Σπουδαίο εύρημα: Ανακάλυψαν την «Πομπηία της Βρετανίας»

Ένα μισοφαγωμένο μπολ με κουάκερ με ξύλινο κουτάλι, κοινοτικοί κάδοι απορριμμάτων και ένα διακοσμητικό κολιέ από κεχριμπάρι και γυάλινες χάντρες είναι μόνο μερικά από τα εξαιρετικά καλά διατηρημένα απομεινάρια ενός χωριού της ύστερης εποχής του Χαλκού που ανακαλύφθηκε στην ανατολική Αγγλία και το οποίο ονομάστηκε «Πομπηία της Βρετανίας».

Σύμφωνα με τον Independent, τα απομεινάρια των κατοικιών ανακαλύφθηκαν στο λατομείο Must Farm στο Κέιμπριτζσαϊρ και η ανάλυσή τους δίνει μια εικόνα της καθημερινής ζωής πριν από σχεδόν 3.000 χρόνια. Μια «χρονοκάψουλα» δηλαδή, που χαρακτηρίζεται ως το βρετανικό ανάλογο της Πομπηίας.

Τα ευρήματα από την περιοχή, που ανασκάφηκε το 2015 έως το 2016, αποτελούν τώρα το αντικείμενο δύο εκθέσεων, συμπληρωμένων με πρωτόγνωρες φωτογραφίες, που δημοσιεύθηκαν αυτή την εβδομάδα από αρχαιολόγους του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, οι οποίοι δήλωσαν ότι ρίχνουν φως στη «ζεστή νοικοκυροσύνη» της ζωής των αρχαίων οικισμών.

«Ίσως είναι ο καλύτερος προϊστορικός οικισμός που έχουμε βρει στη Βρετανία» δήλωσε ο Μαρκ Νάιτ, διευθυντής της ανασκαφής και συγγραφέας των εκθέσεων, σύμφωνα με πληροφορίες από την washingtonpost.com.

Οι αρχαιολόγοι μιλούν για μια «καταπληκτική χρονοκάψουλα ενός οικισμού που ήταν αρκετά ενεργός τη στιγμή που καταστράφηκε».

Ο λόγος για τη σπάνια διατήρηση: Η καταστροφή

Ο οικισμός, που πιστεύεται ότι αρχικά αποτελούνταν από πολλά μεγάλα στρογγυλά σπίτια από ξύλο και ήταν κατασκευασμένα πάνω σε πασσάλους πάνω από ένα αργοκίνητο ποτάμι, καταστράφηκε από πυρκαγιά σε λιγότερο από ένα χρόνο μετά την κατασκευή του.

Κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς, τα κτίρια και μεγάλο μέρος του περιεχομένου τους κατέρρευσαν σε ένα λασπωμένο ποτάμι από κάτω, το οποίο «μαλάκωσε τα καμένα υπολείμματα εκεί που έπεσαν», ανέφερε το πανεπιστήμιο για τα ευρήματα. Αυτός ο συνδυασμός απανθράκωσης από τη φωτιά και υφαλμύρωσης οδήγησε σε «εξαιρετική διατήρηση», διαπίστωσαν οι ερευνητές.

«Λόγω της φύσης του οικισμού, ότι κάηκε και η εγκατάλειψή του ήταν απρογραμμάτιστη, τα πάντα αποτυπώθηκαν», πρόσθεσε ο Knight.

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι τελικά έφεραν στο φως τέσσερις μεγάλες ξύλινες στρογγυλές κατοικίες και μια δομή εισόδου, αλλά ο αρχικός οικισμός ήταν πιθανότατα «δύο φορές μεγαλύτερος».

 Η αιτία της πυρκαγιάς το 850 π.Χ. δεν είναι γνωστή, αλλά θα μπορούσε να είχε προκληθεί από επίθεση ή να ξεκίνησε τυχαία

Τα ευρήματα έδειξαν επίσης ότι οι κοινότητες ζούσαν «έναν τρόπο ζωής που ήταν πιο εξελιγμένος από ό,τι θα μπορούσαμε να φανταστούμε», ανέφερε σε δήλωσή του ο Duncan Wilson, επικεφαλής του Historic England, του δημόσιου φορέα που είναι υπεύθυνος για τη διατήρηση του ιστορικού περιβάλλοντος της Αγγλίας.

Πώς ζούσαν και τι έτρωγαν;

«Τα ευρήματα που αποκαλύφθηκαν περιλαμβάνουν μια στοίβα από δόρατα, πιθανώς για το κυνήγι ή την άμυνα, ένα διακοσμητικό κολιέ με χάντρες από  μακρινές χώρες όπως η Δανία και το Ιράν», ρούχα από λεπτό λινό λινό και ένα γυναικείο κρανίο ενηλίκου που αποδόθηκε λείο, «ίσως ενθύμιο ενός χαμένου αγαπημένου προσώπου», όπως διαπιστώθηκε στην έρευνα.

Η διατροφή των κατοίκων ήταν επίσης πλούσια και είχε ποικιλία, αφού περιελάβανε αγριογούρουνο, λούτσο και τσιπούρα, μαζί με σιτάρι και κριθάρι.

Ένα πήλινο μπολ με τα δακτυλικά σημάδια του δημιουργού του στον πηλό βρέθηκε επίσης, το οποίο περιείχε ακόμη το τελευταίο γεύμα – «έναν χυλό από σιτάρι και σπόρους αναμεμειγμένο με ζωικά λίπη» – με μια ξύλινη σπάτουλα μέσα στο μπολ.

«Φαίνεται ότι οι κάτοικοι φύλαγαν τα υγρά του κρέατος για να τα χρησιμοποιήσουν ως γαρνιτούρα για τον χυλό», δήλωσε ο αρχαιολόγος του προγράμματος Chris Wakefield στην ανακοίνωση του πανεπιστημίου. «Οι χημικές αναλύσεις των μπολ και των βάζων έδειξαν ίχνη μελιού μαζί με κρέατα μηρυκαστικών, όπως το ελάφι, γεγονός που υποδηλώνει ότι αυτά τα συστατικά συνδυάστηκαν για να δημιουργήσουν μια μορφή προϊστορικού μελιού-γλασέ ελαφιού», πρόσθεσε.

Αποκαλύφθηκαν επίσης κρανία σκύλων – που πιθανότατα κρατούνταν ως κατοικίδια και για να βοηθούν στο κυνήγι – και τα απολιθωμένα περιττώματα των σκύλων έδειξαν ότι τρέφονταν με υπολείμματα από τα γεύματα των ιδιοκτητών τους, σύμφωνα με την έρευνα.

Στα κτίρια, ορισμένα από τα οποία συνδέονταν με διαδρόμους, μπορεί να ζούσαν μέχρι και 60 άνθρωποι συνολικά, είπε ο Knight, μαζί με τα ζώα.

Δεν βρέθηκαν ανθρώπινα οστά

Παρόλο που δεν βρέθηκαν άθικτα σύνολα ανθρώπινων λειψάνων στο χώρο, γεγονός που δείχνει ότι οι κάτοικοι πιθανώς διέφυγαν με ασφάλεια από τη φωτιά, βρέθηκαν αρκετά οστά προβάτων καμένα σε εσωτερικούς χώρους. «Τα σκελετικά υπολείμματα έδειξαν ότι τα αρνιά ήταν τριών έως έξι μηνών, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο οικισμός καταστράφηκε κάποια στιγμή στα τέλη του καλοκαιριού ή στις αρχές του φθινοπώρου», σύμφωνα με την ανακοίνωση του πανεπιστημίου.

Ανάμεσα στα ευρήματα συμπεριλαμβάνονται 200 ξύλινα αντικείμενα, 150 υφασμάτινα αντικείμενα, 128 κεραμικά αγγεία και περίπου 90 μεταλλικά αντικείμενα

Βρέθηκαν επίσης κεραμικά και ξύλινα σκεύη, συμπεριλαμβανομένων μικροσκοπικών φλιτζανιών, μπολ και μεγάλων βάζων αποθήκευσης. Ορισμένα αγγεία ήταν ακόμη και σχεδιασμένα για να φωλιάζουν, στοιβαγμένα το ένα μέσα στο άλλο, δήλωσε ο Knight – απόδειξη του ενδιαφέροντος για την αισθητική αλλά και την πρακτικότητα.

Τα οικιακά αποθέματα συχνά περιλάμβαναν μεταλλικά εργαλεία, βαρίδια αργαλειού, δρεπάνια για τη συγκομιδή των καλλιεργειών, τσεκούρια, ακόμη και ξυράφια χειρός για την κοπή των μαλλιών.

Τα στρογγυλά σπίτια – ένα από τα οποία είχε σχεδόν 50 τετραγωνικά μέτρα – είχαν εστίες και μονωμένες αχυρένιες και πήλινες στέγες. Ορισμένα διέθεταν ζώνες δραστηριοτήτων για μαγείρεμα, ύπνο και εργασία που έμοιαζαν με τα σύγχρονα δωμάτια.

«Χρονοκάψουλα»

Ο οικισμός αυτός παρήγαγε τη μεγαλύτερη συλλογή καθημερινών αντικειμένων της Εποχής του Χαλκού που έχει ανακαλυφθεί ποτέ στο Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με την Historic England, η οποία χρηματοδότησε εν μέρει το ανασκαφικό έργο ύψους 1,1 εκατομμυρίου λιρών (1,4 εκατομμυρίων δολαρίων).

Ο δημόσιος οργανισμός χαρακτήρισε την περιοχή ως «χρονοκάψουλα», η οποία περιλαμβάνει σχεδόν 200 ξύλινα αντικείμενα, πάνω από 150 αντικείμενα από ίνες και υφάσματα, 128 αγγεία από κεραμική και περισσότερα από 90 κομμάτια μεταλλικών κατασκευών. Ορισμένα αντικείμενα θα εκτεθούν στο κοντινό Μουσείο του Πίτερμπορο τον επόμενο μήνα.

Οι αρχαιολόγοι δεν βρήκαν ποτέ μια «καυτή αιτία« για την πυρκαγιά, δήλωσε ο Νάιτ. Αντιθέτως, υποψιάζονται ότι επρόκειτο είτε για μια επίθεση από «εξωτερικές δυνάμεις», γεγονός που μπορεί να εξηγήσει γιατί οι κάτοικοι δεν επέστρεψαν ποτέ για να μαζέψουν τα υπάρχοντά τους από τα συντρίμμια, είτε για μια τυχαία πυρκαγιά που εξαπλώθηκε ταχύτατα στα στενά φωλιασμένα σπίτια.

«Πιθανώς το μόνο που έμεινε ήταν οι άνθρωποι και ό,τι φορούσαν- όλα τα άλλα έμειναν πίσω», δήλωσε ο Knight για τη φωτιά.

Αλλά η συντήρηση άφησε ένα παράθυρο για τους ανθρώπους να κοιτάξουν πίσω στο μέλλον. «Μπορούσες σχεδόν να δεις και να μυρίσεις τον κόσμο τους», είπε.

«Το μόνο πράγμα που έλειπε ήταν οι κάτοικοι», πρόσθεσε ο Knight. «Και όμως… νομίζω ότι ήταν εκεί – σίγουρα έπαιρνες φευγαλέες ματιές» κατέληξε!