Ξέρεις από πού φτάνουν τα προϊόντα που αγοράζεις; – Ευρωπαϊκό «Μπλόκο» στην αλυσίδα καταναγκαστικής εργασίας

Σε συμφωνία ήρθαν το πρωί της Τρίτης, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Συμβούλιο, για νέους κανόνες που θα απαγορεύουν τα προϊόντα τα οποία κατασκευάζονται με καταναγκαστική εργασία, ανατρέποντας τις προσδοκίες ότι ο νόμος δεν θα περάσει εντός της τρέχουσας νομοθετικής εντολής μετά από μήνες της καθυστερημένης προόδου.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε τις εργασίες για τον νομοθετικό φάκελο το 2022 μετά από αυξανόμενες εκκλήσεις από ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα, με περίπου 28 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως να αναγκάζονται να εργαστούν.

Εάν η έρευνα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι έχει χρησιμοποιηθεί καταναγκαστική εργασία, οι αρχές μπορούν να απαιτήσουν την απόσυρση των σχετικών αγαθών από την αγορά της ΕΕ και την κατάσχεσή τους στα σύνορα

Ο νόμος αντιμετωπίζει τις παραβιάσεις που εντοπίζονται κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού των προϊόντων της αγοράς, αλλά θα διερευνήσει επίσης αγαθά που συνδέονται με κρατικά συστήματα που παραβιάζουν τις διεθνείς συμβάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Εκτεταμένες παραβιάσεις

Μία από τις πιο υψηλές υποθέσεις τα τελευταία χρόνια ήταν το σύστημα καταναγκαστικής εργασίας που αξιολογήθηκε το 2022 από το Γραφείο του ΟΗΕ της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) στην κινεζική περιοχή Xinjiang, όπου οι κινεζικές αρχές διαπιστώθηκε ότι έχουν προβεί σε εκτεταμένες παραβιάσεις κατά της μουσουλμανικής μειονότητας της εθνοτικής ομάδας των Ουιγούρων.

Η απαγόρευση της καταναγκαστικής εργασίας στην Ευρώπη θα έχει ισχύ από το 2027 το νωρίτερο μετά από περίοδο χάριτος τριών ετών – και η εφαρμογή θα βασίζεται σε αξιολογήσεις είτε από τις εθνικές αρχές είτε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εάν οι εικαζόμενες παραβιάσεις λαμβάνουν χώρα εκτός της επικράτειας της ΕΕ.

Η τελική απόφαση για την απαγόρευση, την απόσυρση ή την αναστολή ενός προϊόντος θα ληφθεί από την αρχή που ηγήθηκε της έρευνας – και θα ισχύει για όλα τα άλλα κράτη μέλη στα οποία διακινείται το προϊόν, βάσει της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης.

27,6 εκατομμύρια άνθρωποι επλήγησαν το 2021

Ενώ η νομοθεσία οδεύει τώρα προς την τελική σφραγίδα έγκρισης στην επόμενη σύνοδο ολομέλειας του Κοινοβουλίου τον Απρίλιο, η φιλελεύθερη βουλευτής της ΕΕ Svenja Hahn, η οποία προέρχεται από το FDP της Γερμανίας –το οποίο έχει αποκτήσει πρόσφατα τη φήμη ότι εμποδίζει τις συμφωνίες στις Βρυξέλλες– είπε ότι η συμφωνία ήταν απλώς «προφορική»

Από την πλευρά της, η έτερη συνεισηγήτρια, Ευρωβουλεύτρια Maria-Manuel Leitão-Marques (S&D, PT) ανέφερε: «Η καταναγκαστική εργασία είναι πραγματικότητα για πάρα πολύ καιρό και παραμένει πραγματικότητα για πάρα πολλούς. Υπήρχαν περίπου 27,6 εκατομμύρια άνθρωποι που επλήγησαν από αυτό το 2021, κυρίως στον ιδιωτικό τομέα, αλλά και θύματα της λεγόμενης καταναγκαστικής εργασίας που χρηματοδοτείται από το κράτος. Η συμφωνία που επιτύχαμε σήμερα θα διαβεβαιώσει ότι η ΕΕ διαθέτει ένα μέσο για την απαγόρευση των προϊόντων που κατασκευάζονται με καταναγκαστική εργασία από την αγορά της Ένωσης καθώς και για την αντιμετώπιση διαφόρων μορφών καταναγκαστικής εργασίας, ακόμη και όταν επιβάλλεται από ένα κράτος».