Γκέι, λεσβίες και διεμφυλικές φάλαινες – Τι έχουν να μας διδάξουν οι queer θάλασσες

Μπορεί να μην τους φαίνεται, όμως οι φάλαινες είναι άκρως αισθησιακά και χαδιάρικα πλάσματα.

Σε κοινωνικές συνευρέσεις, οι φυσητήρες και οι μεγάπτερες και μαύρες φάλαινες τρίβονται με τις ώρες η μια πάνω στην άλλη, γράφει στον Guardian ο Φίλιπ Χορ, ειδικός στα μεγαλόπρεπα κήτη και συγγραφέας αρκετών σχετικών βιβλίων.

«Έχω δει μια ομάδα μαύρων φαλαινών που επιδίδονταν σε προκαταρκτικά και διεισδύσεις ένα ολόκληρο πρωινό» λέει.

Θυμάται ακόμα ένα ζευγάρι φαλαινών τόσο απορροφημένο στον ερωτικό εναγκαλισμό του ώστε δεν πρόσεξε καν τη βάρκα των ερευνητών καθώς περνούσε από κάτω της.

Σαν ηδηνοβλεψίας των ωκεανών, ο Χορ έχει βρεθεί επίσης στη μέση ενός γιγάντιου κοπαδιού δελφινιών που δεν σταματούσαν να διεισδύουν εναλλάξ το ένα στο άλλο αδιαφορώντας για το φύλο των εραστών τους.

Γι’ αυτό και ο συγγραφέας δεν εξεπλάγη από την πρώτη περίπτωση σεξουαλικής επαφής που τεκμηριώθηκε πρόσφατα ανάμεσα σε αρσενικές μεγάπτερες φάλαινες.

Η σκανδαλιστική εικόνα ενός δίμετρου πέους να μπαίνει στο σώμα ενός άλλου αρσενικού «δεν αφήνει περιθώριο συζήτησης ότι μια τέτοια συμπεριφορά έχει ένα σεξουαλικό στοιχείο», σχολίασε o Γερούν Χόκενταϊκ, ειδικός του Ινστιτούτου Θαλάσσιων Ερευνών του Βαγκενίνγκεν στην Ολλανδία.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο δέκτης της διείσδυσης ήταν μια άρρωστη φάλαινα, κάτι που οδήγησε σε υποθέσεις ότι η συνεύρεση μπορεί να μην ήταν συναινετική, ή ότι η υγιής φάλαινα προσπαθούσε με τον τρόπο της να προσφέρει παρηγοριά στον ασθενικό σύντροφό της.

Η ίδια η θάλασσα μοιάζει με queer μέρος όπου η ταυτότητα φύλου είναι έννοια φευγαλέα

Όποια κι αν είναι η απάντηση, το σίγουρο είναι ότι αυτή η «ξεδιάντροπη» συμπεριφορά αναδεικνύει τις δικές μας προκαταλήψεις για τη σεξουαλικότητα, τα φύλα και την ταυτότητα.

Έξω από τις βορειοδυτικές ακτές των ΗΠΑ στον Ειρηνικό, οι αρσενικές όρκες συχνά αφήνουν τις οικογένειές τους για να τρίψουν τα πέη τους η μία στην κοιλιά της άλλης. Σεξουαλικές επαφές έχουν παρατηρηθεί και μεταξύ θηλυκών.

Τέτοιες λεσβιακές περιπέτειες καταγράφονται λιγότερο συχνά, αυτό όμως δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι σπανιότερες: «Είναι εύκολο να αναγνωρίσουμε οπτικά το ‘ομοφυλοφιλικό’ σεξ μεταξύ αρσενικών όταν ένα διεγερμένο πέος φτάνει σε μήκος τα δύο μέτρα» επισημαίνει ο δρ Κόνορ Ράιαν της Εταιρείας Θαλασσίων Ερευνών Σκωτίας.

Ο Ράιαν έχει υπάρξει αυτόπτης μάρτυρας σεξουαλικών επαφών μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών σε φάλαινες και δελφίνια και έχει καταγράψει την συμπεριφορά αρσενικών μεγάπτερων φαλαινών που ανταγωνίζονται για να βρουν ταίρι.

Μόνο που σε κάποιες περιπτώσεις αυτές οι φάλαινες-κηνυγοί αποδείχθηκε με εξετάσεις DNA πως ήταν θηλυκές.

Ο Ράιαν υποψιάζεται μάλιστα πως κάποιες θηλυκές μεγάπτερες φάλαινες μιμούνται τις διάσημες ερωτικές καντάδες των αρσενικών.

«Αν ήμουν θηλυκό και με παρενοχλούσαν τα ξαναμμένα αρσενικά, μπορεί να τραγούδαγα κι εγώ» λέει ο ερευνητής. «Για να προσελκύσω περισσότερα θηλυκά και να διώξω την προσοχή από πάνω μου μασκαρεμένη ως αρσενικό».

Το πρώτο γνωστό ζευγάρι «γκέι» μεγάπτερων φαλαινών. Το γιγάντιο πέος διακρίνεται εν δράσει. (Lyle Krannichfeld, Brandi Romano)

Non binary

Οι παρατηρήσεις αυτές αλλάζουν την εικόνα μας για τη συμπεριφορά αυτών των θηλαστικών.

Οι κοινωνίες των φαλαινών είναι σχεδόν αποκλειστικά μητριαρχικές. Οι θηλυκοί φυσητήρες, για παράδειγμα, ζουν σε μεγάλες ομάδες, αποτελούμενες ακόμα και από χιλιάδες άτομα, οι οποίες δέχονται περιστασιακές μόνο επισκέψεις από τα αρσενικά, «χρήσιμα» μόνο για το σπέρμα τους.

Το Μόμπι Ντικ αφιερώνει ένα ολόκληρο κεφάλαιο στην ακροποσθία του πέους της φάλαινας

Σε αυτές τις ομάδες το λεσβιακό σεξ δεν είναι σπάνιο φαινόμενο, λέει ο Ράιαν, ο οποίος παραθέτει επίσης ενός «non binary» ζιφιού που διαπιστώθηκε ότι είχε και αρσενικά και θηλυκά αναπαραγωγικά όργανα.

Ακόμα και τα όρια μεταξύ ειδών μπορεί να γίνουν ρευστά για τα θαλάσσια κήτη. Το 2022, στα νερά έξω από τη Σκωτία, ένα ρινοδέλφινο παρατηρήθηκε να ζει σε ένα κοπάδι από φώκαινες και να μιμείται τα τραγούδια τους.

Το περιστατικό θυμίζει ένα από τα διασημότερα queer ζευγάρια του 20ού αιώνα, με τη Βιρτζίνια Γουλφ να αποκαλεί χαϊδευτικά τη σύντροφό της Βίτα Σάκβιλ-Ουέστ «η φώκαινά μου».

Δεν μπορούμε βέβαια να ξέρουμε με σιγουριά τι γνώμη έχουν οι φάλαινες και τα δελφίνια για τις αλληλεπιδράσεις των γεννητικών οργάνων τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις πάντως δείχνουν να το απολαμβάνουν χωρίς τις προκαταλήψεις που εμείς ως ανθρώπινο είδος τείνουμε να προβάλλουμε σε τέτοιες συμπεριφορές.

Και αυτό μπορεί να γίνει μάθημα για εμάς.

Όταν ο καναδός βιολόγος δημοσίευσε το βιβλίο του Biological Exuberance: Animal Homosexuality and Natural Diversity («Βιολογική Ζωντάνια: Ζωική Ομοφυλοφιλία και Φυσική Ποικιλότητα»), στο οποίο κατέγραφε ομοφυλοφιλικές συμπεριφορές σε 450 είδη, το έργο του χρησιμοποιήθηκε ως πειστήριο στη δίκη με την οποία απορρίφθηκε ως αντισυνταγματικός ο νόμος περί «σοδομισμού» στο Τέξας.

Δεν είναι σύμπτωση εξάλλου που το διασημότερο βιβλίο που αφορά φάλαινες, το Μόμπι Ντικ του Χέρμαν Μέλβιλ, συνδυάζει το qweerness των χαρακτήρων του –όπως ο αφηγητής του, Ισμαήλ, που κηρύσσεται σύζυγος του Κουίκουεγκ με τα πολλά τατουάζ- με τον μυστηριώδη αισθησιασμό του κήτους που περιγράφει.

Ο Μέλβιλ αφιερώνει ένα ολόκληρο κεφάλαιο στην ακροποσθία του πέους της φάλαινας, την οποία περιγράφει με σκανδαλιστικά υπονοούμενα.

Η ίδια η θάλασσα μοιάζει με queer μέρος όπου η ταυτότητα φύλου είναι έννοια φευγαλέα.

Τα θαλάσσια σαλιγκάρια που βρίσκουμε καμιά φορά στην παραλία μαζεμένα το ένα πάνω στο άλλο στην πραγματικότητα αλλάζουν εκείνη την ώρα φύλο.

Και στην περίπτωση των θαλάσσιων θηλαστικών, τα γεννητικά όργανα μένουν κρυμμένα στις γεννητικές σχισμές τους, λες και οι άκαμπτοι σεξουαλικοί ορισμοί καταργήθηκαν για χάρη της υδροδυναμικότητας.

Ένα μεγάλο μέρος των αντιλήψεων που προβάλλουμε στις φάλαινες και τα δελφίνια αφορά τα δικά μας συμπλέγματα, γράφει ο Χορ στον Guardian.

Τα πλάσματα αυτά μοιάζουν να ζουν ελεύθερα από προκαταλήψεις και στερεότυπα.

Η ύπαρξή τους στον πλανήτη εδώ και εκατομμύρια χρόνια μοιάζει να υπερβαίνει τις δικές μας αγκυλώσεις.