Λευκός νάνος αυτοτραυματίστηκε καταπίνοντας πλανήτη

Για πρώτη φορά στα χρονικά της αστρονομίας, τηλεσκόπιο στη Χιλή ανίχνευσε τη μεταλλική ουλή που απέκτησε ένας λευκός νάνος όταν κατάπιε έναν από τους πλανήτες του.

Οι λευκοί νάνοι είναι αυτό που απομένει όταν ένα άστρο στο μέγεθος του Ήλιου εξαντλεί τα πυρηνικά του καύσιμα και φτάνει στο τέλος της ζωής του. Το γερασμένο άστρο αρχικά διογκώνεται σε ερυθρό γίγαντα και μετά απορρίπτει τα εξωτερικά του στρώματα, αφήνοντας πίσω του ένα πυκνό, καυτό σώμα στο μέγεθος της Γης.

Η διαδικασία αυτή επηρεάζει τους πλανήτες που περιφέρονταν γύρω από το άστρο, ορισμένοι από τους οποίους πέφτουν στον λευκό νάνο και απορροφώνται.

Αυτό συνέβη και στην περίπτωση του λευκού νάνου  WD 0816-310, το πτώμα ενός άστρου με αρχική μάζα περίπου διπλάσια σε σχέση με του Ήλιου.

Χρησιμοποιώντας το «Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο» (VLT), του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου του Νότου στη Χιλή, αστρονόμοι ανίχνευσαν τη φασματική υπογραφή μιας «ουλής» από μεταλλικά στοιχεία σε έναν από τους δύο πόλους του νάνου.

Τα μέταλλα αυτά δεν μπορεί παρά να προήλθαν από κάποιον πλανήτη ή μεγάλο αστεροειδή που έγινε βορά του αστρικού πτώματος, αναφέρει η διεθνής ομάδα στο The Astrophysical Journal Letters.

Τα μέταλλα που ανιχνεύθηκαν στον λευκό νάνο «προήλθαν από πλανητικό θραύσμα ίδιου μεγέθους ή μεγαλύτερο από την Εστία, η οποία έχει διάμετρο περίπου 500 χιλιομέτρων και είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος αστεροειδής του Ηλιακού Συστήματος» δήλωσε σε  δελτίο Τύπου ο Τζέι Φάριχι του University College στο Λονδίνο, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Το σήμα της ουλής διαπιστώθηκε ότι άλλαζε καθώς ο λευκός νάνος περιστρεφόταν, ένδειξη ότι τα μέταλλα δεν είναι ομοιόμορφα απλωμένα. Το πιθανότερο είναι ότι τα στοιχεία αυτά –σίδηρος, νικέλιο, χρώμιο και μαγνήσιο μεταξύ άλλων- παγιδεύτηκαν από μαγνητικό πεδίο του λευκού νάνου και παρασύρθηκαν σε έναν από τους μαγνητικούς πόλους του.

«Είναι ευρέως γνωστό ότι ορισμένοι λευκοί νάνοι κανιβαλίζουν κομμάτια των πλανητικών συστημάτων τους» δήλωσε ο Στέφανο Μπανιούλο του Αστεροσκοπείου του Άρμαγκ στη Βόρεια Ιρλανδία, πρώτος συγγραφέας της μελέτης. «Ανακαλύπτουμε τώρα ότι το μαγνητικό πεδίο του άστρου παίζει ρόλο σε αυτή τη διαδικασία και έχει ως αποτέλεσμα τον σχηματισμό μιας ουλής στην επιφάνεια του λευκού νάνου».

Η μελέτη ίσως δίνει μια εικόνα και για το μέλλον της Γης, δεδομένου ότι ο Ήλιος θα μετατραπεί σε κόκκινο γίγαντα και τελικά σε λευκό νάνο σε περίπου 5 δισεκατομμύρια χρόνια.

Οι κοντινότεροι στον Ήλιο πλανήτες, ο Ερμής και η Αφροδίτη, είναι σίγουρο ότι θα απορροφηθούν από τον κόκκινο γίγαντα. Η Γη μπορεί αρχικά να τη γλιτώσει, θα είναι όμως τόσο ζεστή ώστε κάθε μορφή ζωής θα έχει προ πολλού εξαφανιστεί.

Αργότερα, ο πλανήτης ίσως γίνει βορρά του αστρικού πτώματος όπως συνέβη και στην περίπτωση του WD 0816-310.