Όταν ο Πικάσο προσπάθησε να καταστρέψει την καλλιτέχνιδα και πρώην ερωμένη του, Φρανσουάζ Ζιλό

Όταν η ζωγράφος Φρανσουάζ Ζιλό εγκατέλειψε τον Πάμπλο Πικάσο μετά από μια μακρά και πολυκύμαντη σχέση, εκείνος της είπε ότι δεν θα ήταν τίποτα χωρίς αυτόν και βάλθηκε να καταστρέψει την καριέρα της.

«Είναι αλήθεια ότι μετά τη δημοσίευση του βιβλίου της για τον Πικάσο περιφρονήθηκε από πολλούς ανθρώπους της καλλιτεχνικής κοινότητας στη Γαλλία. Θεωρήσαμε σημαντικό να δείξουμε όχι μόνο τη θέση της στη ζωή του Πικάσο αλλά και ότι ήταν κάτι πολύ περισσότερο από απλή σύντροφός του»

Η Ζιλό μοιράστηκε αργότερα όσα της είπε ο πρώην εραστής της: «Πιστεύεις ότι ο κόσμος θα ενδιαφερθεί για σένα; Δεν θα ενδιαφερθούν ποτέ, πραγματικά, μόνο για σένα… Θα είναι μόνο ένα είδος περιέργειας που θα έχουν για ένα πρόσωπο του οποίου η ζωή άγγιξε τόσο στενά τη δική μου».

Φωτογραφία: Artnet | Françoise Gilot

«Δεν παρουσιάζεται ως μούσα ή έμπνευση του Πικάσο»

Μετά τον χωρισμό τους, ο Πικάσο και οι φίλοι του που ασκούσαν επιρροή στους καλλιτεχνικούς και πνευματικούς κύκλους της Γαλλίας διεξήγαγαν, όπως η ίδια περιέγραψε, έναν «πόλεμο» εναντίον της, αναγκάζοντάς την τελικά να εγκαταλείψει τη Γαλλία και να εγκατασταθεί στις ΗΠΑ, όπου ξαναέχτισε τη ζωή και την καριέρα της και συνέχισε να ζωγραφίζει μέχρι τον θάνατό της το 2023 σε ηλικία 101 ετών.

Εκείνη ήταν 21 ετών και εκείνος 61 ετών. Άγρια και ανεξάρτητη, η Ζιλό έκανε αυτό που καμία από τις πολλές άλλες γυναίκες του Πικάσο δεν τόλμησε ποτέ: τον εγκατέλειψε

Στη Γαλλία όμως, τουλάχιστον, η επιτυχία της επισκιάζονταν πάντοτε από τον άνθρωπο που θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα.

Τώρα, το Μουσείο Πικάσο στο Παρίσι θα επιχειρήσει να αποκαταστήσει μερικώς αυτή την αδικία ανοίγοντας τη νέα μόνιμη έκθεση έργων του ζωγράφου, η οποία περιλαμβάνει και μια αίθουσα με έργα της Ζιλό.

«Δεν παρουσιάζεται ως μούσα ή έμπνευση του Πικάσο. Δεν υπάρχει κανένας από τους πίνακες που έκανε γι’ αυτήν ή φωτογραφίες- αντ’ αυτού επικεντρώνεται στην Φρανσουάζ Ζιλό ως καλλιτέχνιδα», δήλωσε εκπρόσωπος του μουσείου.

«Είναι η πρώτη φορά που γίνεται κάτι τέτοιο και έχει προκαλέσει μεγάλο ενδιαφέρον».

«Αστικός θάνατος»

Η Ζιλό γνώρισε τον Πικάσο σε μια παριζιάνικη καφετέρια το 1943, στο απόγειο της ναζιστικής κατοχής. Εκείνη ήταν 21 ετών και εκείνος 61 ετών. Άγρια και ανεξάρτητη, η Ζιλό έκανε αυτό που καμία από τις πολλές άλλες γυναίκες του Πικάσο δεν τόλμησε ποτέ: τον εγκατέλειψε, παίρνοντας μαζί της τα δύο τους παιδιά, Κλοντ και Παλόμα.

Ο Πικάσο κατέστρεψε τα υπάρχοντα της, συμπεριλαμβανομένων των επιστολών που της είχε στείλει ο Ματίς, απαίτησε από την γκαλερί Louise Leiris να σταματήσει να την αντιπροσωπεύει και απαίτησε να πάψει να προσκαλείται να εκθέτει στο διάσημο Salon de Mai.

Από πολλές απόψεις η Γαλλία αντιμετώπισε την Ζιλό χειρότερα από ό,τι τον Πικάσο. Ενώ ο ίδιος ξεκίνησε τρεις αγωγές για να αποτρέψει τη δημοσίευση της βιογραφίας της το 1964, Ζωή με τον Πικάσο, ογδόντα εξέχοντες διανοούμενοι και καλλιτέχνες υπέγραψαν ψήφισμα στην κομμουνιστική εφημερίδα Les Lettres Françaises ζητώντας την απαγόρευση του βιβλίου.

Το βιβλίο πούλησε ένα εκατομμύριο αντίτυπα και μεταφράστηκε σε 16 γλώσσες, αλλά η περιφρόνηση του έργου της ήταν αυτό που η ίδια περιέγραψε ως «αστικό θάνατο».

Δεν ήταν «απλώς η σύντροφος του Πικάσο», ήταν σπουδαία καλλιτέχνις

Δέκα χρόνια μετά την ανακαίνιση του, το Μουσείο Πικάσο – το οποίο διαθέτει τη μεγαλύτερη συλλογή έργων του Πικάσο στον κόσμο – εγκατέστησε μια νέα μόνιμη έκθεση σε 22 αίθουσες που εκτείνονται σε τρεις ορόφους και περιλαμβάνουν σχεδόν 400 πίνακες ζωγραφικής, γλυπτά, κεραμικά, σκίτσα και χαρακτικά.

Φωτογραφία: Artnet | Françoise Gilot

Η έκθεση της Φρανσουάζ Ζιλό στην αίθουσα 17 του τρίτου ορόφου είναι προσωρινή, αλλά αναμένεται να παραμείνει στο χώρο για ένα χρόνο.

Η Cécile Debray, πρόεδρος του Μουσείου Πικάσο, δήλωσε ότι η Ζιλό «λαμβάνει τη θέση που της αξίζει ως καλλιτέχνιδα».

Η Debray πρόσθεσε: «Στη Γαλλία, η Φρανσουάζ Ζιλό είναι γνωστή ως σύντροφος του Πικάσο, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου έζησε μετά το 1970, θεωρείται καλλιτέχνις και ζωγράφος, γι’ αυτό και διαθέτουμε εδώ μια αίθουσα που εκθέτει τους πίνακές της».

Η Joanne Snrech, επιμελήτρια του Μουσείου Πικάσο, δήλωσε ότι ήταν σημαντικό να συμπεριληφθεί μια έκθεση με πίνακες της Ζιλό για να καταρριφθεί η ιδέα ότι ήταν «απλώς η σύντροφος του Πικάσο».

Φωτογραφία: Artnet | Françoise Gilot

«Ήταν μια καλλιτέχνις από μόνη της με μια πολύ μακρά καριέρα κατά τη διάρκεια της οποίας το έργο της εξελίχθηκε. Αυτό που παρουσιάζουμε εδώ είναι η ποικιλομορφία του έργου της», δήλωσε η Snrech.

Και συμπλήρωσε: «Είναι αλήθεια ότι μετά τη δημοσίευση του βιβλίου της για τον Πικάσο περιφρονήθηκε από πολλούς ανθρώπους της καλλιτεχνικής κοινότητας στη Γαλλία. Θεωρήσαμε σημαντικό να δείξουμε όχι μόνο τη θέση της στη ζωή του Πικάσο αλλά και ότι ήταν κάτι πολύ περισσότερο από απλή σύντροφός του.

Άλλωστε, πέρασε μαζί του μόλις 10 χρόνια από τα περισσότερα από 100 (που έζησε)».

*Mε πληροφορίες από: Guardian | Κεντρική φωτογραφία θέματος:  Gallica Digital Library | Wikimedia Commons | Public Domain