Βλαντίμιρ Καρά-Μουρζά: Ένας «Ναβάλνι Νο2» κατά του Πούτιν στη Ρωσία;

«Αν ακούσετε την προπαγάνδα του Βλαντίμιρ Πούτιν, τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να πάνε καλύτερα γι’ αυτόν», έγραφε προ ημερών σε άρθρο γνώμης στην Washington Post ο φυλακισμένος Ρώσος αντιφρονών Βλαντίμιρ Καρά-Μουρζά.

Σύμφωνα με το αφήγημα του Κρελμίνου, τόνιζε, «ο πρόεδρος της Ρωσίας κερδίζει τον πόλεμο στην Ουκρανία, η εξουσία του είναι ισχυρότερη από ποτέ και, το σημαντικότερο, ο ρωσικός λαός είναι πλήρως ενωμένος στην υποστήριξη του ηγέτη του και της «ειδικής στρατιωτικής του επιχείρησης», όπως αναφέρεται απαρέγκλιτα ο πόλεμος στα συστημικά ΜΜΕ».

Όλα αυτά ο 42χρονος Καρά-Μουρζά τα έγραψε από το κελί ποινικής αποικίας στη Σιβηρία, όπου εκτίει ποινή 25ετους κάθειρξης με πλήθος κατηγοριών.

Βασική και κύρια είναι αυτή της «προδοσίας», για τη δημόσια κριτική του στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Αφορμή για το άρθρο του στην WP, στα μέσα Φεβρουαρίου, ήταν ο αποκλεισμός του μοναδικού αντιπολεμικού υποψηφίου, Μπόρις Ναντιέζντιν, από τις κάλπες των προεδρικών εκλογών της 17ης Μαρτίου στη Ρωσία.

O τίτλος του κειμένου ήταν ενδεικτικός.

«Ακόμη και από τη ρωσική φυλακή μπορώ να δω την αδυναμία του Πούτιν».

Ένας «εκδικητικός, φοβισμένος, άπληστος γέρος που εξακολουθεί να κρατιέται από τη θανάσιμη λαβή του, καταστρέφοντας ό,τι αντιλαμβάνεται ως απειλή για την εξουσία του», έγραψε λίγα 24ωρα μετά στο Χ για τον Ρώσο πρόεδρο, όταν έγινε γνωστός ο θάνατος του Αλεξέι Ναβάλνι.

Τα σοκαριστικά νέα είχαν βρει τον Καρά-Μουρζά στο δικό του απομονωμένο κελί στη Σιβηρία.

Μετά το θάνατο του Ναβάλνι, ο 42χρονος φυλακισμένος αντιφρονών με τη διπλή, ρωσο-βρετανική υπηκοότητα και εξέχον μέλος της εξωκοινοβουλευτικής ρωσικής αντιπολίτευσης, έχει γίνει ο διασημότερος εν ζωή επικριτής του Κρεμλίνου.

Πολλοί -με πρώτους τη τάξει τους συνεργάτες του και τη σύζυγό του- εκφράζουν τώρα φόβους και για τη δική του ζωή.

Ο Ρώσος αντιφρονών Βλαντίμιρ Καρά-Μουρζά σε συνομιλία με τη δικηγόρο του, κατά τη διάρκεια εξέτασης έφεσης κατά της καταδίκης του σε 25ετή φυλάκιση, πέρυσι στη Μόσχα (REUTERS/Maxim Shemetov/File Photo)

Δύο δηλητηριάσεις και 25 χρόνια φυλακή

Δημοσιογράφος και ιστορικός, απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ και ενεργός στο αντι-Πούτιν εσωτερικό πολιτικό μέτωπο στη Ρωσία, ο Καρά-Μουρζά έχει ήδη επιβιώσει δύο μυστηριωδών δηλητηριάσεων, το 2015 και το 2017.

Η πρώτη συνέβη λίγο μετά τη δολοφονία του πολιτικού μέντορά του και ηγετικής φυσιογνωμίας της ρωσικής αντιπολίτευσης, που κατά πολλούς θα μπορούσε να είχε νικήσει άνετα τον Βλαντίμιρ Πούτιν στις κάλπες: του Μπόρις Νεμστόφ.

Μετά την πρώτη δηλητηρίαση, κατά την οποία νοσηλεύτηκε σε κώμα στη Μόσχα, ο Καρά-Μουρζά διαγνώστηκε με νεφρική ανεπάρκεια.

Μετά τη δεύτερη δηλητηρίαση, ανέπτυξε πολυνευροπάθεια, μια νευρική πάθηση που επηρεάζει την ικανότητά του να αισθάνεται τα πόδια και τα χέρια του.

Ο ίδιος κατηγορεί το Κρεμλίνο.

Κοινή έρευνα της ομάδας ερευνητικής δημοσιογραφίας Bellingcat με τον ανεξάρτητο ρωσικό ιστότοπο The Insider και το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel κατέληξε το 2021 στο συμπέρασμα ότι τον Ρώσο αντιφρονούντα παρακολουθούσε η ίδια ομάδα της υπηρεσίας ασφαλείας FSB, που κατηγορείται ότι προσπάθησε να δολοφονήσει τον Αλεξέι Ναβάλνι με τον νευροπαραλυτικό παράγοντα Νόβιτσοκ, το 2020.

Τελικά ο Καρά-Μουρζά συνελήφθη έξω από το σπίτι του στη Μόσχα τον Απρίλιο 2022, δύο μήνες μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, την οποία καταδίκαζε σε δημόσιες παρεμβάσεις του εντός, αλλά κυρίως εκτός Ρωσίας.

Ένα χρόνο αργότερα καταδικάστηκε σε 25 χρόνια φυλάκιση.

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ποινή που έχει επιβληθεί μετασοβιετικά σε επικριτή του Κρεμλίνου.

Ο ίδιος είχε παρομοιάσει τη δίκη του με εκείνες επί Στάλιν.

Όπως συνέβη και με τον Ναβάλνι, τα ίχνη του είχαν χαθεί για ένα διάστημα στις αρχές του έτους, ενώ εξέτιε την ποινή του σε φυλακές στη Σιβηρία, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τη σύζυγό του και τα παιδιά τους, που ζουν στις ΗΠΑ.

Σε επιστολή που απέστειλε προ μηνός στους δικηγόρους του, τους ενημέρωσε ότι είχε μεταφερθεί σε άλλο σωφρονιστικό ίδρυμα, ως τιμωρία επειδή δεν σηκώθηκε όταν του είπε ένας φρουρός.

Πιέσεις για απελευθέρωση

«Η υγεία του Καρά-Μουρζά επιδεινώθηκε ραγδαία κατά τη διάρκεια της κράτησής του», αναφέρει σε ανοιχτή επιστολή προς τον Αμερικανό πρόεδρο Μπάντεν το Freedom House, μη κερδοσκοπικός οργανισμός για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας.

«Η σύζυγός του, Γεβγκένια, λέει ότι έχει χάσει περισσότερα από 50 κιλά τον τελευταίο χρόνο και αντιμετωπίζει παράλυση και στα δύο του πόδια, λόγω μη θεραπευμένης πολυνευροπάθειας», προστίθεται στο κείμενο.

Πολλοί, οι υπογράφοντες καλούν την κυβέρνηση των ΗΠΑ να συμπεριλάβει άμεσα τον Καρά-Μουρζά στις διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση Αμερικανών κρατουμένων στη Μόσχα.

Όπως λέγεται δηλαδή ότι είχε ήδη συμβεί με τον Ναβάλνι.

Με ανάλογο αίτημα μετέβη στις 29 Φεβρουαρίου στη Βρετανία προσωπικά η Γεβγκένια Καρά-Μουρζά, ζητώντας από τη δεύτερη «πατρίδα» του συζύγου της να τον προστατεύσει.

Ο 42χρονος Ρώσος αντιφρονών απέκτησε τη βρετανική υπηκοότητα, όταν η μητέρα του παντρεύτηκε έναν Βρετανό.

Μετακόμισε στην Αγγλία ως έφηβος.

Έγινε δημοσιογράφος στο Λονδίνο και σπούδασε ιστορία στο Κέιμπριτζ, προτού επιτρέψει στη Ρωσία στα τέλη της δεκαετίας του ‘90 και ενταχθεί στους κόλπους της αντιπολίτευσης με φιλελεύθερη και φιλοδυτική ροπή.

Τώρα, το αίτημα της συζύγου του προς τη βρετανική κυβέρνηση είναι να διαπραγματευτεί για απελευθέρωση του συζύγου της, στο πλαίσιο ανταλλαγής κρατουμένων.

Μέχρι και σήμερα, ωστόσο, το βρετανικό ΥΠΕΞ απορρίπτει αυτό το ενδεχόμενο, αρνούμενο να μπει σε λογική «παζαριού» με το Κρεμλίνο.

Ο ίδιος ο Βλαντίμιρ Καρά-Μουρζά συνεχίζει εν τω μεταξύ μέσα από το κελί τον αγώνα του κατά του Ρώσου προέδρου Πούτιν.

Καλεί τους Ρώσους να μετατρέψουν τις επικείμενες προεδρικές εκλογές σε διαμαρτυρία, συρρέοντας στις 12 το μεσημέρι της 17ης Μαρτίου στα εκλογικά κέντρα και γράφοντας πάνω στα ψηφοδέλτια «το όνομα που απαγορεύεται να προφέρεται τόσο στη ζωή, όσο και μετά θάνατον: Ναβάλνι».

«Ας δείξουμε πόσοι είμαστε», αναφέρει. «Ας δείξουμε ότι καμία σφαίρα, κανένα δηλητήριο και καμία φυλακή δεν μπορούν να σταματήσουν το μέλλον».