Ηπατική ανεπάρκεια: Πρώτη δοκιμή για δημιουργία νέου συκωτιού στον άνθρωπο

Ασθενής με ηπατική ανεπάρκεια τελικού σταδίου υποβλήθηκε για πρώτη φορά σε θεραπεία που θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα νέο «μίνι» συκώτι στην κοιλιά του, μια προσέγγιση που εφόσον αποδειχθεί επιτυχής θα προσέφερε λύση σε εκατομμύρια ανθρώπους που αδυνατούν να βρουν μόσχευμα.

Η πειραματική θεραπεία της αμερικανικής εταιρείας LyGenesis αφορά τη μεταφορά κυττάρων ήπατος μέσα σε έναν λεμφαδένα της κοιλιάς.

Δοκιμές που είχαν προηγηθεί σε ποντίκια, σκύλους και χοίρους έδειξαν ότι τα ηπατοκύτταρα μπορούν να πολλαπλασιάζονται στη νέα τους θέση και να σχηματίζουν μια δομή που φιλτράρει τις τοξίνες από το αίμα όπως το συκώτι.

Ο πρώτος από τους 12 ασθενείς που σχεδιάζεται να συμμετάσχουν στην κλινική δοκιμή έλαβε ηπατοκύτταρα από δότη στις 25 Μαρτίου, ανέφερε η LyGenesis σύμφωνα με τον δικτυακό τόπο του Nature. Πλέον έχει λάβει εξιτήριο και αναρρώνει ικανοποιητικά, αν και θα περάσουν μήνες μέχρι να γίνει σαφές αν το πείραμα πέτυχε.

Η ανακοίνωση της εταιρείας σχεδόν συνέπεσε χρονικά με την πρώτη μεταμόσχευση ήπατος από γενετικά τροποποιημένο χοίρο, η οποία πραγματοποιήθηκε πειραματικά σε εγκεφαλικά νεκρό ασθενή.

Μόνο στις ΗΠΑ, περίπου 50.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από ηπατική ανεπάρκεια, μια κατάσταση στην οποία μεγάλο μέρος του συκωτιού έχει αντικατασταθεί από ουλώδη ιστό και δεν μπορεί πια να φιλτράρει το αίμα.

Χιλιάδες ασθενείς πεθαίνουν πριν βρεθεί συμβατό μόσχευμα, ενώ άλλοι δεν μπαίνουν καν στη λίστα αναμονής επειδή είναι υπερβολικά άρρωστοι για να αντέξουν τη μεταμόσχευση.

Οι λεμφαδένες, οι οποίοι αποτελούν μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος και επίσης συμμετέχουν στην απομάκρυνση αποβλήτων από το αίμα, θεωρούνται ιδανικές θέσεις χάρη στην υψηλή αιμάτωσή τους.

Κύτταρα ήπατος μεταφέρθηκαν σε έναν λεμφαδένα μέσω καθετήρα (LyGenesis)

Ακόμα κι αν κάποιοι λεμφαδένες μετατραπούν σε μίνι-συκώτια, οι εκατοντάδες άλλοι λεμφαδένες του ανθρώπινου σώματος ούτως ή άλλως επαρκούν.

Οι δοκιμές σε ζώα έδειξαν ότι το μίνι ήπαρ ωριμάζει εντός δύο μηνών από την αρχική έγχυση των κυττάρων. Η κυτταρική δομή του είναι όμοια με του φυσικού ήπατος και σε κάποιες περιπτώσεις καταγράφηκε ακόμα και παραγωγή χολής.

Παρόλα αυτά, η νέα μέθοδος είναι απίθανο να αντιμετωπίζει ένα σοβαρό πρόβλημα των ασθενών με ηπατική ανεπάρκεια, τη λεγόμενη πυλαία υπέρταση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνη εσωτερική αιμορραγία.

Σε ασθενείς με σοβαρή πυλαία υπέρταση, η νέα μέθοδος θα μπορούσε να λειτουργήσει ως γέφυρα μέχρι να βρεθεί κατάλληλο μόσχευμα, δήλωσε ο Μάικλ Χάφορντ, διευθύνων σύμβουλος της LyGenesis, η οποία έχει έδρα το Πίτσμπουργκ.

Παραδέχτηκε επίσης πως κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα ότι το νέο όργανο δεν θα συνεχίσει να μεγαλώνει επ΄άπειρον. Το πιθανότερο όμως είναι ότι θα σταματά να αναπτύσσεται όταν το αίμα αρχίσει να φιλτράρεται αρκετά και το άρρωστο συκώτι πάψει να στέλνει χημικά σήματα που ενθαρρύνουν τον πολλαπλασιασμό των ηπατοκυττάρων.

Η LyGenesis φιλοδοξεί επίσης να αναπτύξει ανάλογες θεραπείες για τους νεφρούς και το πάγκρεας.