Ευρωκοινοβούλιο: Με συντριπτική πλειοψηφία «πέρασε» η οδηγία κατά αγωγών SLAPPs σε βάρος δημοσιογράφων

Ένα μήνα από την εκδίκαση της αγωγής του Γρηγόρη Δημητριάδη σε βάρος της ΕΦ.ΣΥΝ., των Reporters United και του Θανάση Κουκάκη που έχει γίνει θέμα στον διεθνή Τύπο το Ευρωκοινοβούλιο απλώνει δίχτυ προστασίας στους δημοσιογράφους ενάντια σε καταχρηστικές διασυνοριακές αγωγές.

Με τη νέα οδηγία της ΕΕ κατά των στρατηγικών αγωγών (Anti-SLAPP) επιχειρείται να μπει ένα τέλος στις αγωγές που αποσκοπούν στη φίμωσή τους, μέσω της οικονομικής εξόντωσής τους.

Η προστασία της δημοκρατίας και η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης θα προστατεύονται από τις αβάσιμες και καταχρηστικές αγωγές SLAPPs

Με 546 ψήφους υπέρ, 47 κατά και 31 αποχές, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την οδηγία που στόχο έχει να διασφαλίσει ότι τα πρόσωπα και οι οργανώσεις που εργάζονται για θέματα δημόσιου συμφέροντος, όπως τα θεμελιώδη δικαιώματα, οι καταγγελίες για διαφθορά, η προστασία της δημοκρατίας και η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης, θα προστατεύονται από τις αβάσιμες και καταχρηστικές αγωγές.

Σε ισχύ μετά τη δημοσίευσή της στην επίσημη εφημερίδα της ΕΕ

Η οδηγία θα τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή της στην επίσημη εφημερίδα της ΕΕ. Από την ημερομηνία εκείνη, τα κράτη – μέλη θα έχουν δύο χρόνια για να την ενσωματώσουν στο εθνικό δίκαιο.

Η προστασία θα ισχύει για όλες τις υποθέσεις με διασυνοριακό χαρακτήρα. Το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο είχαν καταλήξει σε σχετική συμφωνία στις 30 Νοεμβρίου του 2023.

Δύο μέτρα

Για την αποτελεσματικότερη προστασία των θυμάτων, η νέα οδηγία καθιερώνει:

Την απόρριψη αβάσιμων υποθέσεων σε προκαταρκτικό στάδιο και τη δυνατότητα να ζητείται από τον ενάγοντα να καλύπτει τα δικαστικά έξοδα, μεταξύ άλλων για τη νομική εκπροσώπηση του εναγομένου, καθώς και να καταβάλει αποζημίωση στο θύμα.

Εάν ο εναγόμενος ζητήσει να απορριφθεί η υπόθεση σε προκαταρκτικό στάδιο, εναπόκειται στον ενάγοντα να αποδείξει ότι υπάρχουν λόγοι να συνεχιστεί η διαδικασία.  Το δικαστήριο μπορεί επίσης να επιβάλει κι άλλες κυρώσεις στους ενάγοντες.

Με 546 ψήφους υπέρ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την οδηγία

«Απειλή για το κράτος δικαίου»

Μετά την ψηφοφορία, ο εισηγητής Τέεμο Βέλκεν (Σοσιαλιστές, Γερμανία) δήλωσε:

«Οι αγωγές SLAPP αποτελούν απειλή για το κράτος δικαίου και υπονομεύουν σοβαρά τα θεμελιώδη δικαιώματα της ελευθερίας της έκφρασης, της πληροφόρησης και του συνεταιρίζεσθαι. Είναι μια μορφή νομικής παρενόχλησης και κατάχρησης του δικαστικού συστήματος, που χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο από ισχυρά άτομα και οργανισμούς για να αποφεύγουν τον δημόσιο έλεγχο. Τα δικαστήρια της ΕΕ δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται κατ’ αυτόν τον τρόπο για προσωπικό όφελος. Η οδηγία αυτή θα συμβάλλει στην καταπολέμηση των SLAPPs, εμποδίζοντας τους ανθρώπους να χρησιμοποιούν τα δικαστήρια για να εκφοβίζουν και να αποτρέπουν δημοσιογράφους και ακτιβιστές από το να δημοσιοποιούν πληροφορίες και να επιβάλλουν ένα είδος αυτολογοκρισίας».