Gazprom: Στις δικαστικές αίθουσες περνά ο πόλεμος για το ρωσικό φυσικό αέριο

Tην περασμένη εβδομάδα ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ Εμπορίας Κώστας Ξιφαράς, σηματοδότηση την εκκίνηση των διαδικασιών προσφυγής της εταιρείας στη διαιτησία για την τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου που πωλούσε η Gazprom στη διάρκεια της κρίσης.

Μιλώντας στο Power & Gas Forum που διοργάνωσε το energypress τόνισε ότι πρόθεση της ΔΕΠΑ είναι είναι να λυθεί το θέμα διμερώς και προς αυτή την κατεύθυνση θα εξαντλήσουμε κάθε δυνατότητα: «Σε περίπτωση, ωστόσο, που αυτό δεν καταστεί εφικτό, θα αξιοποιήσουμε κάθε νόμιμο μέσο που έχουμε στη διάθεσή μας, προκειμένου να προστατεύσουμε τα συμφέροντα της εταιρείας και των Ελλήνων καταναλωτών», υπογράμμισε, προσθέτοντας ότι «πρέπει να έχουμε μια ανταγωνιστική τιμή και αυτή τη στιγμή δεν είναι». Μάλιστα όπως έχει ήδη γράψει ο ΟΤ η ΔΕΠΑ Εμπορίας φέρεται να έχει εκκινήσει τις σχετικές διαδικασίες προσφυγής στη διαιτησία, κρατώντας βέβαια και ανοιχτό το δίαυλο επικοινωνίας με τη Gazprom με την οποία διατηρεί εδώ και πολλά χρόνια συμβατική σχέση για την προμήθεια φυσικού αερίου.

Μπαράζ προσφυγών

Η ΔΕΠΑ Εμπορίας δεν είναι η μόνη: ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός αντιμετωπίζει πολυάριθμες νομικές διαμάχες με ευρωπαίους αγοραστές και διανομείς ρωσικού φυσικού αερίου, ως αποτέλεσμα των πολιτικών επιπτώσεων μετά την απόφαση του Κρεμλίνου να στείλει τα στρατεύματά του στην Ουκρανία το 2022.

Η ίδια η Gazprom έχει ξεκινήσει διαδικασίες στο Διαιτητικό Δικαστήριο της Περιφέρειας της Αγίας Πετρούπολης και του Λένινγκραντ της Ρωσίας, απειλώντας τις ευρωπαϊκές εταιρείες με πρόστιμα εάν συνεχίσουν τις διαφορές εκτός Ρωσίας. Ωστόσο, ορισμένες ευρωπαϊκές εταιρείες επαναλαμβάνουν ότι δεν αναγνωρίζουν την εξουσία του δικαστηρίου.

Ακολουθούν ορισμένες βασικές νομικές υποθέσεις, όπως τις κατέγραψε το πρακτορείο Reuters:

Διαδικασίες στα ρωσικά δικαστήρια

• Η Gazprom κατέθεσε αξίωση άνω των 900 εκατομμυρίων δολαρίων κατά πολωνικών εταιρειών σε δικαστήριο της Αγίας Πετρούπολης. Ζητά αποζημίωση ύψους 710 εκατομμυρίων δολαρίων και 886,4 εκατομμυρίων ζλότι (224,70 εκατομμυρίων δολαρίων) από την Europol GAZ SA, την Orlen SA, την Ernst and Young Global Ltd και την Ernst and Young sp z oo Corporate Finance.
• Ρωσικό δικαστήριο καταδίκασε την τσέχικη εταιρεία Net4Gas να πρέπει να πληρώσει πρόστιμο περίπου 112,96 εκατομμυρίων ευρώ (122,7 εκατομμύρια δολάρια) εκτός και αν αποσύρει μια αγωγή κατά της Gazprom για μη πληρωμές.
• Τον Νοέμβριο του 2023, το ίδιο δικαστήριο είπε ότι η πολωνική Europol Gaz θα πρέπει να πληρώσει πρόστιμο περίπου 1,57 δισεκατομμυρίων δολαρίων εάν προχωρήσει με την ασκεί αγωγή 6 δισεκατομμυρίων ζλότι (1,51 δισεκατομμύρια δολάρια) κατά της Gazprom στη Σουηδία.
• Η Gazprom έχει υποβάλει παρόμοιες αξιώσεις στο δικαστήριο κατά της γερμανικής Uniper Global Commodities SE και Metha-Methanhandel GmbH, της Ολλανδικής Gasunie Transport Service, της ουκρανικής Naftogas και της πολωνικής Orlen.
•  Τον Νοέμβριο του 2023, το ρωσικό δικαστήριο διέταξε την κατάσχεση 13 δοχείων ISO για υγρό ήλιο που ανήκει στη Linde  και τους έθεσε υπό τον έλεγχο της RusKhimAlyans, θυγατρικής της Gazprom. Το δικαστήριο είχε προηγουμένως διατάξει τη δέσμευση περιουσιακών στοιχείων σχεδόν 500 εκατομμυρίων δολαρίων που ανήκαν στη Linde κατόπιν αιτήματος της επιχείρησης κοινής ωφέλειας.
• Η Deutsche Bank και η Commerzbank τον Οκτώβριο κέρδισαν μια διαταγή στο Λονδίνο που εμποδίζει τους RusKhimAlyans να μηνύσουν τους δανειστές στη Ρωσία για το ματαιωμένο έργο φυσικού αερίου.
• Τον Ιούλιο του 2023, ο Αλεξέι Μίλερ , επικεφαλής της Gazprom, απείλησε με κυρώσεις κατά της ουκρανικής Naftogaz εν μέσω νομικών διενέξεων, λέγοντας ότι η ενεργειακή εταιρεία με έδρα το Κίεβο δεν ήταν «εποικοδομητική» στην επίβλεψη της διαμετακόμισης ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη.

Διεθνείς δικαστικές διαμάχες

• Η ιδιοκτήτρια του πολωνικού τμήματος του αγωγού φυσικού αερίου Yamal, Europol Gaz επιδίωκε αξίωση 6 δισεκατομμυρίων ζλότι (1,45 δισεκατομμύρια δολάρια) έναντι της Gazprom, σύμφωνα με τον Υπουργό Κρατικών Περιουσιακών Στοιχείων της Πολωνίας τον Μάιο του 2023.
• Η Net4Gas αποφάσισε να ξεκινήσει διαδικασία διαιτησίας εναντίον του «ενός μεγάλου ρωσικού προμηθευτή φυσικού αερίου» για μη πληρωμές τον Απρίλιο του 2023. Η Net4Gas δεν ταυτοποίησε τον προμηθευτή, αλλά ένας υπουργός της κυβέρνησης τον Ιανουάριο του ίδιου έτους είπε ότι η τσέχικη εταιρεία δεν έλαβε πληρωμές από τη ρωσική Gazprom.
• Η τσεχική CEZ κίνησε διεθνή διαιτησία στη Γενεύη κατά της Gazprom στις αρχές του 2023, ζητώντας αποζημίωση για παράδοση φυσικού αερίου χαμηλότερη από την συμβατική.
• Η γαλλική εταιρεία Engie ξεκίνησε διαδικασία διαιτησίας κατά της Gazprom τον Φεβρουάριο του 2023 ισχυριζόμενη ότι η ρωσική εταιρεία δεν είχε εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της για παροχή αερίου.
• Η γερμανική Uniper ξεκίνησε μια διαδικασία διαιτησίας τον Νοέμβριο του 2022 με την ελπίδα να εξασφαλίσει αποζημίωση δισεκατομμυρίων ευρώ από τη ρωσική Gazprom για τους όγκους φυσικού αερίου που δεν είχαν παραδοθεί.
• Η Engie ξεκίνησε επίσης διαιτησία στη Στοκχόλμη για τις τιμές του φυσικού αερίου τον Ιανουάριο του 2022, ενώ η Gazprom ξεκίνησε ανταγωγή τον Απρίλιο του ίδιου έτους. Οι ακροάσεις είχαν προγραμματιστεί για τις 18-23 Μαρτίου 2024.
• Η πολωνική εταιρεία PGNiG (τώρα PKN Orlen) ξεκίνησε διαιτησία τον Μάρτιο του 2022 για πληρωμές φυσικού αερίου.
• Η γερμανική εταιρεία ενέργειας RWE εκκίνησε διαδικασία διαιτησίας κατά της Gazprom τον Νοέμβριο του 2022 για ελλιπείς παραδόσεις φυσικού αερίου.
• Η ουκρανική ενεργειακή εταιρεία Naftogaz ξεκίνησε διαδικασία διαιτησίας τον Σεπτέμβριο του 2022 κατά της Gazprom για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
• Η Naftogaz δήλωσε τον Ιούνιο του 2023 ότι είχε κινηθεί νομικά στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά της Ρωσίας για να ανακτήσει 5 δισεκατομμύρια δολάρια που επιδικάστηκαν στη Χάγη ως αποζημίωση για ζημιές και χαμένες περιουσίες στην Κριμαία.
• Η ιταλική Eni ξεκίνησε διαιτησία τον Μάιο του 2022 σχετικά με το αίτημα της Ρωσίας να πληρώσει για τις εξαγωγές φυσικού αερίου χρησιμοποιώντας το ρούβλι. Οι ακροάσεις πρόκειται να διεξαχθούν τον Μάιο του 2024.
• Ο κρατικός πάροχος ενέργειας της Φινλανδίας Gasum τον Μάιο του 2022 δήλωσε ότι θα παραπέμψει τη διαφωνία του σχετικά με τις πληρωμές σε ρούβλια με την Gazprom Export σε διαδικασία διαιτησίας.