Εμανουέλ Μακρόν: Προεδρικές υποσχέσεις… XXLarge

«Στη Μασσαλία και σε άλλες πόλεις της Γαλλίας, αρχίσαμε μια άνευ προηγουμένου επιχείρηση για να σταματήσουμε τη διακίνηση ναρκωτικών και να διασφαλίσουμε τη δημοκρατική τάξη», έγραψε στο X ο πρόεδρος Εμουανέλ Μακρόν.

Υποσχέθηκε… «εκκαθάριση XXL».

Είχε προηγηθεί αιφνιδιαστική -πλην συνοδεία κουστωδίας και τηλεοπτικών καμερών- επίσκεψή του στις 19 του μήνα στη Μασσαλία.

Τη δεύτερη μεγαλύτερη και σημαντικότερη πόλη-λιμάνι της Γαλλίας, που φαντάζει πια με σύγχρονο Ιανό.

Πληθυσμού περίπου 870.000 κατοίκων -που φτάνουν σχεδόν τα 1,9 εκατομμύρια στην μητροπολιτική της περιοχή- παρουσιάζει δύο όψεις.

Η μια είναι οι πλούσιες συνοικίες της, όπου ζει η αστική τάξη.

Η άλλη είναι οι υποβαθμισμένες, σχεδόν αποκομμένες από την υπόλοιπη περιοχή γειτονιές στον βορρά.

Είναι σε αυτές που επικεντρώνεται η επιχείρηση που ανακοίνωσε ο Μακρόν, επεκτεινόμενη σε άλλες δέκα γαλλικές πόλεις, που μαστίζονται από τη βία των ναρκο-συμμοριών.

Το πρόβλημα δεν είναι νέο. Αντίθετα, «κακοφορμίζει» εδώ και χρόνια, βυθίζοντας σε μια σπειροειδή κρίση τον μη προνομιούχο πληθυσμό της Μασσαλίας.

Το μεσογειακό λιμάνι της νότιας Γαλλίας μπαίνει τώρα στο «κάδρο» της μακρονικής πολιτικής «νόμος και τάξη», ενόψει των φετινών Ολυμπιακών Αγώνων, αλλά και των ευρωεκλογών.

Η επιχείρηση ανακοινώθηκε αφενός εν μέσω ραγδαίας δημοσκοπικής ανόδου της λεπενικής ακροδεξιάς, αφετέρου ενώ ο χρόνος μετρά αντίστροφα για την κορυφαία αθλητική διοργάνωση.

«Οικοδεσπότης» είναι το Παρίσι. Όμως η Μασσαλία θα είναι επίσης βασικός χώρος για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Θα φιλοξενήσει στο λιμάνι της τους αγώνες ιστιοπλοΐας και ορισμένους ποδοσφαιρικούς αγώνες στο θρυλικό της στάδιο Βελοντρόμ.

Πιάνοντας άμεσα δουλειά, οι επιπλέον 900 αστυνομικοί που αναπτύχθηκαν ήδη στην περιοχή συνέλαβαν 98 άτομα σε επιδρομές μέσα στις πρώτες δύο ημέρες.

Κατασχέθηκαν τέσσερα όπλα, 8,7 κιλά κάνναβης, 339 γραμμάρια κοκαΐνης και 385.000 ευρώ σε μετρητά.

Δεν είναι ωστόσο παρά «σταγόνα στον ωκεανό».

Αν και η επιχείρηση είναι ακόμη στην αρχή, πολλοί μιλούν για επικοινωνιακό «πυροτέχνημα»…

Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν βγάζει χαμογελαστός selfies με κατοίκους υποβαθμισμένων συνοικιών της Μασσαλίας, που μαστίζονται από τα ναρκωτικά, τις συμμορίες και τη βία (Christophe Ena/Pool via REUTERS)

Ασύμμετρος «πόλεμος»

«Στόχος είναι να προσπαθήσουμε να καταστρέψουμε τα δίκτυα και τους διακινητές και να διώξουμε εκείνους που κάνουν τη ζωή σας αδύνατη», είπε ο Μακρόν στους κατοίκους της Λα Καστελάν, μια από τις πιο υποβαθμισμένες συνοικίες της Μασσαλίας.

«Με βάση τη σε βάθος δουλειά που έχει γίνει εδώ και χρόνια, τους  εντοπίσαμε», ανέφερε.

Στα γαλλικά ΜΜΕ γίνεται λόγος για τουλάχιστον «170 στόχους».

Η επιχείρηση «νόμος και τάξη» αναμένεται να συνεχιστεί για εβδομάδες, με συνολικά 4.000 αστυνομικούς να αναπτύσσονται στη Μασσαλία και σε γύρω περιοχές.

Όμως πολλοί -αναλυτές, ειδικοί και κάτοικοι- επισημαίνουν ότι χρειάζονται πολλά περισσότερα από την καταστολή για να γιατρευτεί μια «γάγγραινα» που τρώει εδώ και χρόνια τα «σωθικά» της πόλης.

Στους δρόμους της μαίνεται ένας αδυσώπητος πόλεμος μεταξύ συμμοριών, που ανταγωνίζονται για τον έλεγχο της επικερδούς διακίνησης ναρκωτικών σε όλη τη Γαλλία.

Σε ένα «μαύρο» ρεκόρ, 49 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 123 άνθρωποι τραυματίστηκαν το 2023 στο ξέσπασμα της βίας που σχετίζεται με τα ναρκωτικά.

Τέσσερα από τα θύματα δεν είχαν καμία σχέση με τις ναρκο-συμμορίες.

Βρέθηκαν εν μέσω των διασταυρούμενων πυρών, όπως συνέβη τον περασμένο Σεπτέμβριο με μια 24χρονη. Σκοτώθηκε από αδέσποτη σφαίρα, ενώ ήταν μέσα στην κρεβατοκάμαρά της.

Οι αρχηγοί των συμμοριών συνήθως μένουν στο εξωτερικό, ελέγχοντας από εκεί μικρούς παράνομους «στρατούς» για τη διακίνηση ναρκωτικών στη Μασσαλία.

Ένας από αυτούς τους αρχηγούς συμμοριών, ο 33χρονος Φελίξ Μπιγκουί, συνελήφθη μόλις προ ημερών στο μαροκινό λιμάνι της Καζαμπλάνκα.

Ηγείται της Yoda, ενός από τα δύο από τα μεγαλύτερα καρτέλ ναρκωτικών, που βρίσκεται σε ανοιχτό πόλεμο με την αντίπαλη συμμορία DZ Mafia.

Με ανησυχητικούς ρυθμούς συνεχίζουν να στρατολογούν όλο και περισσότερους νέους, ακόμη και ανήλικους, σε μια πόλη ανισοτήτων που δύσκολα τους προσφέρει διεξόδους.

Παχιά λόγια, ισχνά έργα

Τα έσοδα των εμπόρων ναρκωτικών υπολογίζονται σε περίπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως στη Γαλλία.

Σε ορισμένα σημεία διακίνησης στη Μασσαλία, κυμαίνονται μεταξύ 25.000 και 90.000 ευρώ κάθε ημέρα.

Μόνο το 2023 οι γαλλικές αρχές κατέσχεσαν στη γύρω περιοχή 7 τόνους κάνναβης, 21 εκατομμύρια ευρώ σε εγκληματικά περιουσιακά στοιχεία και 107 τουφέκια εφόδου.

Κάθε μέρα, γίνονται έφοδοι σε πέντε έως δέκα σημεία πώλησης ναρκωτικών στη δεύτερη πιο πυκνοκατοικημένη πόλη της Γαλλίας.

Πολυπαραγοντικό, ωστόσο, το πρόβλημα παραμένει.

Παρά τις προεδρικές διακηρύξεις για «εκκαθαρίσεις XXL», πολλοί κάτοικοι της πόλης -και δη οι πιο ευάλωτοι- έχουν χάσει πια την εμπιστοσύνη τους στο κράτος.

Ο Εμανουέλ Μακρόν είχε εξάλλου εξαγγείλει ξανά στο πρόσφατο παρελθόν πρωτοβουλίες για την αποκατάσταση της τάξης.

Είχε επισκεφθεί την περιοχή τον Σεπτέμβριο του 2021, επτά μήνες πριν από τις τελευταίες προεδρικές εκλογές, επιδιώκοντας επί της ουσίας να μην αφήσει το θέμα προεκλογική «λεία» στη βασική αντίπαλό του, την ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν.

Σε αυτό το φόντο, είχε ανακοινώσει την αποδέσμευση 1,5 εκατομμυρίων ευρώ για τη Μασσαλία.

Στα «χαρτιά» ήταν σχέδια για επιπλέον αστυνομικούς και δικαστές, προγράμματα για τη στέγαση, τις μεταφορές και την εκπαίδευση -μια αναγνώριση ότι τα ναρκωτικά είναι μόνο ένα μέρος της κρίσης.

Όμως «δυόμιση χρόνια μετά, το σχέδιο της Μασσαλίας κινδυνεύει με παταγώδη αποτυχία», γράφει η δεξιά εφημερίδα Le Figaro.

Παραμένει «χωρίς ακριβές χρονοδιάγραμμα», με «ανεπαρκές ανθρώπινο δυναμικό» και άνευ «σαφών στόχων», αναφέρει, επικαλούμενη νέα έκθεση.

Οι τοπικές κοινότητες στη βόρεια Μασσαλία ακόμη περιμένουν τα 250 εκατομμύρια ευρώ, που ανακοίνωσε τον περασμένο Ιούνιο ο Γάλλος πρόεδρος ως πρόσθετη χρηματοδότηση για την ανάπτυξη του δικτύου μεταφορών.

Καταγγέλλοντας «έλλειψη διαφάνειας και διαβούλευσης με τις ενδιαφερόμενες συλλογικότητες και ενώσεις», ο αριστερός βουλευτής Σεμπαστιάν Ντελογκού υπέβαλε ήδη αίτημα για κοινοβουλευτική έρευνα για το σχέδιο.

Κάτοικοι των υποβαθμισμένων συνοικιών συνεχίζουν εν τω μεταξύ να απευθύνουν έκκληση για μακροπρόθεσμες λύσεις, κυρίως με ενίσχυση της απασχόλησης.