Τι είναι η Σαρακοστή, τι γιορτάζουμε: Τα γνωστά έθιμα

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή ή απλά η Σαρακοστή είναι η περίοδος της καθαρτήριας διαδικασίας. Από την Καθαρά Δευτέρα αρχίζει η προετοιμασία του σώματος και της ψυχής, με τη νηστεία και την αποχή από εκδηλώσεις χαράς, που διαρκεί έως και την Κυριακή του Πάσχα.

H αρχαιότερη από τις μεγάλες νηστείες της Ορθόδοξης Εκκλησίας, καθιερώθηκε τον 4ο αιώνα

Αρχικά διαρκούσε έξι εβδομάδες, ενώ αργότερα προστέθηκε και μία έβδομη και τελικά διαρκεί 48 ημέρες.

Κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής, κάθε Τετάρτη και Παρασκευή, τελείται η Προηγιασμένη Ακολουθία. Οι πιστοί μπορούν να λάβουν Θεία Κοινωνία, η οποία όμως έχει προαγιασθεί την προηγουμένη Κυριακή. Γι’ αυτό τον λόγο η Ακολουθία αυτή ονομάζεται Προηγιασμένη.

Λείπει ο Μάρτης απ’ τη Σαρακοστή;

Η Σαρακοστή είναι σχεδόν ταυτισμένη με τον μήνα Μάρτιο. Χαρακτηριστική είναι η φράση «Λείπει ο Μάρτης απ’ τη Σαρακοστή;», που συνηθίζεται να λέγεται για αυτούς που θέλουν να είναι σε όλα «μέσα».

Η νηστεία της Σαρακοστής χαρακτηρίζεται από την αποχή κάθε κατανάλωσης τροφίμων ζωικής προέλευσης (κρέας, ψάρια, αβγά, γαλακτοκομικά προϊόντα), αλλά και από το κρασί και το λάδι.

Πάντα τραγανή, νόστιμη και πασπαλισμένη με σουσάμι έχοντας μια ξεχωριστή γεύση

Η κυρά – Σαρακοστή και τα έθιμά της

Το έθιμο της κυρά-Σαρακοστής σχετίζεται με τη γιορτή του Πάσχα. Αποτελεί ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο για την περίοδο της Σαρακοστής.

Η Σαρακοστή παίρνει μορφή, καθώς φτιάχνεται από ζυμάρι ή σαν πάνινη κούκλα. H μορφή αυτή είναι γυναικεία, με σταυρωμένα χέρια σε στάση προσευχής, δίχως στόμα γιατί νηστεύει και με επτά πόδια που συμβολίζουν τις επτά εβδομάδες της νηστείας μέχρι το Πάσχα.

Το τελευταίο πόδι κόβεται το Μεγάλο Σάββατο και σε κάποια μέρη σε αυτό το πόδι «κρύβεται» ένα ξερό σύκο, που όποιος το βρει είναι ο τυχερός- κάτι σαν το φλουρί στην πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιτα.

Η ιστορία της λαγάνας

Ξεκινάει από την αρχαιότητα και φτάνει μέχρι τις μέρες μας. Ο Αριστοφάνης στις «Εκκλησιάζουσες» λέει «Λαγάνα πέττεται» δηλαδή «Λαγάνες γίνονται». Αλλά και ο Οράτιος στα κείμενά του αναφέρει ότι η λαγάνα είναι «Το γλύκισμα των φτωχών».

Το έθιμο της λαγάνας δεν άλλαξε σχεδόν καθόλου στο διάβα των αιώνων και σήμερα παρασκευάζεται με μεράκι από τους αρτοποιούς της κάθε συνοικίας, πάντα τραγανή, νόστιμη και πασπαλισμένη με σουσάμι έχοντας μια ξεχωριστή γεύση. Καταναλώνεται κατά το έθιμο πάντα την Καθαρή  Δευτέρα, που είναι η πρώτη μέρα της Σαρακοστής.