«Κάθε μέρα διαβάζω τη λίστα των νεκρών στη Γάζα για να βεβαιωθώ ότι οι δικοί μου ζουν»

Η Φωτεινή-Νουρ Μήτρου-Ζαντού, φοιτήτρια Φιλοσοφικής, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, όπου μένει με τη μητέρα και την αδερφή της. Ο Παλαιστίνιος πατέρας της, Γιούσεφ Ζαντού, έφυγε από την Ελλάδα για τη Γάζα το 2013 όπου πλέον ζει με τη σύζυγο και τις δύο τους κόρες, 6 και 10 ετών.

Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος ζούσαν στην πόλη της Γάζας. «Μετά τις δύο πρώτες ημέρες χάσαμε κάθε επικοινωνία μαζί του» λέει στο in η Φωτεινή, «για 12 μέρες δεν είχαμε κανένα νέο, ζούσαμε μέσα στην αγωνία. Ενημερωνόμουν διαρκώς, έβλεπα τους αδιάκοπους βομβαρδισμούς, τις εκατόμβες νεκρών, τα δολοφονημένα παιδιά, όλες αυτές τις σοκαριστικές εικόνες και ήμουν στο απόλυτο σκοτάδι για την τύχη των δικών μου. Επικοινωνήσαμε με την πρεσβεία, την Παλαιστινιακή Παροικία, το ελληνικό προξενείο στα Ιεροσόλυμα. Κανείς δεν ήξερε τίποτα».

Έπειτα από 12 μέρες το καθησυχαστικό μήνυμα του Γιούσεφ έφτασε στο κινητό της Φωτεινής. Η οικογένειά της ήταν σώα. Ο πατέρας της θα επικοινωνούσε μαζί της μόλις είχε ξανά τη δυνατότητα.

Η Φωτεινή-Νουρ Μήτρου-Ζάντου μιλά στο in

Από τις πρώτες μέρες του πολέμου το Ισραήλ είχε μπλοκάρει τις επικοινωνίες στη Γάζα, με διακοπή παροχής ρεύματος και ίντερνετ και επιθέσεις σε κέντρα τηλεφωνίας. Μέχρι σήμερα η επικοινωνία είναι δύσκολη ακόμα και για το προσωπικό των ανθρωπιστικών οργανώσεων εντός του πολιορκημένου θύλακα.

Το παιδικό τραγούδι έχει γίνει συνώνυμο της φρίκης

Η Φωτεινή μίλησε τηλεφωνικά με τον Γιούσεφ δύο φορές αυτούς τους έξι μήνες. «Θυμόμουν ένα παιδικό τραγούδι που μου έλεγε στα αραβικά όταν ήμουν μικρή. Κάτι σαν το “πετάει πετάει το αεροπλανάκι” που λέμε για να φάνε τα παιδιά. Του είπα τους στίχους, ανακαλώντας στο μυαλό μου αυτή την παιδική ανάμνηση. Δίστασε να απαντήσει και τελικά μου είπε ότι “πλέον αυτή είναι η καθημερινότητά μας. Αεροπλάνα πετάνε διαρκώς από πάνω μας και τρομάζουν τα παιδιά”. Συνειδητοποίησα πως τα λόγια αυτού του παιδικού τραγουδιού έχουν γίνει πια συνώνυμο με τη φρίκη και τον φόβο στη Γάζα».

Ο Γιούσεφ στο κέντρο, η Μυρτώ αριστερά και η Φωτεινή δεξιά. Η φωτογραφία έχει τραβηχτεί πριν χρόνια στην Αθήνα

Τέσσερις φορές εκτοπισμένοι

Κατά τη διάρκεια του πολέμου ο Γιούσεφ και η οικογένειά του έχουν αναγκαστεί να μετακινηθούν τέσσερις φορές.

«Από τότε που πήγαν στο Al Mawasi δεν μπορεί να επικοινωνήσει τηλεφωνικά μαζί μας. Πηγαίνει στη Ράφα προκειμένου να μου στείλει μήνυμα αλλά και για να προμηθευτεί τρόφιμα»

«Μετά τις εντολές εκκένωσης των IDF στην πόλη της Γάζας κατέφυγαν αρχικά σε ένα σχολείο του ΟΗΕ στην πόλη της Γάζας, όπου επικρατούσαν άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Έτσι αναζήτησαν νέο καταφύγιο και πήγαν στη Νουσαϊράτ όπου φιλοξενήθηκαν σε διαμέρισμα συγγενών τους. Ο ισραηλινός στρατός όμως έφτασε και εκεί κι έτσι πήραν τον δρόμο για τη Ράφα, όπου έμειναν σε ένα τζαμί. Τώρα μένουν σε μια σκηνή στο Al Mawasi». Πρόκειται για μια παραθαλάσσια στενή λωρίδα γης βορειότερα της Ράφα, που επίσης δέχεται επιθέσεις, αν και έχει επανειλημμένα χαρακτηριστεί ως ασφαλής ζώνη από το Ισραήλ.

Ο Γιούσεφ στο τζαμί στη Ράφα όπου έμενε για ένα διάστημα με την οικογένειά του

«Η πολυκατοικία που φιλοξενήθηκαν στη Νουσαϊράτ βομβαρδίστηκε, ενώ δεν γνωρίζουν εάν έχει μείνει κάτι όρθιο από το σπίτι τους ή τη γειτονιά τους στη Γάζα», λέει η Φωτεινή. «Από τότε που πήγαν στο Al Mawasi δεν μπορεί να επικοινωνήσει τηλεφωνικά μαζί μας. Πηγαίνει στη Ράφα προκειμένου να μου στείλει μήνυμα αλλά και για να προμηθευτεί τρόφιμα».

Ένα από τα πράγματα που κάνει η Φωτεινή καθημερινά από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος είναι να διαβάζει τις λίστες με τα ονόματα των νεκρών στη Γάζα. «Για μέρες είναι ο μοναδικός τρόπος να βεβαιωθώ ότι είναι ζωντανοί».

Παλαιστίνιοι στη συνοριακή γραμμή της Ράφα προσπαθούν να συνδεθούν στο ίντερνετ μέσω του αιγυπτιακού δικτύου/ Φωτό: Reuters

Προσπάθεια επανένωσης

Ο Γιούσεφ δεν έχει ελληνική υπηκοότητα, ωστόσο οι δυο του κόρες είναι στην Ελλάδα και έχουν προσπαθήσει να κινήσουν διαδικασίες για να γίνει επανένωση των οικογενειών.

«Προσπαθούμε ο πατέρας μου και η οικογένειά του να έρθουν εδώ για να είναι ασφαλείς. Έχουμε κάνει αίτηση στο ελληνικό προξενείο στην Ιερουσαλήμ από τις 31 Ιανουαρίου. Έχουμε δώσει τα ονόματα του πατέρα μου και της οικογένειάς του. Μας είπαν ότι έχουν αίτηση από ακόμα μία οικογένεια. Μέχρι στιγμής δεν έχουμε λάβει κάποια απάντηση. Επικοινωνήσαμε και με το ελληνικό ΥΠΕΞ αλλά μας είπαν ότι δεν μπορούν να κάνουν κάτι παραπάνω. Περιμένουμε μήπως γίνει κάτι εάν ανοίξουν κάποια στιγμή ξανά τα σύνορα».

Η Φωτεινή και η Μυρτώ μικρές με τις παλαιστινιακές σημαίες

Ο πόλεμος στη Γάζα δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά τώρα έχει πάρει διαστάσεις Αρμαγεδδώνα. «Η Λωρίδα της Γάζας ήταν μια υπαίθρια φυλακή. Το Ισραήλ βομβάρδιζε τους Παλαιστίνιους όλα αυτά τα χρόνια. Δύο φορές είχε τύχει ενώ μιλούσαμε με βιντεοκλήση να γίνεται βομβαρδισμός. Άκουγα τους ήχους και θυμάμαι να λένε τραγούδια για να ηρεμήσουν τα κορίτσια που ήταν τρομοκρατημένα. Αυτό που γίνεται όμως τώρα δεν έχει προηγούμενο».

Το φαγητό κοστίζει μια περιουσία

Κάθε λεπτό στη Γάζα είναι μια μάχη για την επιβίωση. Όχι μόνο από τις ασταμάτητες ισραηλινές επιθέσεις, αλλά και από την έλλειψη τροφής, πόσιμου νερού, υποδομών και περίθαλψης.

«Το αλεύρι πια κοστίζει ανθρώπινες ζωές», λέει η Φωτεινή αναφερόμενη στις σφαγές των πεινασμένων που περιμένουν βοήθεια. Αλλά και για να προμηθευτείς βασικά προϊόντα χρειάζεσαι μια περιουσία καθώς οι ελλείψεις στον πολιορκημένο θύλακα έχουν εκτοξεύσει τις τιμές.

«Στη βόρεια Γάζα 25kg αλεύρι κοστίζουν 750 ευρώ. Για να πάρεις 30 αυγά πρέπει να δώσεις 37 ευρώ. Ο πατέρας μου κατάφερε να αγοράσει τρεις κότες, ώστε να μπορούν να έχουν τουλάχιστον κάποια αυγά. Και όλα αυτά ενώ μένουν στο ύπαιθρο, δίπλα στη θάλασσα μέσα στο κρύο».

Η ζωή προχωρά στη Γάζα και υπάρχουν και χαρούμενες στιγμές. Ο Γιούσεφ (αριστερά) και ένας φίλος του φωτογραφίζονται χαμογελαστοί με το νέο τους πολύτιμο απόκτημα. Οι κότες μπορούν να εξασφαλίσουν τουλάχιστον κάποια αυγά στο τραπέζι

Πρόσφυγας από δύο ετών

Ο Γιούσεφ Ζαντού, όπως πολλοί Παλαιστίνιοι, έχει αναγκαστεί να γίνει πρόσφυγας ξανά και ξανά. Γεννιέται το 1974 σε στρατόπεδο προσφύγων στον Λίβανο. Η οικογένειά του όπως και χιλιάδες ακόμα είχαν εκτοπιστεί κατά τη διάρκεια της Νάκμπα το 1948.

«Το 1976 οι γονείς του δολοφονήθηκαν στη σφαγή του θυμαριού (σ.σ.: σχεδόν 3.000 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν στο στρατόπεδο προσφύγων του ΟΗΕ στο Τελ Αλ Ζαατάρ στον Λίβανο).

Τα αδέρφια του τού είπαν ότι τον βρήκαν στην αγκαλιά της νεκρής μητέρας του. Ήταν δύο ετών και ένα από τα ορφανά παιδιά που στη συνέχεια «υιοθέτησε» ο Αραφάτ, παρέχοντάς τους προστασία. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε μαζί με άλλα παιδιά στην Τυνησία όπου έζησε για πολλά χρόνια σε ορφανοτροφείο.

Γύρω στο 1995 ήρθε στην Ελλάδα για σπουδές στη Σχολή Δομικών Έργων των ΤΕΙ, στο πλαίσιο συμφωνίας που υπήρχε για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Ξεκίνησε μια νέα ζωή, γνώρισε τη μητέρα μου, την Άννα και απέκτησαν δύο κόρες, εμένα και την αδερφή μου Μυρτώ. Ήταν ενεργό μέλος της Παλαιστινιακής Παροικίας, δίδασκε παλαιστινιακούς χορούς ενώ ταξίδευσε σε διάφορα μέρη λόγω της δουλειάς του».

Ο Γιούσεφ ήταν ένα από τα δεκάδες παιδιά της Παλαιστίνης που ο Αραφάτ πήρε υπό την προστασία του. Εδώ μία φωτογραφία με τους δυο τους

Η νοσταλγία όμως για τη χαμένη πατρίδα τον ακολουθεί παντού. Αποφασίζει να πάει στη Γάζα, σε ένα από τα πιο φτωχά μέρη του πλανήτη που βομβαρδίζεται από καιρό σε καιρό αλλά που οι Παλαιστίνιοι διατηρούν την αίσθηση ελευθερίας σε αυτή τη στενή λωρίδα γης. Πρόσφυγας από δύο ετών κάνει ξανά μια νέα αρχή, πρόσφυγας πάλι αλλά στον δικό του τόπο.

«Γενοκτονία μπροστά στα μάτια μας»

Στη συνάντησή μας η Φωτεινή επέμενε ότι η προσωπική της ιστορία είναι ένα μόνο παράδειγμα από τα όσα τραγικά συμβαίνουν στη Γάζα. «Πρέπει να σταματήσει όλο αυτό. Είναι μία γενοκτονία σε εξέλιξη μπροστά στα μάτια μας και οι ηγέτες αφήνουν το έγκλημα να συνεχίζεται γιατί στηρίζουν το Ισραήλ, ενώ οι λαοί βγαίνουν στους δρόμους σε αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη. Απογοήτευση και αγανάκτηση νιώθω και για τη δική μας κυβέρνηση. Έστειλε φρεγάτα στην Ερυθρά, έχει εμπλακεί στον πόλεμο ενώ η πλειοψηφία του κόσμου στην Ελλάδα ζητά να σταματήσει η σφαγή».

Η ίδια είναι ενεργό μέλος του κινήματος αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη. «Ποτέ δεν έχω μιλήσει για άλλο θέμα τόσο πολύ και σε τόσους πολλούς. Στους συμφοιτητές μου στη Φιλοσοφική, σε εκδηλώσεις που έγιναν από τη Συμμαχία Σταματήστε τον Πόλεμο στη σχολή μου και αλλού, σε διαδηλώσεις».

Η Φωτεινή πρώτη από δεξιά σε διαδήλωση την ημέρα της Γυναίκας. Μαζί με άλλες γυναίκες στέλνουν μήνυμα αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη/ Φωτο: Στέλιος Μιχαηλίδης

Όσον αφορά την ανταπόκριση που έχει η δράση της η ίδια σημειώνει ότι σε μεγάλο βαθμό είναι θετική. «Το πρώτο διάστημα κυρίως χρειάστηκε να απαντήσω σε ερωτήματα καθώς υπήρχε υπερπροβολή της επίθεσης της Χαμάς από τα ΜΜΕ, χωρίς όμως να υπάρχει αναφορά στην ιστορία του παλαιστινιακού. Δεν ξεκίνησαν όλα στις 7 του Οκτώβρη. Για δεκαετίες ο παλαιστινιακός λαός ζει υπό ισραηλινή κατοχή και υποφέρει από ένα κράτος απαρτχάιντ, ένα κράτος που όχι μόνο μιλά αλλά και αναλαμβάνει δράση για την εξαφάνιση των Παλαιστινίων. Πλέον οι περισσότεροι αντιλαμβάνονται τι συμβαίνει. Ο παλαιστινιακός λαός έχει δικαίωμα στην αντίσταση».

Ονειρεύομαι να πάω σε μια ελεύθερη Παλαιστίνη

Η Φωτεινή, αν και Ελληνοπαλαιστίνια, δεν έχει επισκεφθεί ποτέ τα παλαιστινιακά εδάφη. «Δεν είναι εύκολο να μπεις ή να βγεις από τη Γάζα, ιδίως αν δεν έχεις παλαιστινιακό διαβατήριο. Θα έπρεπε να είναι το ίδιο εύκολο όπως είναι το να πας σε μια άλλη γειτονική χώρα, όπως η Ιταλία ή η Τουρκία».

Σε ερώτηση για το τι ελπίζει για το μέλλον απαντά: «Ονειρεύομαι να επισκεφθώ μια Παλαιστίνη ελεύθερη, με όλους τους ανθρώπους της εκεί ζωντανούς και υγιείς».