Τα επόμενα βήματα της Συμμαχίας

Ενόψει της 75ης επετείου του ΝΑΤΟ στις 4 Απριλίου τρεις βαθείς γνώστες της Συμμαχίας καταθέτουν στα «ΝΕΑ» τις απόψεις τους για την εξέλιξη του ΝΑΤΟ και σκιαγραφούν τις κρίσιμες παραμέτρους για το μέλλον του.

Ο ελληνικής καταγωγής πρώην επικεφαλής των νατοϊκών δυνάμεων στην Ευρώπη (SACEUR) Τζέιμς Σταυρίδης, δηλώνει ότι αυτό που προέχει για το ΝΑΤΟ είναι η αποτροπή της Ρωσίας, η ασφάλεια του κυβερνοχώρου, αλλά και η ενασχόλησή του με την Αρκτική.

Κατά τη Ρόουζ Γκοτεμούλερ, πρώην αναπληρώτρια γενική γραμματέα του ΝΑΤΟ, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία πριν από δύο χρόνια είχε πραγματικά αξιοσημείωτη επίδραση στη συνοχή του ΝΑΤΟ και τα κράτη μέλη δεσμεύονται πλέον για ενίσχυση των αμυντικών τους δαπανών στο 2%.

Από την πλευρά του ο Ιαν Μπρεζίνσκι, ανώτερος συνεργάτης του Atlantic Council, χαρακτηρίζει το ΝΑΤΟ μοναδικό και ανεκτίμητο. Προειδοποιεί, όμως, για το αρνητικό αποτέλεσμα που ενέχει η επιτυχία του πυρηνικού εκφοβισμού που ασκεί ο Πούτιν σε περίπτωση που το ΝΑΤΟ δεν καταφέρει να στηρίξει αποφασιστικά την Ουκρανία για να νικήσει με τους όρους της και γρήγορα.

Τζέιμς Σταυρίδης, ναύαρχος εν αποστρατεία του Ναυτικού των ΗΠΑ – πρώην επικεφαλής των νατοϊκών δυνάμεων στην Ευρώπη (SACEUR): «Πάνω απ’ όλα είναι η δημοκρατία»

«Το πιο σημαντικό επίτευγμα για το ΝΑΤΟ στην 75χρονη ιστορία του, ήταν, αρκετά ξεκάθαρα, η νίκη στον Ψυχρό Πόλεμο. Το ΝΑΤΟ ήταν ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της ήττας της ΕΣΣΔ, μιας ολοκληρωτικής κομμουνιστικής δικτατορίας. Αυτό που βρίσκεται στο μέλλον για το ΝΑΤΟ είναι η συνεχιζόμενη αποτροπή κατά της Ρωσίας, η οποία έχει σαφώς πρόσθετους εδαφικούς σχεδιασμούς σε μέρη της Ευρώπης. Το ΝΑΤΟ θα ασχοληθεί επίσης πιο βαθιά με την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, χρησιμοποιώντας πιθανώς την τεχνητή νοημοσύνη για να το κάνει. Θα κοιτάξει επίσης προς τον Βορρά για να ασχοληθεί περισσότερο με την Αρκτική λόγω της απειλής που θέτει εκεί η Ρωσία. Και τέλος, πάνω απ’ όλα, θα συνεχίσει να είναι ένας οργανισμός βασισμένος στην αξία ότι πάνω απ’ όλα είναι η δημοκρατία».

Ιαν Μπρεζίνσκι, ανώτερος συνεργάτης του Atlantic Council: «Η αξιοπιστία της Συμμαχίας συνδέεται με το αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία»

«Αυτό που κάνει το ΝΑΤΟ μοναδικό και ανεκτίμητο είναι ότι κινητοποιεί, καθοδηγεί και πραγματώνει την πολιτική, στρατιωτική και οικονομική δυναμική της διατλαντικής κοινωνίας δημοκρατιών για να προωθήσει τα συμφέροντα και τις αξίες της. Υπηρετεί τον θεσμικό της πυρήνα. Ως προς αυτό αποτελεί ιστορικά την πιο επιτυχημένη Συμμαχία. Απέτρεψε επιτυχώς τη σοβιετική Ρωσία κατά τον Ψυχρό Πόλεμο. Στη δεκαετία του 1990 συνέβαλε στην ειρήνη στα Βαλκάνια και οι νατοϊκές δυνάμεις επίδειξαν τις ικανότητές τους στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Το μέλλον του ΝΑΤΟ εξαρτάται από το αποτέλεσμα του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το ΝΑΤΟ ήταν επιτυχημένο στον Ψυχρό Πόλεμο όχι μόνο διότι έφερε ικανότητες στο τραπέζι, όχι μόνο γιατί ανέπτυξε καλά εκπαιδευμένες πολυεθνικές δυνάμεις, αλλά και γιατί υπήρχε πολιτική βούληση και αναμφίβολη ετοιμότητα να πολεμήσει και να προστατεύσει.

»Στο μέλλον καθώς διασχίζουμε την 75η επέτειο πρέπει να αξιολογήσουμε όχι μόνο τις στρατιωτικές, πολιτικές και οικονομικές δυνατότητες που φέρνει στο τραπέζι αλλά και τη βούληση και την ετοιμότητα να τις χρησιμοποιήσει. Εκεί βρίσκεται η αξιοπιστία της Συμμαχίας και είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με το αποτέλεσμα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Η Συμμαχία έχει μια πανηγυρική επέτειο και μια Σύνοδο που θα τιμήσει την επέτειο 9-11 Ιουλίου στην Ουάσιγκτον, αλλά αν πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο ενός ουκρανικού πολέμου που είναι είτε σε αδιέξοδο είτε χάνει, θα στείλει ένα αρνητικό μήνυμα για την αξιοπιστία του ΝΑΤΟ. Θα υπογραμμίσει πως η Ρωσία μπόρεσε να αποτρέψει τη Συμμαχία από το να στηρίξει πιο αποφασιστικά την Ουκρανία ώστε να νικήσει με τους όρους της και γρήγορα. Θα θέσει ερωτήματα για το γιατί η Συμμαχία, που επενδύει 1,2 τρισ. δολάρια, δέκα φορές περισσότερα στην άμυνα από ό,τι η Ρωσία δεν είναι ικανή να διασφαλίσει μια ουκρανική νίκη.

»Ο Πούτιν έχει καταφέρει να ασκήσει με αποτελεσματικότητα τον πυρηνικό εκφοβισμό. Η απειλή του για πυρηνική κλιμάκωση σε απάντηση μιας πιο κατηγορηματικής στήριξης της Δύσης στην Ουκρανία είναι αποτελεσματική. Ο φόβος της κλιμάκωσης έχει αποτρέψει τα μέλη της Συμμαχίας, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, να στηρίξουν πιο δυναμικά την Ουκρανία. Ο φόβος αυτός έχει βοηθήσει τη Ρωσία να εργαλειοποιήσει τον χρόνο κάνοντας πιο δύσκολη την αντεπίθεση της Ουκρανίας και έχει επιπτώσεις πέρα από την Ουκρανία. Η Κίνα βγάζει συμπεράσματα για το αν ο εκφοβισμός μπορεί να γίνει στρατηγική για να καταλάβει την Ταϊβάν, το Ιράν για τη δυναμική που μπορεί ένα πυρηνικό οπλοστάσιο να φέρει στα δικά του συμφέροντα, η Βόρεια Κορέα επιβεβαιώνει την απόφαση να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, η Νότια Κορέα συζητεί για το αν θα πρέπει να έχει πυρηνικά όπλα. Η επιτυχία του εκφοβισμού της Ρωσίας διαβρώνει σε κάποιο βαθμό την αξιοπιστία της αποτρεπτικής θέσης του ΝΑΤΟ».

Ρόουζ Γκοτεμούλερ, πρώην αναπληρώτρια γενική γραμματέας του ΝΑΤΟ: «Η ρωσική εισβολή δημιούργησε μια πιο συνεκτική και αποφασιστική συμμαχία»

«Η εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 ήταν η δεύτερη εισβολή του μετά την κατάληψη της Κριμαίας το 2014 και την αποσταθεροποίηση του Ντονμπάς. Η δεύτερη εισβολή είχε πραγματικά αξιοσημείωτη επίδραση στη συνοχή του ΝΑΤΟ. Η πρώτη εισβολή οδήγησε επίσης στη λήψη αποφάσεων για την άμυνα του ΝΑΤΟ και της Ευρώπης ειδικότερα. Μιλάω για τη συγκρότηση των ομάδων μάχης στα κράτη της Βαλτικής και την Πολωνία, για αυξημένη προσοχή στην ενίσχυση στο ΝΑΤΟ. Αλλά οι χώρες του ΝΑΤΟ εξακολουθούσαν να διστάζουν να επενδύσουν 2% του ΑΕΠ στην άμυνα, όπως αποκάλυψε ο Ντόναλντ Τραμπ όταν έγινε πρόεδρος. Τους πίεζε συνέχεια και θύμωνε.

»Μετά τη δεύτερη εισβολή στην Ουκρανία οι αμφιβολίες σχετικά με τις αμυντικές δαπάνες εξαφανίστηκαν και βλέπουμε τώρα τα μέλη του ΝΑΤΟ να δεσμεύονται για να επιτύχουν το 2% του ΑΕΠ. Η Ανγκελα Μέρκελ είχε πει στον Ντόναλντ Τραμπ ότι δεν μπορούμε να φτάσουμε στο 2% του ΑΕΠ μέχρι τη δεκαετία του 2030 και αυτό δημιούργησε μια κακή σχέση μεταξύ της γερμανίδας καγκελαρίου και του προέδρου των ΗΠΑ. Αλλά μετά τη δεύτερη εισβολή, οι Γερμανοί υπό τον Ολαφ Σολτς δηλώνουν ότι θα φτάσουν το 2% του ΑΕΠ, μπορεί και να το ξεπεράσουν, τονίζουν την απόφασή τους να αποκτήσουν F-35. Η Νορβηγία είπε επίσης ότι θα δαπανήσει 2% του ΑΕΠ για την άμυνα.

»Η ρωσική εισβολή δημιούργησε μια πιο συνεκτική, πιο αποφασιστική συμμαχία για την υπεράσπιση του εδάφους του ΝΑΤΟ και δημιούργησε μια μεγαλύτερη συμμαχία με δύο σημαντικούς συμμάχους τη Φινλανδία και τη Σουηδία. Αυτή είναι η μεγαλύτερη έκτακτη αναμόρφωση του ΝΑΤΟ και δέσμευση στις βασικές του αποστολές ακόμη και από τότε που η Γαλλία αποσύρθηκε από τις ρυθμίσεις στρατιωτικής διοίκησης του ΝΑΤΟ το 1967 και απομάκρυνε το ΝΑΤΟ από το Παρίσι όπου είχε την έδρα του στις δύο πρώτες δεκαετίες του. Αυτή ήταν μια τεράστια κρίση για τη συμμαχία, ήταν ένα αληθινό πλήγμα για τη συνοχή της, τότε δημιουργήθηκαν σοβαρές αμφιβολίες για τη χρησιμότητα του ΝΑΤΟ, αλλά η ρωσική εισβολή έδειξε ότι όταν το ΝΑΤΟ απειλείται εξωτερικά, το ΝΑΤΟ μπορεί να ενώνει τις δυνάμεις του και να αμυνθεί.

»Όσον αφορά την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, το ζήτημα είναι στο τραπέζι, έχει ειπωθεί ξανά και ξανά. Το ερώτημα είναι σε ποιο σημείο τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ θα καταλήξουν σε συναίνεση για να ανοίξουν την πόρτα στην Ουκρανία για να προχωρήσει στην πλήρη ένταξη. Αλλά το βασικό ζήτημα αυτή τη στιγμή είναι να συνεχίσουμε να αναπτύσσουμε ισχυρή εταιρική σχέση με την Ουκρανία. Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι σαφές σημάδι μιας ισχυρής εταιρικής σχέσης όπου το ΝΑΤΟ βοηθά την Ουκρανία σε όλα τα επίπεδα. Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ ξεκινώντας από τον Τζο Μπάιντεν είπαν ότι δεν θέλουμε στρατό στο έδαφος, δεν θέλουμε να μετατραπεί σε γενικό πόλεμο στην Ευρώπη που θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε παγκόσμιο πόλεμο, αλλά βοηθάμε την Ουκρανία με κάθε δυνατό τρόπο. Η βοήθεια δεν δίνεται πάντα τόσο γρήγορα ή τόσο ομαλά όσο ήλπιζε το Κίεβο, ωστόσο βλέπω μια σταθερή και ξεκάθαρη δέσμευση από τους συμμάχους. Οι Ουκρανοί που πολεμούν τους Ρώσους για τη ζωή τους έχουν γίνει ένας πραγματικά καλά εκπαιδευμένος και ικανός στρατός σε πραγματική μάχη. Από αυτή την άποψη, η είσοδος της Ουκρανίας στη συμμαχία θα ήταν ένα καθαρό πλεονέκτημα».

Premium έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»