Ο 20ός αιώνας ενδεχομένως να φαντάζει σχεδόν υπέροχος όταν θυμάσαι ότι η Φρίντα Κάλο είχε σχέση με τον θεωρητικό του μαρξισμού, Λέων Τρότσκι.

Το όραμα του Τρότσκι για την τέχνη και τον πολιτισμό ήταν πιο φιλελεύθερο από εκείνο του Στάλιν: Πίστευε ότι η καλή τέχνη ήταν εγγενώς επαναστατική και δεν έπρεπε ποτέ να υποτάσσεται στην κομματική πολιτική

Δεν ήταν υπέροχος, φυσικά – ήταν ένας αιώνας που δεν θα ευχόταν κανείς σε κανέναν. Αλλά έφερε κοντά μερικές ισχυρές προσωπικότητες. Και απ’ όλες τις απίθανες συγκρούσεις πολιτισμού και πολιτικής, ίσως καμία δεν ήταν πιο συγκλονιστική από την ερωτική σχέση της Κάλο με τον Τρότσκι.

 9 Ιανουαρίου 1937

Ο Τρότσκι ήταν ο σοβιετικός ηγέτης και διανοούμενος που ίδρυσε τον Κόκκινο Στρατό και συνεργάστηκε στενά με τον Βλαντιμίρ Λένιν. Τα πράγματα έγιναν λίγο δύσκολα γι’ αυτόν μετά τον θάνατο του Λένιν το 1924. Στην επακόλουθη μάχη για την εξουσία εξουδετερώθηκε από τον Ιωσήφ Στάλιν.

Στα χέρια της κρατάει ένα μπουκέτο λουλούδια και ένα γράμμα που λέει (στα ισπανικά): «Στον Λέοντα Τρότσκι, με όλη μου την αγάπη, αφιερώνω αυτόν τον πίνακα στις 7 Νοεμβρίου 1937»

Αποβλήθηκε από το Πολιτικό Γραφείο και στη συνέχεια από το Κομμουνιστικό Κόμμα, πριν τελικά αναγκαστεί να εγκαταλείψει τη Σοβιετική Ένωση. Μετά από σύντομες περιόδους στην Τουρκία και τη Γαλλία, πήγε στη Νορβηγία.

View this post on Instagram

A post shared by Frida Kahlo Lovers (@justfridakahlolover)

Η νορβηγική κυβέρνηση ανησυχούσε για σοβιετικά αντίποινα αν έδινε μόνιμο άσυλο στον Τρότσκι.

Έτσι, ο σύζυγος της Κάλο, ο διάσημος ζωγράφος και τοιχογράφος Ντιέγκο Ριβέρα, παρακάλεσε για λογαριασμό του Τρότσκι τη μεξικανική κυβέρνηση [ώστε να του παραχωρήσει άσυλο].

Έτσι, στις 9 Ιανουαρίου 1937 ο Τρότσκι και η σύζυγος του, Ναταλία Σέντοβα, κατέφθασαν στο Μεξικό.

Παθιασμένη, αν και βραχύβια σχέση

Το όραμα του Τρότσκι για την τέχνη και τον πολιτισμό ήταν πιο φιλελεύθερο από εκείνο του Στάλιν: Πίστευε ότι η καλή τέχνη ήταν εγγενώς επαναστατική και δεν έπρεπε ποτέ να υποτάσσεται στην κομματική πολιτική.

Το όραμα του για την ερωτική ζωή, τουλάχιστον στο Μεξικό, ήταν εξίσου φιλελεύθερο. Γρήγορα «συμπάθησε» την Κάλο, η οποία είχε υποδεχτεί το ζευγάρι από την Ρωσία όταν έφτασε στο Ταμπίκο.

Εκείνη λειτούργησε ως ξεναγός τους και κανόνισε να μετακομίσουν στο Casa Azul, ή αλλιώς το Μπλε Σπίτι, στην Πόλη του Μεξικού, όπου έμειναν για περίπου δύο χρόνια. Η Κάλο και ο Ριβέρα ζούσαν στο San Ángel.

Η Κάλο «συμπάθησε» επίσης τον Τρότσκι και το ζευγάρι σύντομα ξεκίνησε μια παθιασμένη, αν και βραχύβια, ερωτική σχέση. Ο Τρότσκι χώρισε για λίγο από τη σύζυγο του τον Ιούλιο. Αλλά λιγότερο από μια εβδομάδα αργότερα η Κάλο συναντήθηκε μαζί του κατ’ ιδίαν και οι δυο τους συμφώνησαν να τερματίσουν τη σχέση τους.

O Τρότσκι δολοφονήθηκε στο Μεξικό από έναν από τους συνεργάτες του Στάλιν το 1940, μετά από πολλές αποτυχημένες απόπειρες. Ο δολοφόνος χρησιμοποίησε έναν παγοκόφτη – ο Τρότσκι πέθανε στο νοσοκομείο την επόμενη ημέρα.

Τι συμβολίζουν οι λευκές κουρτίνες;

Η Κάλο ζωγράφισε μια αυτοπροσωπογραφία – ένα από τα σημαντικότερα σημεία του πρόσφατα ανακαινισμένου Εθνικού Μουσείου Γυναικών στις Τέχνες της Ουάσινγκτον – στον απόηχο της σχέσης της. Το έδωσε στον Τρότσκι ως δώρο γενεθλίων το 1937.

Η Κάλο δείχνει τον εαυτό της να στέκεται σαν να βρίσκεται σε μια σκηνή πλαισιωμένη από λευκές κουρτίνες. Αυτές μπορεί να παραπέμπουν στους Λευκορώσους που είχε πολεμήσει ο Τρότσκι, εμποδίζοντάς τους να ανατρέψουν τη Ρωσική Επανάσταση.

Παρομοίως, το κόκκινο κραγιόν και τα νύχια της Κάλο, το νήμα που διακοσμεί τα πλεγμένα μαλλιά και την μπλούζα της, και ίσως ακόμη και το έντονο κοκκίνισμα των μάγουλων της θεωρείται ότι συμβολίζουν το ότι ήταν φιλικά προσκείμενη προς τον κομμουνισμό.

Φρίντα Κάλο, Αυτοπροσωπογραφία αφιερωμένη στον Λέοντα Τρότσκι, 1937 | Εθνικό Μουσείο Γυναικών στις Τέχνες, Δώρο της αξιότιμης Clare Boothe Luce; © 2012 Banco de México Diego Rivera Frida Kahlo Museums Trust, Μεξικό, D.F. / Artists Rights Society (ARS), Νέα Υόρκη |  Εικόνα από Google

Στα χέρια της κρατάει ένα μπουκέτο λουλούδια και ένα γράμμα που λέει (στα ισπανικά): «Στον Λέοντα Τρότσκι, με όλη μου την αγάπη, αφιερώνω αυτόν τον πίνακα στις 7 Νοεμβρίου 1937».

*Με πληροφορίες από Washington Post | Κεντρική φωτογραφία θέματος: UCLA Film and Television Archive | Η Φρίντα Κάλο και ο Λέων Τρότσκι στο Μεξικό (Hearst Metrotone News, Ιανουάριος 1937).

Headlines