Κλιματική αλλαγή: Το λιώσιμο των πάγων επιβραδύνει την περιστροφή της Γης και αλλάζει την ώρα

Το λιώσιμο των πολικών πάγων λόγω της παγκόσμιας θέρμανσης επιβραδύνει την περιστροφή της Γης και αλλάζει τη διάρκεια της ημέρας, μια μεταβολή που αναπόφευκτα επηρεάζει την μέτρηση του χρόνου.

Λόγω της τήξης των πάγων, μεγάλες ποσότητες νερού μετατοπίζονται από τους πόλους προς τον ισημερινό και αλλάζουν την κατανομή μάζας της Γης. Η μετατόπιση αυτή επιβραδύνει την περιστροφή του πλανήτη, ακριβώς όπως ένας περιστρεφόμενος πατινέρ μπορεί να μειώνει ταχύτητα τεντώνοντας τα χέρια μακριά από τον κορμό του.

«Ο πάγος που έχει λιώσει ανέβασε τη στάθμη της θάλασσας αρκετά ώστε να είναι πια ορατή η επίδραση στην περιστροφή της Γης» δήλωσε ο Ντάνκαν Άγκνιου τοιυ Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας «Σκριπς» στην Καλιφόρνια, μέλος της ομάδας που υπογράφει τη μελέτη στο περιοδικό Nature.

Αυξομείωση

Λόγω μιας πληθώρας παραγόντων, η ταχύτητα περιστροφής της Γης παρουσιάζει διακυμάνσεις ακόμα και στη διάρκεια της ημέρας  Σε γενικές γραμμές, η περιστροφή επιβραδύνεται λόγω της βαρυτικής επίδρασης της Σελήνης, η οποία έλκει τα νερά των ωκεανών και προκαλεί τριβές.

Αυτή η επιβράδυνση λόγω των παλιρροιών είναι μάλλον μεγάλη, αν σκεφτεί κανείς ότι η διάρκεια της ημέρας πριν από 1,4 δισεκατομμύρια χρόνια ήταν μόλις 19 ώρες.

Παρόλα αυτά, η περιστροφή μπορεί ενίοτε και να επιταχυνθεί, έστω και παροδικά.

Λόγω αυτής της αστάθειας, η λεγόμενη αστρονομική ώρα, η οποία υπολογίζεται με βάση την περιστροφή της Γης, αποκλίνει από την επίσημη παγκόσμια ώρα (Συντονισμένος Παγκόσμιος Χρόνος, UTC), η οποία βασίζεται σε ένα δίκτυο ατομικών ρολογιών σε όλο τον κόσμο.

Τα ατομικά ρολόγια μετρούν το χρόνο με απόλυτα σταθερό ρυθμό, ενώ η αστρονομική ώρα παρουσιάζει μικρές αποκλίσεις (Reuters)

Εμβόλιμη διόρθωση

Προκειμένου να αντισταθμίζονται αυτές οι αποκλίσεις, εφαρμόζεται διεθνώς το λεγόμενο εμβόλιμο δευτερόλεπτο, το οποίο προστίθεται ανά διαστήματα στην επίσημη παγκόσμια ώρα ώστε να συμβαδίζει με την περιστροφή της Γης.

Το λιώσιμο των πάγων, το οποίο επιβραδύνει τον πλανήτη, θα οδηγούσε κανονικά σε επίσπευση του επόμενου εμβόλιμου δευτερολέπτου, αφού μεγαλώνει την απόκλιση από την επίσημη παγκόσμια ώρα.

Όμως, για πρώτη φορά στα χρονικά της μέτρησης της ώρας, το επόμενο δευτερόλεπτο δεν θα είναι θετικό αλλά αρνητικό, θα αφαιρεθεί δηλαδή από την ώρα UTC αντί να προστεθεί.

Αυτό οφείλεται σε επιτάχυνση της περιστροφής της Γης που παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες λόγω απρόβλεπτων μεταβολών στα ρεύματα λιωμένου σιδήρου που κινούνται μέσα στον πυρήνα της Γης.

Λόγω αυτής της επιτάχυνσης, ένα αρνητικό εμβόλιμο δευτερόλεπτο θα έπρεπε να εφαρμοστεί το 2026. Επειδή όμως η επιτάχυνση αυτή αντισταθμίζεται εν μέρει από το λιώσιμο των πάγων, η αλλαγή αυτή δεν θα χρειαστεί πριν από το 2029, εκτιμά η νέα ανάλυση.

Για πολλούς, η αναβολή αυτή είναι μια καλή είδηση, δεδομένου ότι τα εμβόλιμα δευτερόλεπτα δημιουργούν προβλήματα σε πολλά υπολογιστικά συστήματα. Ειδικά αν πρόκειται για αρνητικά εμβόλιμα δευτερόλεπτα, τα οποία κανένας υπολογιστής δεν είναι σήμερα προγραμματισμένος να διαχειριστεί.

Τα εμβόλιμα δευτερόλεπτα φέρνουν τόσο μεγάλο πονοκέφαλο ώστε η διεθνής κοινότητα συμφώνησε να τα καταργήσει, όχι όμως πριν από το 2035.

Η απόφαση αυτή απλοποιεί την κατάσταση στην επίσημη μέτρηση του χρόνου.

Είναι όμως σαφές ότι η κλιματική αλλαγή δημιουργεί νέες αποκλίσεις, οι οποίες σύμφωνα με τους ερευνητές αναδεικνύουν την ανάγκη για λήψη δραστικών μέτρων.