ΝΑΤΟ: Επενδύει 1 δισεκατομμύριο ευρώ στο μέλλον του πολέμου

Ο Εσθονός φυσικός Γκλεν Κελπ επισκεπτόμενος έκθεση startups τον περασμένο Μάιο στην χώρα του, ψάχνοντας επενδυτές για τη νέα του εταιρεία, βρέθηκε μπροστά στο περίπτερο του ΝΑΤΟ. Η συμμαχία έψαχνε υποψήφιους για τον πρώτο της επιχειρηματικό επιταχυντή.

Ο φυσικός είχε εγκαταλείψει πρόσφατα τον ακαδημαϊκό χώρο, όταν μαζί δύο συναδέλφους του επινόησε μια μέθοδο για την κατασκευή απίστευτα λεπτών κεραμικών σωλήνων που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ελαφρύτερες, πιο ενεργειακά αποδοτικές κυψέλες καυσίμων. Οι ερευνητές δημιούργησαν μια επιχείρηση, την GaltTec, για να προωθήσουν την εφεύρεσή τους, αναφέρει το Bloomberg.

Στην έκθεση ο Κελπ διάβασε τις μπροσούρες του ΝΑΤΟ για τον νέο του επιχειρηματικό επιταχυντή, σκεφτόμενος ότι θα μπορούσε να ενταχθεί σε αυτόν. Μήνες αργότερα, η startup του Κελπ εντάχθηκε με άλλες 43 στον εναρκτήριο κύκλο του Επιταχυντή Αμυντικής Καινοτομίας για τον Βόρειο Ατλαντικό, ή DIANA, μέρος του πειράματος του ΝΑΤΟ στον τομέα επιχειρηματικών κεφαλαίων – VC. Το 2023, το ΝΑΤΟ παρουσίασε την DIANA και ένα ταμείο 1 δισεκατομμυρίου ευρώ για επενδύσεις στην τεχνολογία, με χρήματα από δεκάδες χώρες μέλη.

Κάλεσμα σε startup

Το ΝΑΤΟ κάλεσε startups που εργάζονται για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, την επιτήρηση και την ενεργειακή ανθεκτικότητα. Η τελευταία κατηγορία ορίστηκε ως η τεχνολογία που βοηθά τα συμμαχικά κράτη να ανακάμψουν από τις «ενεργειακές διαταραχές».

Ο Ντιφ Τσάνα, διευθύνων σύμβουλος της DIANA, δηλώνει ότι το ΝΑΤΟ προετοιμάζεται ήδη για τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα, όπως η κλιματική αλλαγή και η διαμάχη για τους φυσικούς πόρους.

Ο Τσάνα εργάζεται από την έδρα της DIANA στο Imperial College του Λονδίνου. Αλλά το μεγαλύτερο μέρος της δράσης εκτυλίσσεται σε 23 άλλες τοποθεσίες όπου μπορούν να συγκεντρωθούν νεοφυείς επιχειρήσεις και σε 182 κέντρα δοκιμών με εργαστήρια και εκπαιδευτικά μηχανήματα που η DIANA σχεδιάζει να ανοίξει στις νεοφυείς επιχειρήσεις της, παρέχοντας πόρους.

Λίγα τα χρήματα

Η DIANA δίνει στις συμμετέχουσες εταιρείες κάποια μετρητά – μια επιχορήγηση 100.000 ευρώ η καθεμία αρχικά – αλλά αυτό δεν είναι αρκετό, ειδικά για όσους εργάζονται με μεγάλα, πολύπλοκα μηχανήματα.

Οι νεοφυείς επιχειρήσεις που υποστηρίζει η DIANA φαίνονται καλά εξοπλισμένες για να παρέχουν βοήθεια στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, ωστόσο δεν ανταποκρίνονται στη βαρύτητα των απειλών για την ασφάλεια που έχει πει το ΝΑΤΟ ότι αντιπροσωπεύει η κλιματική αλλαγή. Η συμμαχία ζητά από τις εταιρείες να παράγουν φθηνή ενέργεια μηδενικών εκπομπών και στη συνέχεια να μεταφέρουν αυτές τις εφευρέσεις στον εμπορικό τομέα, όπως έκανε ο στρατός με το GPS.

Σε αντίθεση με τους περισσότερους επιταχυντές, η DIANA δεν παίρνει μετοχές σε εταιρείες. Αντίθετα, το πρόγραμμα προσπαθεί να κατευθύνει τις νεοφυείς επιχειρήσεις προς τα στρατιωτικά μέλη του.

Ορισμένοι συμμετέχοντες έχουν αρχίσει να συλλέγουν εφαρμογές άμυνας, ωστόσο οι εταιρείες της DIANA λένε ότι το πρόγραμμα δεν τους ωθεί να συνεργαστούν με στρατιωτικούς. Και οι ηγέτες του προγράμματος τονίζουν ότι το πρόγραμμά τους απευθύνεται σε επιχειρήσεις με εμπορικούς και κρατικούς πελάτες.

Ανοίγει ασκός Αιόλου για εποπτεία χρήσης δημοσίου χρήματος

Με τις επενδύσεις σε startup, η συμμαχία ανοίγεται στον έλεγχο για τη χρήση δημόσιου χρήματος για την υποστήριξη νεοφυών επιχειρήσεων, που έχουν υψηλά ποσοστά αποτυχίας.

Ένας άλλος κίνδυνος είναι ότι οι νεοφυείς επιχειρήσεις που εξυπηρετούν τον στρατό θα βρουν λιγότερες δυνατότητες για κεφάλαια αργότερα. Κάποιοι επενδυτικοί όμιλοι απαγορεύεται να επενδύουν σε εταιρείες που πωλούν σε στρατιωτικές οντότητες.

Ο Έιντριαν Νταν, επικεφαλής εμπορικός διευθυντής της DIANA, λέει ότι η ευρεία εντολή του προγράμματος σημαίνει ότι οι περισσότερες νεοφυείς επιχειρήσεις δεν θα αντιμετωπίσουν αυτούς τους στρατιωτικούς περιορισμούς αργότερα. Το ΝΑΤΟ δημιούργησε τον δικό του επιχειρηματικό βραχίονα, εν μέρει, για να αντισταθμίσει την επιφυλακτικότητα στη χρηματοδότηση αμυντικών εφαρμογών. Και ο Τσάνα βλέπει το ταμείο του ΝΑΤΟ να υποστηρίζει ορισμένες νεοφυείς επιχειρήσεις που βγαίνουν από το πρόγραμμα DIANA, αν και λέει ότι το ταμείο δεν είναι υποχρεωμένο να το κάνει.

Ο προϋπολογισμός του Τσάνα για την DIANA ανέρχεται σε «δεκάδες εκατομμύρια», και αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια. Στους επόμενους κύκλους, ο ίδιος φαντάζεται να προσκαλεί startups ενέργειας που εργάζονται σε έξυπνα δίκτυα ή πυρηνική σύντηξη.