Καλοκαίρι 2024: Ο εφιάλτης των πυρκαγιών επιστρέφει – «Μπαρουταποθήκη» η Πάρνηθα

Οι οιωνοί προμηνύουν ένα δύσκολο καλοκαίρι. Η φωτιά στα Πιέρια Όρη που έκαιγε επί τρεις ημέρες πριν ακόμα μπούμε στην αντιπυρική περίοδο μας υπενθυμίζει πως η κλιματική κρίση είναι εδώ και μας δείχνει τα δόντια της. Ο κρατικός μηχανισμός θα δοκιμαστεί σκληρά και το νέο επιχειρησιακό δόγμα για τις δασικές πυρκαγιές θα δώσει εξετάσεις.

Τα πρώτα «καμπανάκια« των επιστημόνων έχουν αρχίσει ήδη να ηχούν και οι προειδοποιήσεις που φτάνουν αναφέρουν πως το καλοκαίρι του τρέχοντος έτους θα είναι ακόμη πιο δύσκολο από το προηγούμενο.

«Ανησυχητικές συνθήκες»

Ο καθηγητής και πρόεδρος του τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, Αλέξανδρος Δημητρακόπουλος, δεν έκρυψε την ανησυχία του.

Έχοντας στο μυαλό του τη φωτιά στα Πιέρια Όρη (κεντρική φωτογραφία/odelalis.gr) που εκτυλίχθηκε εκτός ελέγχου για τρεις συνεχόμενες ημέρες παρότι αρχές Απριλίου αλλά και τη φωτιά στις Πρέσπες, κοντά στα σύνορα, έχει σημάνει συναγερμός.

«Κρίνοντας από το ότι είχαμε τουλάχιστον δύο πυρκαγιές, αρκετά νωρίς για την εποχή, στη βόρεια Ελλάδα (σ.σ. σε Πιέρια Όρη και Πρέσπες), προβλέπεται ένα ακόμη πιο θερμό και ξηρό καλοκαίρι. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έχουν ανεβάσει τις θερμοκρασίες και δημιουργούνται ανησυχητικές συνθήκες», ανέφερε (Thesstoday.gr) ο κ. Δημητρακόπουλος.

Προβληματισμένος από το μέγεθος της πυρκαγιάς εμφανίστηκε ο δήμαρχος Κατερίνης που είδε για πρώτη φορά βλέπω τόσο μεγάλη φωτιά, τέτοια εποχή.

Στα θετικά ήταν ότι η πυρκαγιά ήταν επί το πλείστον έρπουσα (κάτω από τα δέντρα) και έκαψε παρεδάφια βλάστηση. Η φωτιά σε λίγα σημεία έκαψε τις κορυφές δέντρων.

Σύμφωνα με τον καθηγητή, περιορίστηκε κυρίως σε χαμηλή βλάστηση και δεν πρόλαβε να φτάσει στις δομές των δέντρων. «Ευτυχώς ήταν πυρκαγιά επιφάνειας, δεν επεκτάθηκε στις δομές παρά μόνο στην υπόροφο βλάστηση, κάτι πολύ θετικό γιατί σώθηκαν τα δέντρα».

Τι χρειαζόμαστε

Η χώρα μας μετά τα τελευταία δύο χρόνια μετρά εκτεταμένες καταστροφές από τις δασικές πυρκαγιές. Η φωτιά στη Δαδιά αποτέλεσε μαύρο ρεκόρ για την Ευρώπη ενώ βαρύ τίμημα έχει πληρώσει και η Εύβοια.

Δαδιά, ένας πολύτιμος πνεύμονας πρασίνου

Αυτά τα γεγονότα, σε συνδυασμό με τα φετινά δεδομένα, αποδεικνύουν περισσότερο από ποτέ την επιτακτική ανάγκη για ενεργή δασοπυρόσβεση με τον κ. Δημητρακόπουλο να επισημαίνει πως «αυτό που λείπει από τον κρατικό μηχανισμό, είναι ο συντονισμός και η ενεργή κατάσβεση, με δασοπυροσβέστες να σβήνουν τη φωτιά μέσα στο δάσος, αντί να περιμένουν να απειλήσει κατοικημένη περιοχή. Για να σβήσεις τη φωτιά, πρέπει να μπεις στο δάσος. Είναι θέμα νοοτροπίας, βλέπουμε ότι θέτοντας ως προτεραιότητα μόνο τις ανθρώπινες ζωές και τις περιουσίες, χάνονται όλα τα υπόλοιπα», υπογραμμίζει.

Οι ενέργειες του αρμόδιου υπουργείου

Ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Κικίλιας έκανε λόγο για μία πολύ σημαντική τομή «με την αλλαγή του δόγματος για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών αλλά και την πρόληψη», ενώ προσέθεσε ότι θα δώσουν μία πολύ μεγάλη μάχη το καλοκαίρι.

Στοχεύει στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών και των προκλήσεων «ταχύτερα, πιο επαγγελματικά, επιστημονικότερα, με τη βοήθεια όλων, με διαλειτουργικότητα», σύμφωνα με τον υπουργό.

Η ενδυνάμωση του μηχανισμού σε όλα τα επίπεδα ώστε «να έχουμε λιγότερες ενάρξεις πυρκαγιών, γρήγορη οριοθέτηση στις εκδηλωθείσες πυρκαγιές και προσέγγιση ολιστική στις μεγάλες πυρκαγιές», αποτελεί τη βασική επιδίωξη του νέου επιχειρησιακού δόγματος του Πυροσβεστικού Σώματος, όπως ανέφερε ο αρχηγός του ΠΣ, αντιστράτηγος Θεόδωρος Βάγιας.

Το νέο επιχειρησιακό δόγμα του Πυροσβεστικού Σώματος για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών

SOS από την Πάρνηθα

Δεν αρκούν όμως μόνο αυτά. Κομβικός θα είναι ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης και το φετινό καλοκαίρι με τις παθογένειες χρόνων όμως να μην εξαλείφονται. Σαν βόμβα έτοιμη να εκραγεί περιγράφουν αυτή τη στιγμή την Πάρνηθα, καθώς είναι γεμάτη από ακαθάριστα οικόπεδα, σκουπίδια, και άλλα εύφλεκτα υλικά.

Στην Αγία Παρασκευή στο Μενίδι, η κατάσταση είναι δραματική. Κομμένα κλαδιά και χόρτα σε πεζοδρόμια, στα όρια του δάσους κάνουν την περιοχή «μπαρουταποθήκη».

«Σχεδόν όλα τα οικόπεδα είναι χάλια», ανέφερε (ALPHA) κάτοικος της περιοχή. «Είναι εύκολο να βρεθούν οι ιδιοκτήτες των οικοπέδων; Παίρνουμε τον δήμο και τους ζητάμε να έρθουν για καθαρισμό», πρόσθεσε άλλη κάτοικος.

Ο Δήμος Μενιδίου, που είναι υπεύθυνος για την περιοχή έστειλε τα ειδοποιητήρια στους ιδιοκτήτες για να καθαριστούν τα οικόπεδά τους μέχρι το τέλος Απριλίου, απειλώντας με πρόστιμα. Ωστόσο αν δεν καθαριστούν οι δήμοι δεν αναλαμβάνουν τον καθορισμό τους, με τις γνωστές τραγικές συνέπειες κάθε καλοκαίρι.

Πυρκαγιά στη Πάρνηθα. Τετάρτη 23 Αυγούστου 2023

Τι περιλαμβάνει η διαδικασία καθαρισμού των οικοπέδων

Με βάση τα όσα προβλέπονται από τη νομοθεσία ο απαιτούμενος καθαρισμός περιλαμβάνει:

-Υλοτομία και απομάκρυνση των ξερών σπασμένων δένδρων και κλαδιών, καθώς και των κλαδιών που βρίσκονται σε άμεση επαφή με το κτίσμα.

-Απομάκρυνση της καύσιμης φυτικής ύλης που βρίσκεται στην επιφάνεια του εδάφους όπως είναι ενδεικτικά το φυλλόστρωμα, τα ξερά χόρτα και τα κατακείμενα ξερά κλαδιά.

-Αποκλάδωση της βάσης της κόμης των δένδρων και αύξηση του ύψους έναρξής της από την επιφάνεια του εδάφους, ανάλογα με την ηλικία και το είδος του δένδρου.

-Αραίωση της θαμνώδους βλάστησης ως προς την κάλυψη του εδάφους.

-Απομάκρυνση τυχόν άλλων εγκαταλελειμμένων καυστών, αναφλέξιμων, εκρήξιμων ή εύφλεκτων υλικών, αντικειμένων και απορριμμάτων.

-Οι υπόχρεοι οφείλουν να μεριμνούν για την ασφαλή συλλογή και μεταφορά όλων των υπολειμμάτων καθαρισμού ενώ απαγορεύεται η εγκατάλειψη, η απόρριψη ή η ανεξέλεγκτη διαχείρισή τους.

Οι δήμοι θα πρέπει να μεριμνούν σχετικά με την εκπλήρωση της υποχρέωσης των ιδιωτών να προβαίνουν σε καθαρισμούς και να τα συντηρούν καθαρά.