Στο έλεος των διακινητών η Γαύδος – Το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του Guardian

Το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Γαύδος με τις αναπάντεχες ροές μεταναστών που καταφτάνουν στο νησί πέφτοντας θύματα των διακινητών, θίγει ο Guardian σε ρεπορτάζ του που τιτλοφορείται: «Πιεσμένο στα όρια: το μικροσκοπικό ελληνικό νησί στο ραντάρ των λαθρεμπόρων».

«Το προηγούμενο Σαββατοκύριακο είχαμε 150 άτομα που έφτασαν από τη Λιβύη με τρία πολύ γεμάτα σκάφη», εξηγεί στο βρετανικό μέσο η δήμαρχος του νησιού, Λίλιαν Στεφανάκη.

«Έχουμε φτάσει σε οριακό σημείο, γιατί, πρωτίστως, δεν υπάρχει υποδομή για να τους στεγάσει στη Γαύδο»

Τελευταία η ζωή στη Γαύδο είναι λίγο λιγότερο ήσυχη από ό,τι συνήθως, σημειώνει το δημοσίευμα. Στο νοτιότερο άκρο της Ευρώπης, πιο κοντά στην Αφρική παρά στην Αθήνα, το νησί των 29 τετραγωνικών χιλιομέτρων έχει αναδειχθεί ως το πιο πρόσφατο σημείο εστίασης για τους λαθρέμπορους που μεταφέρουν παράνομα ανθρώπους στη δύση.

Από τους 9.502 άνδρες, γυναίκες και παιδιά που έχουν αναζητήσει καταφύγιο στην Ελλάδα από τις αρχές του 2024, περίπου 1.186 Αιγύπτιοι, Πακιστανοί και Μπαγκλαντεσιανοί έφτασαν με πλοία που έχουν αποβιβαστεί στην περιοχή της Κρήτης και της Γαύδου, σύμφωνα με την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR).

Κατά το ίδιο τρίμηνο πέρυσι οι αφίξεις ήταν «μηδενικές» για τα δύο νησιά, γεγονός που έχει προκαλέσει φόβους για μια νέα αναδυόμενη οδό διακίνησης μεταναστών στη Μεσόγειο.

«Ήταν απίστευτο. Πάνω από 800 ψυχές σε λίγους μήνες προσγειώθηκαν στην ακτή μας στην Τρυπητή», λέει ο Ευσέβιος Δασκαλάκης,  ο μοναδικός αστυνομικός του νησιού, αναφερόμενος στο βραχώδες ακρωτήρι στο νοτιότερο σημείο του νησιού. «Είναι κυρίως νέοι άνδρες, που φτάνουν με βάρκες που μεταφέρουν τέσσερις φορές τη χωρητικότητά τους μετά από πάνω από μιάμιση μέρα στη θάλασσα».

Συχνά, λέει, ήταν εξουθενωμένοι αφού έκαναν το επικίνδυνο ταξίδι 180 χιλιομέτρων από το λιμάνι Τομπρούκ στην ανατολική ακτή της Λιβύης της Μεσογείου.

«Το πρώτο πράγμα που κάνουν είναι να καλούν τον αριθμό έκτακτης ανάγκης, το 112, και τότε είναι που με ειδοποιεί το κεντρικό γραφείο. Δεν υπάρχει δρόμος, οπότε πρέπει να περπατήσω μέχρι εκεί, αν η θάλασσα είναι πολύ ταραγμένη. Συνήθως είναι τουρίστες που βλέπεις στην Τρυπητή γιατί είναι το νοτιότερο άκρο της Ευρώπης και τους αρέσει να φωτογραφίζονται στην καρέκλα (σ.σ. το διάσημο αξιοθέατο του νησιού) εκεί».

Η συμφωνία της ΕΕ για το μεταναστευτικό

Μέχρι τις 17 Μαρτίου, όταν η ΕΕ υπέγραψε συμφωνία 7,4 δισεκατομμυρίων ευρώ με την Αίγυπτο για τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών, τα σκάφη έρχονταν πυκνά και γρήγορα.

«Θα ήταν μία ή δύο κάθε δύο ή τρεις μέρες», λέει ο Δασκαλάκης. «Αλλά από τότε που ο [Έλληνας] πρωθυπουργός και άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες πήγαν στο Κάιρο για να υπογράψουν τη συμφωνία, υπήρξε μια αισθητή ηρεμία. Είναι μια ανακούφιση, αλλά τότε κανείς δεν ξέρει πόσο ακριβώς θα διαρκέσει».

Η Ελλάδα, όπως και η Ιταλία, είχαν πιέσει σκληρά για τη συμφωνία παρά την προοπτική οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων να καταδικάσουν μια συμφωνία με την Αίγυπτο. Ο αριθμός των ατόμων που έφτασαν στην Ελλάδα από την 1η Ιανουαρίου αυξήθηκε κατά 187%, σύμφωνα με αξιωματούχους.

«Καμία χώρα ή τοπική κοινότητα δεν πρέπει να μένει μόνη της για να αντιμετωπίσει την πρόκληση της διαχείρισης των ροών», λέει η Στέλλα Νάνου, εκπρόσωπος του παραρτήματος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Αθήνα. «Οι αριθμοί που βλέπουμε εξακολουθούν να είναι διαχειρίσιμοι, αλλά χρειάζεται γρήγορος συντονισμός, ετοιμότητα και υποστήριξη από τις ελληνικές κεντρικές αρχές και την ΕΕ».

Μεταβαίνει στο νησί ο Καιρίδης

Ο υπουργός Μετανάστευσης, Δημήτρης Καϊρίδης, θα επισκεφθεί τη Γαύδο αυτό το Σαββατοκύριακο με στόχο να διασφαλίσει ότι το νησί δεν θα γίνει «hotspot παράτυπης μετανάστευσης», όπως τονίζει.

Ενώ στο παρελθόν τα σκάφη μεταναστών από τη Λιβύη δεν σταματούσαν στην Ελλάδα, είναι σαφές ότι η προσέγγιση είχε αλλάξει με τη χώρα μας να έχει γίνει πλέον προορισμός τους, σημειώνει στον Guardian ο αρμόδιος υπουργός.

«Εκτός και αν σταματήσει το φαινόμενο, θα πρέπει όλοι να προετοιμαζόμαστε για μια νέα τραγωδία παρόμοια με αυτή της Πύλου», λέει για τους περισσότερους από 500 άνδρες, γυναίκες και παιδιά που πνίγηκαν όταν η τράτα στην οποία ταξίδευαν από το Τομπρούκ ανατράπηκε υπό ανοιχτά της νότιας Πελοποννήσου πέρυσι.

«Αυτό που βλέπουμε είναι εγκληματικά δίκτυα λαθρέμπορων να βάζουν όλο και περισσότερους από αυτούς τους άτυχους ανθρώπους σε μη αξιόπλοα πλοία που δεν πρέπει ποτέ να εγκαταλείψουν τις ακτές της Λιβύης» σημειώνει ο Καιρίδης.

Υπογραμμίζοντας τη σημασία της τριετούς συμφωνίας ΕΕ-Αιγύπτου, ο Καϊρίδης επέμεινε ότι η πολυπληθέστερη χώρα του αραβικού κόσμου όχι μόνο είχε διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην αναχαίτιση της παράτυπης μετανάστευσης, αλλά άξιζε τη βοήθεια για την ενίσχυση της εύθραυστης οικονομίας της, εάν πρόκειται να αποφευχθεί μια άλλη μεταναστευτική κρίση στην Ευρώπη .

Η εμφάνιση της νέας μεταναστευτικής οδού στη νότια Ελλάδα δεν ήταν μόνο ανησυχητική, αλλά απαιτούσε σωστή και έγκαιρη διαχείριση, λέει.

«Χρειαζόμαστε τη συνεργασία της Αιγύπτου γιατί έρχονται κυρίως Αιγύπτιοι. Γι’ αυτό πιέσαμε για τη συμφωνία και δίνοντας στην Αίγυπτο την υποστήριξη της ΕΕ που της αξίζει».