα στερεή και ροφήματα (10 ημέρες), τυρί (10 ημέρες), σπορέλαια (10 ημέρες), ρύζι (10 ημέρες), βούτυρα και μαργαρίνες (15 ημέρες), μαρμελάδες και είδη επάλειψης (15 ημέρες), καφές συσκευασμένος (15 ημέρες), χαλβάς (15 ημέρες), όσπρια (20 ημέρες), φρυγανιές (20 ημέρες), ζυμαρικά (20 ημέρες), κονσέρβες (20 ημέρες), κατεψυγμένα ψάρια (20 ημέρες), γάλα εβαπορέ (20 ημέρες), χυμός τομάτας (20 ημέρες), σάλτσες και κύβοι ζωμών (20 ημέρες), μαγιονέζες (20 ημέρες), κέτσαπ (20 ημέρες), ελαιόλαδο (20 ημέρες), κατεψυγμένα λαχανικά (20 ημέρες), κατεψυγμένες ζύμες (20 ημέρες), ζάχαρη και γλυκαντικές ουσίες (20 ημέρες), προϊόντα βρώμης (20 ημέρες), κρέμα βρεφικής ηλικίας (20 ημέρες), τροφές για σκύλους σε κονσέρβα (30 ημέρες) και τροφές για γάτες σε κονσέρβα (30 ημέρες).

Νέες ανατιμήσεις και μεγαλύτερη φτωχοποίηση

Πάντως, όπως γράφει ο «Οικονομικός Ταχυδρόμος» ορισμένες πλευρές διαβλέπουν νέες ανατιμήσεις μέσα στους επόμενους μήνες, κάτι το οποίο προκαλεί μεγάλη ανησυχία στους πολίτες. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αυξήσεις τιμών συνεχίζονται με μεγάλη ένταση στο σούπερ μάρκετ, με αποτέλεσμα η αγορά βασικών προϊόντων να καθίσταται πολύ δύσκολη. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με την κυλιόμενη έρευνα τάσεων στο Λιανεμπόριο FMCG του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) αναμένεται μείωση του όγκου πωλήσεων το α’ εξάμηνο του 2024 (-1,3%) σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2023. Επίσης, αναμένεται αύξηση της αξίας των πωλήσεων το α’ εξάμηνο του 2024 (+1,6%) σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2023.

Για τις αυξήσεις – «φωτιά» μίλησε ο Γιώργος Καββαθάς, πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ στο «MEGA Σαββατοκύριακο».

«Πρέπει να τονίσω ότι και από την ετήσια έρευνα του Ινστιτούτου της ΓΣΕΒΕΕ έχουμε μία αύξηση κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες των νοικοκυριών που δηλώνει ότι ο μισθός επαρκεί για τις πρώτες 19 ημέρες του μήνα, έχοντας ξεπεράσει πια ο αριθμός αυτών των οικογενειών το 60%».

Αυτό δείχνει ότι υπάρχει μεγαλύτερη φτωχοποίηση της ελληνικής κοινωνίας, όπως υπογράμμισε ο κ. Καββαθάς, τονίζοντας ότι είναι επιτακτική ανάγκη να αυξηθούν οι μισθοί.

Παράλληλα, συμπλήρωσε: «Οποιαδήποτε αύξηση κι αν δοθεί στους μισθούς, είμαι βέβαιος ότι αν δεν κρατηθούν οι τιμές της αγοράς κι αν δεν ελέγξουμε ουσιαστικά την αισχροκέρδεια που υπάρχει, θα εξαφανιστεί αμέσως».

Αρνητικές πρωτιές

Θα πρέπει να σημειώσουμε πως οι πολίτες, όπως έδειξε η δημοσκόπηση της Metron Analysis για το MEGA,  εξακολουθούν – στις αυθόρμητες απαντήσεις τους – να αναφέρουν την ακρίβεια και την οικονομία, ως σημαντικότερο πρόβλημα, δείχνοντας πως η «κρίση κόστους ζωής» παραμένει στο επίκεντρο.

Η Ελλάδα, εξάλλου,  επί μια διετία κάνει σοβαρό πρωταθλητισμό στην Ευρώπη των «27» κατακτώντας συνεχώς αρνητικές πρωτιές ειδικά στον δείκτη τιμών των τροφίμων που σκαρφαλώνει παρά την πτώση του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.