Νήσοι Φώκλαντ: Μια κρίση που βγαίνει από το «ψυγείο»;

«Επιτρέψτε μου να είμαι απολύτως σαφής», τόνισε ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Ντέιβιντ Κάμερον, από τα βρετανικά υπερπόντια και αμφισβητούμενα από την Αργεντινή εδάφη των Νήσων Φώκλαντ, στον μακρινό Νότιο Ατλαντικό.

«Σε ό,τι μας αφορά και για όσο τα Νησιά Φώκλαντ θέλουν να είναι μέρος της οικογένειας του Ηνωμένου Βασιλείου», διακήρυξε, «θα τα υποστηρίξουμε και θα βοηθήσουμε στην προστασία και την υπεράσπισή τους απολύτως».

«Ελπίζω αυτό να ισχύσει για πάρα πολύ καιρό», προσέθεσε, «ενδεχομένως για πάντα»…

Με αποδέκτη το Μπουένος Άιρες, ήταν το κεντρικό μήνυμα της επίσημης επίσκεψής του στο νησιωτικό σύμπλεγμα, στις 20 Φεβρουαρίου.

Ήταν η πρώτη επικεφαλής της βρετανικής διπλωματίας από τη δεκαετία του 1990 και εν γένει Βρετανού υπουργού εδώ και οκτώ χρόνια.

Η συγκυρία που επέλεξε ο Ντέιβιντ Κάμερον για να κάνει αυτό το σπάνιο επίσημο ταξίδι των 13.000 χιλιομέτρων από το Λονδίνο κάθε άλλο παρά είναι τυχαία.

Έγινε λίγο πριν από την επέτειο της έναρξης του πολέμου στο νησιωτικό σύμπλεγμα, στις 2 Απριλίου του 1982, που ξέσπασε με την αποτυχημένη τελικά απόπειρα κατάληψής των Φώκλαντ από δυνάμεις της χούντας Γκαλτιέρι στην Αργεντινή.

Επισήμως, οργανώθηκε προς εκπλήρωση της περσινής δέσμευσης του προκατόχου του στο βρετανικό ΥΠΕΞ, Τζέιμς Κλίβερλι, για την πραγματοποίησή της.

Αποτέλεσε σταθμό ευρύτερης περιοδείας του Κάμερον στη Νότια Αμερική, με επόμενους σταθμούς την Παραγουάη και τη σύνοδο των ΥΠΕΞ της G20 στη Βραζιλία.

Επί της ουσίας, ωστόσο, αποτελεί έμπρακτη απάντηση στις εθνικιστικές κορώνες του ακροδεξιού νέου προέδρου της Αργεντινής, Χαβιέρ Μιλέι, εν μέσω οικονομικής λαίλαπας στη χώρα του.

Ο ακροδεξιός πρόεδρος Χαβιέρ Μιλέι στο μπαλκόνι του προεδρικού μεγάρου στο Μουένος Άιρες, λίγο μετά την ορκωμοσία του, τον περασμένο Δεκέμβριο (REUTERS/Agustin Marcarian/File Photo)

Κάν’ το όπως η… Θάτσερ;

Η ανάκτηση της κυριαρχίας της Αργεντινής στις Μαλβίνες, όπως είναι γνωστές στα ισπανικά οι Νήσοι Φώκλαντ, αποτελούν μια από τις βασικές -προεκλογικές και μη δεσμεύσεις- του Χαβιέρ Μιλέι.

Δεν είναι ο πρώτος που εγείρει αυτό το θέμα.

Το Μπουένος Άιρες διεκδικεί εδώ και χρόνια το αυτοδιοικούμενο βρετανικό υπερπόντιο έδαφος.

Ως πάγιο επιχείρημα αναφέρει ότι ήταν κληρονομιά της ανεξάρτητης Αργενινής από το ισπανικό στέμμα, προτού τα καταλάβουν οι Βρετανοί το 1833.

Προβάλλει επίσης τη γεωγραφική εγγύτητα του νησιωτικού συμπλέγματος με την ηπειρωτική χώρα της Νότιας Αμερικής, σε απόσταση 400 χιλιομέτρων, έναντι 13.000 χιλιομέτρων που απέχει το πρώην αποικιοκρατικό Λονδίνο.

Κατά το αφήγημα του Μιλέι, η κυριαρχία της Αργεντινής στα νησιά και η τελική παράδοσή τους από τη Βρετανία είναι «αδιαπραγμάτευτη».

Όμως η λύση, λέει, δεν θα είναι μια επανάληψη του καταστροφικού, φονικού και πολυδάπανου πολέμου του 1982.

Αντί αυτού, προκρίνει τη διπλωματική οδό, με πρότυπο τη  μεταβίβαση της κυριαρχίας του Χονγκ Κονγκ από τη Βρετανία στην Κίνα.

Ο Ντέιβιντ Κάμερον φρόντισε να «κόψει τον βήχα» στον Μιλέι.

Η βρετανική κυριαρχία επί των Νήσων Φώκλαντ «δεν τίθεται προς συζήτηση», ξεκαθάρισε λίγο πριν αποχωρήσει από το Λονδίνο.

Στη Βρετανία ωστόσο επικρατεί προβληματισμός για τις επόμενες κινήσεις του απρόβλεπτου Μιλέι, με αναφορές και σε ιστορικές αναλογίες.

Όπως ίσχυε το 1982 υπό τη στρατιωτική δικτατορία Γκαλτιέρι, έτσι και τώρα η Αργεντινή βυθίζεται σε μια σπειροειδή οικονομική κρίση υπό την προεδρία του ακροδεξιού «αναρχο-καπιταλιστή» και θαυμαστή της Μάργκαρετ Θάτσερ.

Αν και θεωρείται απίθανο ο Μιλέι να ακολουθήσει εν έτει 2024 το παράδειγμα της χούντας του 1982, πυροδοτώντας ένα νέο πόλεμο στα Φώκλαντ, η ανάγκη για αποπροσανατολισμό των Αργεντίνων από τα εσωτερικά προβλήματά τους προβάλλει σήμερα σχεδόν η ίδια, όπως τότε.

Πολλώ μάλλον εν μέσω κλιμάκωσης της λαϊκής αντίδρασης στη θεραπεία-σοκ που ευαγγελίζεται για την οικονομία ο Μιλέι.

Πόλεμος εντυπώσεων

«Φυσικά θέλουμε να έχουμε καλές σχέσεις με το Μπουένος Άιρες, με την κυβέρνηση της Αργεντινής», τόνισε ο Ντέιβιντ Κάμερον από το Μνημείο Απελευθέρωσης στην πρωτεύουσα των Φώκλαντ.

Όμως αυτό, προσέθεσε, «δεν θα γίνει ποτέ εις βάρος των επιθυμιών των κατοίκων των Νήσων Φώκλαντ».

Το τελευταίο δημοψήφισμα που διεξήχθη στο νησιωτικό σύμπλεγμα των 3.000 κατοίκων είχε γίνει το 2013.

Το ποσοστό υπέρ της παραμονής στη δικαιοδοσία του Ηνωμένου Βασιλείου είχε αγγίξει τότε το 99,8%.

«Αμοιβαία επωφελή» χαρακτήρισε αυτή τη σχέση το τοπικό κοινοβούλιο, σε ανακοίνωση που εξέδωσε με αφορμή την επίσκεψη του Βρετανού ΥΠΕΞ.

Αποτελεί γι’ αυτόν «ευκαιρία», ανέφερε, «για να ενημερωθεί από πρώτο χέρι για τα ζητήματα της σχέσης μας με την Αργεντινή, να δει τη στρατηγική σημασία των Νήσων Φώκλαντ και να κατανοήσει καλύτερα τα περιβαλλοντικά και οικονομικά ζητήματα και τις φιλοδοξίες» του υπερπόντιου βρετανικού εδάφους.

Στο φόντο είναι η περσινή αποχώρηση της Αργεντινής από διακρατική συμφωνία συνεργασίας με τη Βρετανία, που είχε συναφθεί το 2016 για θέματα όπως η ενέργεια, η ναυτιλία και η αλιεία, αλλά και ο εντοπισμός λειψάνων Αργεντινών στρατιωτών, που σκοτώθηκαν στον Πόλεμο των Φώκλαντ.

Το περασμένο καλοκαίρι, δε, -προ της εκλογής Μιλέι- το Μπουένος Άιρες καταχώρησε ως «σημαντική διπλωματική νίκη» το γεγονός ότι ο ισπανικός όρος «Νήσοι Μαλβίνας» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά επισήμως από την Ε.Ε., στο ανακοινωθέν της συνόδου κορυφής με χώρες της Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής.

Κίνηση, που είχε εξοργίσει το Λονδίνο.

Όμως αυτό που θα έπρεπε να προκαλεί οργή, σχολιάζει ο βρετανικός Τύπος, είναι οι ελλείψεις πλοίων στο Βασιλικό Ναυτικό.

Όπως αποκάλυψε προ ημερών η Telegraph, «καταργούνται μεγάλες περιπολίες πολεμικών πλοίων γύρω από τα Φώκλαντ».

Πλέον «η ναυτική προστασία των νησιών περιορίζεται σε ένα μικρό περιπολικό σκάφος», ανέφερε, «την ώρα που η Αργεντινή σχεδιάζει την αγορά τριών υποβρυχίων και αποθέματος πολεμικών πλοίων», στο πλαίσιο τριπλασιασμού του αμυντικού προϋπολογισμού της μέχρι το 2032.