Ψυχολογία: Η απόρριψη έχει και θετική πλευρά – Πώς θα την ξεπεράσεις σε 6 βήματα

Ανεξαρτήτως του πόσο σίγουρος ή αισιόδοξος μπορεί να είναι κανείς για τον εαυτό του, η αίσθηση της απόρριψης είναι μια δύσκολη κατάσταση να αντιμετωπιστεί. Το αίσθημα της απόρριψης μπορεί να σου προκαλέσει πραγματικό σωματικό πόνο. Όλοι γνωρίζουμε ότι σε κάποια στιγμή θα βιώσουμε αυτό το συναίσθημα, αλλά αυτό δεν καθιστά τον πόνο λιγότερο έντονο.

Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε πριν από μερικά χρόνια από την κοινωνική ψυχολόγο Naomi Eisenberger, διαπιστώθηκε ότι η αίσθηση της απόρριψης ενεργοποιεί τα ίδια νευρωνικά κυκλώματα που αντιδρούν σε σωματικό τραυματισμό και τον μετατρέπουν σε έναν πραγματικό πόνο. Αυτή είναι η αιτία που ο εγκέφαλος δεν κάνει διάκριση μεταξύ ενός φυσικού τραυματισμού και μιας πονεμένης καρδιάς: Η απόρριψη πραγματικά πονάει – δεν είναι απλά στο μυαλό μας.

Η έρευνα έδειξε ότι ο πόνος της απόρριψης μπορεί να αντιμετωπιστεί με κοινά παυσίπονα

Επιπλέον, στην ίδια έρευνα, άτομα που ένιωσαν αυτό τον πόνο από την απόρριψη ανέφεραν ότι μπόρεσαν να τον αντιμετωπίσουν με κοινά παυσίπονα – ωστόσο, η Eisenberger επισημαίνει ότι αυτή δεν είναι η μόνη λύση. Προτείνει έξι βήματα για την αντιμετώπιση της απόρριψης, ενώ ο Mark Leary, καθηγητής ψυχολογίας στο Duke University, υπογραμμίζει τη σημαντική θετική πλευρά που μπορεί να έχει αυτή η εμπειρία.

Ξεπέρασε την απόρριψη σε 6 βήματα

1. Η απόρριψη πονάει πραγματικά. Δώσε χρόνο στον εαυτό σου να νιώσει αυτόν τον πόνο. Δώσε χώρο στον πόνο να εξελιχθεί, όσο δύσκολο κι αν μοιάζει. Αποδέξου το γεγονός ότι είσαι άνθρωπος με συναισθήματα και επεξεργάσου τα συναισθήματα αυτά εποικοδομητικά.

2. Μην κρίνεις τον εαυτό σου. Υπάρχει μία εσωτερική φωνή κρυμμένη κάπου μέσα στο κεφάλι σου, που σου λέει «σ’ το έλεγα», «δεν αξίζεις τίποτα», «δεν είσαι αρκετά ελκυστική/-ος» ή «δεν είσαι ικανός για τη δουλειά αυτή»… Αυτή η φωνή επηρεάζει τον τρόπο που σκέφτεσαι και λειτουργείς. Η Eisenberger συμβουλεύει: Μην προσπαθήσεις να τη φιμώσεις, γιατί θα σου γυρίσει «μπούμερανγκ». Προσπάθησε να την καταλάβεις: Ποιανού είναι αυτή η φωνή; Γιατί σίγουρα δεν είναι δική σου. Προέρχεται από την παιδική σου ηλικία, όταν εκπαιδεύτηκες να κρίνεις τον εαυτό σου με αυτόν τον τρόπο.

3. Αναζήτησε τους πιθανούς λόγους για τους οποίους απορρίφθηκες. «Κάθε φορά που βιώνεις απόρριψη, υποσυνείδητα επιλέγεις να την εξηγήσεις με τον πιο επίπονο τρόπο. Και το κάνεις εξαιτίας των ανασφαλειών σου. Όμως, αν μπορούσες να δεις τα πράγματα όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικά, θα καταλάβαινες πως υπάρχουν αμέτρητοι άλλοι λόγοι που συνέβη ό,τι συνέβη, οι οποίοι κατά πάσα πιθανότητα δεν έχουν να κάνουν με σένα».

4. Τι έχεις να μάθεις από αυτή την εμπειρία και τι μπορείς να κάνεις διαφορετικά την επόμενη φορά; Αυτό είναι το επόμενο σημαντικό βήμα και αυτό με το οποία ξεκινούν τα οφέλη της απόρριψης, για τα οποία θα μιλήσουμε παρακάτω.

5. Περίβαλε τον εαυτό σου με ανθρώπους που ξέρεις ότι σε αγαπούν και θέλουν το καλύτερο για εσένα. Η απόρριψη μπορεί να σου διαταράξει το αίσθημα του «ανήκειν». Γι’ αυτό είναι σημαντικό να βρίσκεσαι σε ένα περιβάλλον με ανθρώπους που σε κάνουν να νιώθεις ότι είσαι αποδεκτός/-η και σου θυμίζουν πόσα αξίζεις.

6. Βρες χρόνο να βοηθήσεις κάποιον που σε χρειάζεται. Η γενναιοδωρία ενισχύει τους κοινωνικούς δεσμούς και επιφέρει ευγνωμοσύνη. Με τον τρόπο αυτό δείχνεις την αξία σου και έτσι κρίνεις τον εαυτό σου σύμφωνα με αυτό που πραγματικά είσαι, όχι με το κατά πόσο οι άλλοι σε αποδέχονται. Θυμήσου: Η απόρριψη πονάει όσο εσύ επιτρέπεις στο μυαλό σου να «κολλάει» σε αυτήν.

Η θετική πλευρά της απόρριψης

Ο καθηγητής ψυχολογίας Mark Leary δίνοντας έμφαση στη θετική πλευρά της απόρριψης επισημαίνει: «Αντί να αποθαρρύνεσαι από την απόρριψη νιώθοντας ντροπή επειδή κάποιος δεν σε εκτιμά όσο θα ήθελες, αντιμετώπισέ την ως ένα σημάδι ότι ο εγκέφαλός σου λειτουργεί ακριβώς όπως θα έπρεπε».

Όπως λέει, ιστορικά το να είναι κανείς αποδεκτός και να δημιουργεί σχέσεις με άλλους ανθρώπους είναι απαραίτητο για την επιβίωσή του. Και παρόλο που οι επιπτώσεις της απόρριψης από το κοινωνικό σύνολο ίσως να μην είναι τόσο «βαριές» στις μέρες μας όσο πριν από εκατοντάδες χρόνια, ο εγκέφαλός μας συνεχίζει να αναγνωρίζει την απόρριψη ως απειλή για την υγεία μας. Είμαστε έτσι προγραμματισμένοι, δηλαδή.

«Τα αρνητικά συναισθήματα αποτελούν μια προειδοποίηση ότι κάτι μπορεί να βλάψει την ψυχική μας υγεία», καταλήγει ο ειδικός, οπότε καλώς υπάρχουν. «Θυμήσου, λοιπόν, ότι η απόρριψη αποτελεί ένα φυσιολογικό μέρος της ζωής, μη θυματοποιείσαι πιστεύοντας ότι κάτι δεν πάει καλά με σένα και αναγνώρισε πως το να νιώθεις άσχημα γι’ αυτήν σημαίνει πως είσαι ένας φυσιολογικός άνθρωπος».