«Ναι» στις συγχωνεύσεις για την ανάπτυξη του 5G

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται πια να είναι πιο ανοιχτή στο να εγκρίνει συγχωνεύσεις ευρωπαϊκών τηλεπικοινωνιακών φορέων με στόχο να βοηθήσει στη χρηματοδότηση της εξάπλωσης του 5G και στην αναβάθμιση των απαρχαιωμένων δικτύων από ADSL σε οπτικές ίνες. Αυτή η αλλαγή θέσης μπορεί να θεωρηθεί ως «άμβλυνση» της προσέγγισης των Βρυξελλών αφού οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές  ακύρωσαν αρκετές συμφωνίες για εταιρείες του κλάδου τα τελευταία χρόνια.

Οι μεγαλύτεροι όμιλοι τηλεπικοινωνιών της Ευρώπης, όπως η Telefónica, η Deutsche Telekom, η Orange και η Vodafone, έχουν ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να τους βοηθήσει να επενδύσουν τα δισεκατομμύρια ευρώ που απαιτούνται για την ανάπτυξη δικτύων 5G και οπτικών ινών (FTTH) και επίσης έχουν ζητήσει να διευκολυνθεί η ενοποίηση τηλεπικοινωνιακών παρόχων. Επιπλέον, ζήτησαν από τους ψηφιακούς γίγαντες (όπως η Meta, η Google, η Amazon ή το Netflix) να καταβάλουν μια «δίκαιη» συνεισφορά» (μια πρωτοβουλία γνωστή ως δίκαιο μερίδιο ) για τη χρήση των δικτύων τους.

Το προσχέδιο της «Λευκής Βίβλου»

Σύμφωνα με ένα προσχέδιο της «Λευκής Βίβλου» που ετοιμάζει η ΕΕ, η Επιτροπή έκρινε ότι «ο σημερινός κατακερματισμός του τομέα των τηλεπικοινωνιών, με εκατοντάδες παρόχους – σε σύγκριση με τους τρεις μεγάλους στις ΗΠΑ ή στην Κίνα – θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ικανότητα των φορέων εκμετάλλευσης να επιτύχουν την κλίμακα που απαιτείται για να επενδύσουν στα δίκτυα του μέλλοντος».

Οι ανησυχίες της σημερινής επιτροπής σχετικά με τις επιπτώσεις των συγχωνεύσεων στις αυξήσεις των τιμών για τους καταναλωτές προκάλεσαν στο παρελθόν μια σκληρή στάση από τις Βρυξέλλες

Η ευρωπαϊκή ρυθμιστική αρχή σημείωσε ότι, αν και αναγνώρισε ότι μια ανταγωνιστική αγορά ήταν όφελος για τους καταναλωτές, η «βιομηχανική ανταγωνιστικότητα και η οικονομική ασφάλεια» θα πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη κατά την ανάλυση της ενοποίησης του κλάδου.

Η έκθεση για την ψηφιακή υποδομή, η οποία θα σκιαγραφεί τη μελλοντική στρατηγική των Βρυξελλών σχετικά με τον τρόπο δημιουργίας ανθεκτικών ψηφιακών δικτύων, αναμένεται να δημοσιευτεί την επόμενη εβδομάδα και θα επανεξεταστεί από τα στελέχη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αν και οι συστάσεις τους δεν θα είναι νομικά δεσμευτικές, οι τηλεπικοινωνιακοί φορείς έχουν σημειώσει ότι τα σχόλια από τις Βρυξέλλες δείχνουν ότι η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ είναι πρόθυμη
να εξετάσει μεγαλύτερο αριθμό συγχωνεύσεων στον τομέα για να συμβάλει στην κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού για την ανάπτυξη νέων δικτύων.

Αυτό έρχεται αφότου η Επιτροπή σημείωσε το 2023 ότι οι φορείς εκμετάλλευσης τηλεπικοινωνιών είχαν δηλώσει ότι θα έπρεπε να ξοδεύουν έως και το 50% των ετήσιων εσόδων τους τα επόμενα πέντε χρόνια για να επενδύσουν σε νέες υποδομές.

«Η δημιουργία μιας πραγματικά ενιαίας αγοράς τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών προϋποθέτει προβληματισμό σχετικά με τον τρόπο ενθάρρυνσης της διασυνοριακής ενοποίησης», δήλωσε στους Financial Times ο Τιερί Μπρετόν, Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς και Υπηρεσιών. «Η κλίμακα είναι το κλειδί για την επίτευξη των τεράστιων επενδύσεων που απαιτούνται για τη δημιουργία της ψηφιακής υποδομής αιχμής που χρειάζεται η Ευρώπη για την ανταγωνιστικότητά της. Υπάρχουν ακόμη πάρα πολλά ρυθμιστικά εμπόδια σε μια πραγματική ενιαία αγορά τηλεπικοινωνιών», πρόσθεσε ο Μπρετόν.

Το έγγραφο αναμένεται να αναβιώσει τη συζήτηση για την ενοποίηση των τηλεπικοινωνιών μετά από χρόνια κατά τα οποία η κύρια ανησυχία της Επιτροπής για τις συμμαχίες ήταν να αποτρέψει τις συγχωνεύσεις που θα προκαλέσουν αύξηση των τιμών για τους καταναλωτές.

Σε κάθε περίπτωση, η τροποποίηση της στρατηγικής αδειοδότησης συγχωνεύσεων, μετριάζοντας τις απαιτήσεις της και συνεπώς διευκολύνοντας ένα νέο κύμα εξυγίανσης στον κλάδο, θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται μέσα από τις ενέργειες της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που θα προκύψουν από την Ευρωεκλογές τον προσεχή Ιούνιο. Δηλαδή, αν και η τρέχουσα Επιτροπή μπορεί να προσπαθήσει να θέσει τη συζήτηση και τη νέα της θέση για τις συγχωνεύσεις τηλεπικοινωνιών, η πραγματικότητα είναι ότι οποιαδήποτε εφαρμογή αυτής της νέας πολιτικής θα πρέπει να πραγματοποιηθεί από τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή που θα προκύψει από τις  εκλογές..

Οι ανησυχίες της σημερινής επιτροπής σχετικά με τις επιπτώσεις των συγχωνεύσεων στις αυξήσεις των τιμών για τους καταναλωτές προκάλεσαν στο παρελθόν μια σκληρή στάση από τις Βρυξέλλες, ιδίως από τον τομέα της άμυνας του ανταγωνισμού, υπό την ηγεσία για χρόνια από την Επίτροπο Margrethe Vestager, η οποία άσκησε βέτο στην πράξη πώλησης, από την Telefónica, της βρετανικής θυγατρικής της O2, στον όμιλο του Χονγκ Κονγκ CK Hutchison έναντι 10,5 δισεκατομμυρίων λιρών στερλίνων το 2016. Όμως, επιπλέον, οι σκληροί όροι που επιβλήθηκαν σε άλλες δραστηριότητες οδήγησαν στην απόσυρση της συγχώνευσης για τις σκανδιναβικές τηλεπικοινωνίες Telia και Telenor στη Δανία. Παράλληλα, προκάλεσαν απότομη επιδείνωση της κερδοφορίας της ιταλικής αγοράς αναγκάζοντας τις ιταλικές εταιρείες τηλεπικοινωνιών Wind και Hutchison να χορηγήσουν ισχυρά ένδικα μέσα στη γαλλική εταιρεία Iliad, η οποία ξεκίνησε έναν τεράστιο πόλεμο τιμών για να εισέλθει στην αγορά των Άλπεων.

Μία από τις τελευταίες συμφωνίες συγχώνευσης που θα εγκριθεί από την τρέχουσα Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι αυτή της Orange και της MásMóvil, μια επιχείρηση μεγάλης κλίμακας που θα δημιουργήσει τον ηγέτη σε όγκο πελατών στην ισπανική αγορά, εκθρονίζοντας την Telefónica, τον ιστορικό φορέα της ιβηρικής. Η απόφαση των Βρυξελλών ήταν θετική για την υπό όρους συγχώνευση. Παρόλο που τα διορθωτικά μέτρα που συμφωνήθηκαν από τους δύο ομίλους δεν θεωρήθηκαν τα πιο απαιτητικά, η υποχρέωση πώλησης συχνοτήτων σε έναν άλλο όμιλο, τη ρουμανική Digi, θα δημιουργήσει στο μέλλον έναν ακόμη ισχυρότερο ανταγωνιστή από τον ρουμανικό όμιλο. Για το λόγο αυτό, το ψήφισμα και τα διορθωτικά μέτρα που εφαρμόστηκαν για τη συγχώνευση Orange-MásMóvil θα εξεταστούν εξονυχιστικά από ολόκληρο τον τομέα των τηλεπικοινωνιών στην Ευρώπη.