H μυθολογία για την ανωτερότητα του ιδιωτικού

Η χρονική σύμπτωση ανάμεσα στην επέτειο μιας σιδηροδρομικής τραγωδίας, που θυμίζει με τον πιο οδυνηρό τρόπο τις επιπτώσεις της ιδιωτικοποίησης υποδομών που μέχρι πρότινος θεωρούνταν αυτονόητα δημόσιες, με την έναρξη της συζήτησης για τη νομιμοποίηση των ιδιωτικών πανεπιστημίων –με σαφή παράκαμψη μιας ρητής συνταγματικής απαγόρευσης– ήρθε να υπογραμμίσει τη δομική αδυναμία να βγαίνουν διδάγματα από την προηγούμενη εμπειρία.

Πάνω από τέσσερις δεκαετίες από όταν ξεκίνησε η ιδεολογική και πολιτική αντεπίθεση απέναντι στον υποτιθέμενο κρατισμό και διαμορφώθηκε μια ολόκληρη μυθολογία σύμφωνα με την οποία οτιδήποτε το δημόσιο είναι και παρωχημένο και προβληματικό, ενώ οτιδήποτε το ιδιωτικό είναι αυτονόητα και ποιοτικό,  είναι εκκωφαντική η σιωπή ως προς τον πραγματικό απολογισμό αυτής της ιδιότυπης κοινωνικής αντιμεταρρύθμισης και στη χώρα μας και διεθνώς.

Προφανώς, γιατί εάν αυτός ο απολογισμός γινόταν θα συναντούσαμε μεταφορά μεγάλου βάρους στις πλάτες των καταναλωτών, επιδείνωση της θέσης των εργαζομένων, χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης και βέβαια ένα πλήθος προβλημάτων που καταλήγουν να είναι και πραγματικοί κίνδυνοι όταν μιλάμε για ζωτικές υποδομές.

Στη χώρα μας όλα αυτά συμπυκνώθηκαν στην τραγωδία των Τεμπών που πολύ περισσότερο από «ανθρώπινο λάθος» ήταν ένα έγκλημα προμελετημένο μέσα σε ένα κυκεώνα παραλείψεων, παλινωδιών, αποφάσεων που προσπερνούσαν τα προβλήματα ασφάλειας, που όμως στον πυρήνα του δεν παύει να έχει αφενός το εγχείρημα ιδιωτικοποίησης των σιδηροδρόμων αφετέρου την αντιμετώπιση των δημόσιων έργων ως κατά βάση πεδίου ιδιωτικής κερδοφορίας (συχνά και μέσα από το να γίνεται το δημόσιο μια ιδιότυπη «μαύρη τρύπα» μεγάλων δαπανών χωρίς αντίκρισμα).

Το γεγονός ότι παρ’ όλα αυτά και παρά τη διεθνή εμπειρία που περιλαμβάνει πλήθος αντίστοιχων παραδειγμάτων, πλέον η προνομιμοποίηση του ιδιωτικού έχει αναχθεί σε μια ιδιότυπη πολιτική και οικονομική «ορθοδοξία», και μάλιστα επεκτείνεται και σε χώρους όπου ο δημόσιος χαρακτήρας έχει αποδεδειγμένα συνδεθεί με σημαντικά αποτελέσματα, όπως είναι η Ανώτατη Εκπαίδευση, συγκεφαλαιώνει τον πραγματικό κίνδυνο που ελλοχεύει όταν μια μυθολογία αναγορεύεται σε στρατηγική.