«Κάτω τα ψηλά τακούνια» – Επανάσταση σε… 12 πόντους

«Ποιες είναι αυτές οι γυναίκες που φορούν ακόμα ψηλά τακούνια;», αναρωτιέται η γαλλική εφημερίδα Le Figaro.  «Ρίξτε μια ματιά τριγύρω».

Ακόμη και στο Παρίσι -την πρωτεύουσα όχι μόνο της Γαλλίας αλλά και, παραδοσιακά, της μόδας- οι περισσότερες φορούν πλέον αθλητικά παπούτσια, κάποιες μοκασίνια και, όλο και περισσότερες, ένα ζευγάρι μπαλαρίνες.

«Όσες ισορροπούν πάνω σε δεκάποντες ή ακόμη και δωδεκάποντες γόβες μπορούν να μετρηθούν στα δάχτυλα του ενός χεριού», παρατηρεί η γαλλική εφημερίδα. «Μπορούμε ακόμη και να στοιχηματίσουμε ότι πηγαίνουν για δουλειά».

Στη γαλλική αγορά, και όχι μόνο, η τάση δείχνει να έχει πια εδραιωθεί.

«Ω λα λά, αυτό τελείωσε», λέει στον Economist μια Παριζιάνα υπεύθυνη καταστήματος υποδημάτων, όταν ερωτάται αν πουλάει πολλές γόβες στιλέτο. Δείχνει μια περιορισμένη γκάμα, χωμένη στο πάνω ράφι.

«Οι γυναίκες θέλουν άνεση», λέει μια πωλήτρια σε ένα άλλο κατάστημα. «Μπορείτε να φορέσετε φλατ χοντρές μπότες με ένα κομψό φόρεμα και να εξακολουθείτε να είστε κομψές».

Αυτή η μεταστροφή δεν είναι ακριβώς νέο φαινόμενο.

Το 2019 την Ιαπωνία σάρωσε το κίνημα #KuToo κατά της εργοδοτικής απαίτησης οι γυναίκες να φορούν τακούνια 5-7 εκατοστών στους χώρους εργασίας.

Η τάση, που άρχισε να διαμορφώνεται με το κίνημα #MeToo, ενισχύθηκε με τους περιορισμούς της COVID-19 και τη μεταπανδημική κυριαρχία του χαλαρού casual look.

Το 2022 αεροσυνοδοί στην Ισπανία συγκέντρωσαν υπογραφές, απαιτώντας τη χαλάρωση του ενδυματολογικού κώδικα και πιο άνετα υποδήματα εν ώρα εργασίας.

«Δεν είμαι η αεροσυνοδός Barbie!», ήταν ο τίτλος της αίτησης στον ιστότοπο Change.org. Δεν ήταν η μόνες που διαμαρτυρήθηκαν στον κλάδο των αερομεταφορών.

Τώρα, με ώθηση κυρίως τις νεότερες γενιές, καταγράφεται μια σαφής αποστασιοποίηση από τα ψηλοτάκουνα και τις στερεοτυπικές και μη «αγκυλώσεις» με τις οποίες έχουν συνδεθεί.

Μια σχετική αναφορά δεν έλειψε ούτε από την πρόσφατη κινηματογραφική επιτυχία της «πλαστικής επαναστάτριας» Barbie, τα πέλματα της οποίας παρέμεναν πεισματικά σε ορθή θέση, ακόμη κι όταν απαλλάχθηκε από τα ψηλοτάκουνά της.

@acnedelavie who has better arch? 👠 @Margotrobbie @barbie  #barbie #margotrobbie #barbie2023 #barbielifeinthedreamhouse #hotpink #shoes #heels #barbiedoll #barbiemovies #barbiegirl #gretagerwig ♬ original sound – Rose Lee

Μια εφεύρεση για… άντρες

Η ιστορία του τακουνιού πάει πολύ μακριά, κατά ορισμένες εκτιμήσεις πίσω στον 10ο αιώνα.

Όμως η εδραίωσή του ως αναπόσπαστο τμήμα της γυναικείας υπόδησης έγινε στη σύγχρονη Γαλλία.

Η κυριαρχία των ψηλοτάκουνων ήρθε μεταπολεμικά, το 1954, όταν ο σχεδιαστής του οίκου Dior, Ροζέ Βιβιέρ, καθιέρωσε τη γόβα στιλέτο.

Έβαλε μεταλλική ράβδο στο τακούνι, αύξησε το ύψος του, σκλήρυνε τη δομή του και τέντωσε τη γυναικεία σιλουέτα. Το ονόμασε «εργαλείο ακατάσχετης αποπλάνησης».

Γρήγορα έγινε σύμβολο κομψότητας και στυλ. Ακόμη και φετίχ.

Της έδωσε άλλη πνοή ο διάσημος Γάλλος σχεδιαστής Κριστιάν Λουμπουτέν, ενσωματώνοντας τις διάσημες πια κόκκινες σόλες.

Πολυτελές υπόδημα, στοιχίζει το ζευγάρι σχεδόν όσο ένας μέσος κατώτατος μισθός.

Κατά τον Λουμπουτέν, «τα ψηλοτάκουνα είναι απόλαυση με πόνο», που «κατά μια έννοια ενδυναμώνουν τις γυναίκες», καθώς «μεταμορφώνουν τη γλώσσα του σώματος και τη στάση» και «τις ανυψώνουν σωματικά και συναισθηματικά».

Σύμφωνα με τη θεώρησή του, «οι γυναίκες πρέπει να ζουν στο ρυθμό των ψηλοτάκουνων παπουτσιών»

Τους δίνουν «χρόνο να σκεφτούν, να κοιτάξουν τον περιβάλλοντα χώρο. Μια καμήλα έχει δει περισσότερα στη ζωή από ένα πολύ γρήγορο άλογο!»

Αλλά «αυτό που είναι σεξουαλικό σε ένα ψηλό τακούνι», έχει πει, «είναι η καμάρα του ποδιού, γιατί είναι ακριβώς η θέση του ποδιού μιας γυναίκας όταν έχει οργασμό».

Φαντάζει ωστόσο οξύμωρο, εάν αναλογιστεί κανείς ότι, σχεδιαστικά, τα τακούνια ψήλωσαν αρχικά για… άνδρες.

Προορίζονταν για καλύτερο κράτημα κατά την ιππασία, και δη σε μάχες.

Χρησιμοποιήθηκε για αιώνες στην Εγγύς Ανατολή.

Ήρθε πολύ αργότερα ως μόδα στην Ευρώπη μέσω της Βενετίας.

Φορέθηκαν για πρώτη φορά στις βασιλικές αυλές της Ισπανίας και της Ιταλίας τον 16ο αιώνα.

Όσο μεγαλύτερη ήταν η κοινωνική τάξη, τόσο αυξανόταν το ύψος του τακουνιού.

Αυτός που το απογείωσε ωστόσο ήταν ο Λουδοβίκος ΙΔ’ της Γαλλίας.

Μικρού αναστήματος, φορούσε τακούνια 12 εκατοστών.

Προσθέτοντάς τους κόκκινο χρώμα, δε, τα έκανε σήμα-κατατεθέν της αριστοκρατίας.

Ψηλοτάκουνα στη ντουλάπα;

Εν έτει 2024, δεν είναι τα φεμινιστικά κριτήρια που ρίχνουν τη γόβα από το βάθρο.

Μεταπανδημικά ο αστικός τρόπος ζωής έχει αλλάξει και η άνεση αναδεικνύεται σε μια από τις κυρίαρχες προτιμήσεις.

Το καταδεικνύει η μόδα των sneakers και των παπουτσιών με φαρδιές σόλες.

«Τα αθλητικά παπούτσια, που κάποτε χλευάζονταν στα beaux quartiers ως αμερικανικό βδέλυγμα», γράφει χαρακτηριστικά ο Economist, «είναι πλέον καθημερινό στοιχείο στα παρισινά καφέ και στα γραφεία».

Ήδη από το 2019, η Γαλλική Ομοσπονδία Υποδημάτων προέβλεπε πτώση των πωλήσεων σε γόβες κατά 5% παγκοσμίως.

H πανδημία αποτέλεσε πρόσθετο πλήγμα για το εμβληματικό προϊόν του κλάδου, με μείωση των αγορών κατά 45% το 2020, σύμφωνα με μελέτη της αμερικανικής εταιρείας έρευνας αγοράς NPD Group.

Το 2021, σύμφωνα με μια μελέτη της εταιρίας IWG, το 59% των ερωτηθέντων είπε ότι οι μέρες των επίσημων ρούχων είχαν τελειώσει.

Σύμφωνα πάντως με πιο πρόσφατη μελέτη, η αγορά των ψηλοτάκουνων υποδημάτων θα συνεχίζει να αναπτύσσεται, με επέκταση στην Ασία και αύξηση του μεγέθους της κατά 2,39 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2027.