Το τεράστιο κόστος στέγασης μας κάνει «σκλάβους» – Υπάρχει διέξοδος από τον φαύλο κύκλο;

Γιατί βασιζόμαστε τόσο σε μια διαρκώς αναπτυσσόμενη οικονομία; Η απάντηση βρίσκεται στο πρώτο δομικό στοιχείο της οικονομίας μας: την ιδιωτικοποίηση της γης. Το υψηλό και αυξανόμενο κόστος της γης για στέγαση έχει μνημειώδεις, συχνά δια βίου επιπτώσεις.

Επηρεάζει τη δουλειά που κάνουμε, τον διαθέσιμο χρόνο μας, την ανάγκη μας για αυτοκίνητο και ούτω καθεξής. Βασιζόμαστε στην ανάπτυξη, ενώ η φροντίδα για τον πλανήτη συχνά πέφτει στο περιθώριο.

Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. Καινοτόμα παραδείγματα δημόσιας στέγασης προσφέρουν ελπίδα – και μια ευκαιρία να απομακρυνθούμε από την ατελείωτη ανάπτυξη προς ένα πιο βιώσιμο μέλλον.

Η βάση του προβλήματος

Πριν από την ευρεία ιδιωτικοποίηση της γης, οι άνθρωποι σε πολλά μέρη του κόσμου επιβίωναν μέσω της γεωργίας, του κυνηγιού και της συγκέντρωσης σε κοινά εδάφη.

Πολλά άλλαξαν κατά τον 16ο αιώνα. Το σημείο καμπής ήταν η στροφή προς τη γεωργία μεγαλύτερης κλίμακας, η οποία κέρδισε όλο και περισσότερο έδαφος στις τάξεις των ευγενών και των εμπόρων.

Η ιδιωτικοποίηση της γης χρησιμεύει ως ο ακρογωνιαίος λίθος για μια οικονομία συνδεδεμένη με την οικονομική ανάπτυξη

Μόλις ιδιωτικοποιήθηκε η γη, πολλοί άνθρωποι δεν είχαν καμία πραγματική επιλογή από το να εισέλθουν στην αγορά για να πουλήσουν την εργασία τους. Τώρα έπρεπε να νοικιάσουν ή να αγοράσουν γη για στέγη και φαγητό.

Η πράσινη ανάπτυξη έχει όρια

Ορισμένοι υποστηρικτές της οικονομικής ανάπτυξης υποστηρίζουν ότι η ταχεία μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα καταστήσει αυτή την ανάπτυξη περιβαλλοντικά βιώσιμη, σύμφωνα με το The Conversation.

Ωστόσο, υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι οι βασικές βιομηχανίες – όπως το λιανικό εμπόριο, οι κατασκευές και ο τουρισμός – είναι απλώς υπερβολικά περιβαλλοντικά εντατικές.

Ακόμη και με την αισιόδοξη απορρόφηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας , η συνεχής ανάπτυξη θα ξεπεράσει τα όρια, όπως η υπερθέρμανση του πλανήτη και της απώλειας βιοποικιλότητας που μπορούν να αντέξουν τα οικοσυστήματα της Γης.

Δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε τις αυξήσεις του ΑΕΠ από τις τρομερές περιβαλλοντικές συνέπειες.

Το παράδοξο της επιβίωσης

Η αλλαγή της εξάρτησής μας από την οικονομική ανάπτυξη δεν είναι εύκολη. Όλοι βασιζόμαστε στις ευκαιρίες που παρέχει.

Για τους περισσότερους ανθρώπους, οι πιέσεις της πληρωμής για στέγαση υπερτερούν κατά πολύ άλλων ανησυχιών επιβίωσης, όπως αυτές που σχετίζονται με το περιβάλλον. Και αυτές οι πιέσεις αυξάνονται.

Δεδομένου αυτού, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι περιβαλλοντικές ανησυχίες μπαίνουν επίσης σε δεύτερη μοίρα στις κυβερνητικές προτεραιότητες.

Πώς θα ξεφύγουμε από αυτόν τον φαύλο κύκλο;

Μια σύγχρονη διάταξη αστικών κοινών γης, που αναπτύχθηκε μέσω ενός αναζωογονημένου τομέα δημόσιας στέγασης, προσφέρει έναν δρόμο προς τα εμπρός.

Ένα αξιοσημείωτο προηγούμενο μπορεί να βρεθεί στη Βιέννη, όπου οι έλεγχοι της δημόσιας στέγασης και των ενοικίων σημαίνουν ότι το 80% των κατοίκων ξοδεύουν μόνο το 20-25% του εισοδήματός τους για στέγαση.

Αυτή η πολιτική επαναπροσδιορίζει τη γη και τη στέγαση ως κοινωνικά ή κοινά αγαθά και όχι απλώς ως εμπορεύματα της αγοράς. Εξάλλου, η γη, όπως ο αέρας και το νερό, δεν είναι αγαθό της αγοράς αλλά μέρος της συλλογικής μας φυσικής κληρονομιάς. Τέτοιες πολιτικές μπορούν να απαλλάξουν σημαντικά τους ανθρώπους από την εξάρτηση από την οικονομική ανάπτυξη, τονίζει ο αρθρογράφος του The Conversation.

Όπως είπε στους New York Times ο Peter Pilz, Βιεννέζος ενοικιαστής κοινωνικών κατοικιών «Εάν οι άνθρωποι δεν χρειάζεται να παλεύουν όλη μέρα για να επιβιώσουν – εάν έχουν διασφαλιστεί, τουλάχιστον σε κοινωνικές συνθήκες – μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ενέργειά σας για πολύ πιο σημαντικά πράγματα».

Τέτοια μοντέλα στέγασης δεν περιορίζονται στην Ευρώπη. Στη Σιγκαπούρη, έως και το 80% των κατοίκων στεγάζονται δημόσια.