«Πράσινο φως» για τις γενετικά μεταλλαγμένες μπανάνες – Πού επιτρέπεται η κατανάλωσή τους

Η κλιματική κρίση πλήττει ένα πολύ αγαπημένο φρούτο, τις μπανάνες. Καθώς καταγράφονται θερμοκρασίες ρεκόρ κάθε μήνα και οι ασθένειες εξαπλώνονται, οι ειδικοί κρούουν καμπανάκι και εκφράζουν τις ανησυχίες τους.

«Νομίζω ότι η κλιματική αλλαγή είναι πραγματικά μια τεράστια απειλή για τον τομέα της μπανάνας», τόνισε ο Λιου του Παγκόσμιου Φόρουμ Μπανάνας, μιας ομάδας ομπρέλας του ΟΗΕ που συγκεντρώνει ενδιαφερόμενους φορείς της βιομηχανίας, λιανοπωλητές, χώρες παραγωγής, εξαγωγείς και ερευνητικά ιδρύματα.

Εκτός από τις έντονες καιρικές συνθήκες που επηρεάζουν την παραγωγή της μπανάνας, το φρούτο είναι ευαίσθητο στις αυξήσεις της θερμοκρασίας που θα μπορούσαν να εξαφανίσουν τις καλλιέργειες σε κάποιες τοποθεσίες.

Επίσης, άλλος ένας κίνδυνος έχει να κάνει με τον μύκητα TR4 (Tropical Race 4), που καταστρέφει τις καλλιέργειες μπανάνας, ενώ δεν υπάρχει αντίδοτο.

Η γενετικά τροποποιημένη εκδοχή της Cavendish

Μία ερευνητική ομάδα, ωστόσο, κατάφερε να αναπτύξει μία γενετικά τροποποιημένη εκδοχή της δημοφιλούς μπανάνας Cavendish, η οποία είναι ανθεκτική στον TR4.

Μάλιστα, οι αυστραλιανές αρχές άναψαν το «πράσινο φως» για την κατανάλωση της. «Πιστεύω ότι αυτή είναι η λύση», ανέφερε ο φυτοπαθολόγος Ρέμκο Σταμ από το Πανεπιστήμιο Κρίστιαν – Άλμπρεχτ του Κιέλου, σύμφωνα με την DW.

Η επέλαση του μύκητα Fusarium Οxysporum TR4, που καταστρέφει τις μπανάνες Cavendish, τη σημαντικότερη ποικιλία μπανάνας σε παγκόσμιο επίπεδο, ονομάζεται και «Ασθένεια του Παναμά».

Ένα κιλό μπανάνες είναι συχνά φθηνότερο από ένα κιλό γερμανικά μήλα

Στη Γερμανία, κατέχουν μερίδιο αγοράς που «αγγίζει» το 99%. «Συνήθως, οι Cavendish καταλαμβάνουν τη δεύτερη θέση μετά το μήλο», τόνισε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Γερμανικής Ένωσης Εμπορίου Φρούτων (DFHV), Αντρέας Μπρίγκερ.

Το 2022, τα νοικοκυριά προμηθεύτηκαν κατά κεφαλήν περισσότερες μπανάνες από ό,τι μήλα, σύμφωνα με έρευνα της Εταιρείας Έρευνας Αγροτικής Αγοράς (AMI). Βάσει ειδικών επιστημόνων, ένας από τους κύριους λόγους είναι η τιμή τους. Στα σούπερ μάρκετ, οι μπανάνες παραμένουν ασυναγώνιστα φθηνές, παρά το μακρύ ταξίδι σε πλοία – ψυγεία από χώρες της Λατινικής Αμερικής.

Πέραν αυτού, το κόστος παραγωγής είναι εξαιρετικά χαμηλό. Κατά συνέπεια, «ένα κιλό μπανάνες είναι συχνά φθηνότερο από ένα κιλό γερμανικά μήλα», εξήγησε ο Μπρίγκερ.

Η πρόταση της Κομισιόν

Η μπανάνα QCAV–4 δημιουργήθηκε με τη χρήση παλαιότερων μεθόδων γενετικής, που σημαίνει ότι θα πρέπει να φέρει στα σούπερ μάρκετ ειδική σήμανση για τους καταναλωτές.

«Φυτά και καρποί που παράγονται με το λεγόμενο “μοριακό ψαλίδι” Crispr δεν απαιτούν τέτοια επισήμανση σε πολλές χώρες», επεσήμανε ο φυτοπαθολόγος Ρένκο Σταμ.

Μία πρόταση της Κομισιόν για χαλάρωση των κανόνων γενετικών μεταλλαγμένων φρούτων βρίσκεται ακόμα στο στάδιο διαβουλεύσεων μεταξύ των 27 χωρών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πάντως, θεωρείται σχεδόν απίθανο να επέλθει συμβιβασμός μεταξύ των «27» και του ευρωκοινοβουλίου πριν από τις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου.

«Τελικά, η μόνη διέξοδος από την κρίση του TR4 θα είναι, όπως όλα δείχνουν, η μπανάνα Crispr», εκτίμησε ο κ. Σταμ, συμπληρώνοντας ότι «αυτή η λύση είναι η απλούστερη, μίας και στην ουσία επανενεργοποιείται μόνο ένα γονίδιο, το οποίο υπάρχει ούτως ή άλλως στην άγρια μπανάνα και την Cavendish».