Κλιματική κρίση: Με ρυθμό 10 γηπέδων ποδοσφαίρου το λεπτό εξαφανίζονται τα παρθένα δάση

Η καταστροφή των πιο παρθένων τροπικών δασών του κόσμου συνεχίστηκε με αδυσώπητο ρυθμό το 2023, παρά τη μείωση της απώλειας δασών στον Αμαζόνιο της Βραζιλίας και της Κολομβίας, σύμφωνα με νέα στοιχεία.

Μια έκταση σχεδόν στο μέγεθος της Ελβετίας εκχερσώθηκε από τα προηγουμένως αδιατάρακτα τροπικά δάση πέρυσι, συνολικής έκτασης 37.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, σύμφωνα με τα στοιχεία που συνέταξαν το Ινστιτούτο Παγκόσμιων Πόρων (WRI) και το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ.

Ο ρυθμός αυτός είναι ίσος με 10 γήπεδα ποδοσφαίρου το λεπτό, συχνά λόγω της μεγαλύτερης έκτασης που τίθεται υπό γεωργική καλλιέργεια σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με πληροφορίες από τον Guardian.

Προειδοποιήσεις

Ενώ η Βραζιλία και η Κολομβία κατέγραψαν μεγάλες μειώσεις στην απώλεια δασών κατά 36% και 49% αντίστοιχα, υπό τις περιβαλλοντικές πολιτικές των προέδρων Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και Γκουστάβο Πέτρο, οι μειώσεις αυτές αντισταθμίστηκαν από μεγάλες αυξήσεις στη Βολιβία, το Λάος, τη Νικαράγουα και άλλες χώρες.

Ο Καναδάς γνώρισε επίσης ένα ρεκόρ απώλειας δασών λόγω πυρκαγιάς, χάνοντας περισσότερα από 8 εκατ. εκτάρια (80 εκατ. στρέμματα).

Η Mikaela Weisse, διευθύντρια του Global Forest Watch του WRI, δήλωσε: «Η παγκόσμια δασική έρευνα είναι η πιο σημαντική εξέλιξη που έχει γίνει ποτέ: Ο κόσμος έκανε δύο βήματα προς τα εμπρός και δύο βήματα προς τα πίσω όσον αφορά την απώλεια δασών κατά το περασμένο έτος.

Χάνεται ένα από τα πιο «αποτελεσματικά εργαλεία» για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής

Οι απότομες μειώσεις στον Αμαζόνιο της Βραζιλίας και την Κολομβία δείχνουν ότι η πρόοδος είναι δυνατή, αλλά η αυξανόμενη απώλεια δασών σε άλλες περιοχές έχει σε μεγάλο βαθμό εξουδετερώσει αυτή την πρόοδο», δήλωσε. «Πρέπει να μάθουμε από τις χώρες που επιβραδύνουν με επιτυχία την αποψίλωση των δασών», πρόσθεσε .

Οι αλλαγές στη χρήση γης – της οποίας η αποψίλωση αποτελεί κεντρικό στοιχείο – είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και ένας από τους κύριους παράγοντες απώλειας της βιοποικιλότητας.

Η διατήρηση των τροπικών δασών είναι απαραίτητη για τον περιορισμό της παγκόσμιας θέρμανσης κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Πολύ μακριά από την συμφωνία της Γλασκώβης

Οι ειδικοί έχουν προειδοποιήσει ότι η συνεχιζόμενη αποψίλωση των δασών σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις βρίσκονται επικίνδυνα εκτός τροχιάς όσον αφορά την τήρηση των δεσμεύσεών τους για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα. Κατά τη διάσκεψη για το κλίμα Cop28 στο Ντουμπάι, οι κυβερνήσεις συμφώνησαν στην ανάγκη να σταματήσει και να αντιστραφεί η απώλεια και η υποβάθμιση των δασών έως το 2030, μετά τη δέσμευση των παγκόσμιων ηγετών στην Cop26 στη Γλασκώβη να τερματίσουν την καταστροφή τους αυτή τη δεκαετία.

Ωστόσο, τα νέα στοιχεία δείχνουν ότι ο κόσμος απέχει πολύ από την επίτευξη αυτού του στόχου, με μικρή μεταβολή στην παγκόσμια απώλεια δασών εδώ και αρκετά χρόνια.

Η αποψίλωση των τροπικών δασών επιδεινώθηκε τον περασμένο χρόνο

Ενώ η Βραζιλία είχε επιβραδύνει σημαντικά το ρυθμό απώλειας των δασών της, η χώρα παρέμεινε μία από τις τρεις πρώτες χώρες που χάνουν πρωτογενή τροπικά δάση, μαζί με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και τη Βολιβία. Μαζί, αντιπροσώπευαν περισσότερο από το ήμισυ της συνολικής παγκόσμιας καταστροφής.

Η Βολιβία κατέγραψε σημαντική αύξηση της απώλειας δασών για τρίτη συνεχή χρονιά – παρά το γεγονός ότι διαθέτει λιγότερα από τα μισά δάση σε σχέση με άλλες μεγάλες χώρες με τροπικά δάση, όπως η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και η Ινδονησία – η οποία οφείλεται κυρίως στην επέκταση της καλλιέργειας σόγιας.

Το Λάος και η Νικαράγουα έχασαν μεγάλα κομμάτια από τα εναπομείναντα ανέγγιχτα τροπικά δάση τους το 2023, καθαρίζοντας 1,9% και 4,2% αντίστοιχα σε ένα μόνο έτος, γεγονός που σύμφωνα με τους ερευνητές οφείλεται στο γεγονός ότι τα ιδιαίτερα κατακερματισμένα δάση σε χώρες που είχαν ήδη εκταμιευθεί εκτενώς μπορούν συχνά να εξαλειφθούν πιο γρήγορα.

Στο Λάος, η γεωργική επέκταση τροφοδοτείται από τη ζήτηση της Κίνας για εμπορεύματα, ενώ στη Νικαράγουα, η κτηνοτροφία και η επέκταση της γεωργίας ευθύνονται.

Ο κόσμος θα μπορούσε να διδαχθεί από τα παραδείγματα της Βραζιλίας και της Κολομβίας

Παρά την έλλειψη συνολικής προόδου στα στοιχεία για το 2023, οι ερευνητές δήλωσαν ότι ο κόσμος θα μπορούσε να διδαχθεί από τα παραδείγματα της Βραζιλίας και της Κολομβίας για την επίτευξη των στόχων αποψίλωσης των δασών.

Ο καθηγητής Matthew Hansen, ειδικός στην τηλεπισκόπηση στο τμήμα γεωγραφίας του Πανεπιστημίου του Maryland, δήλωσε: «Πραγματικά πιστεύω ότι ο μόνος τρόπος για τη διατήρηση των μόνιμων δασών είναι ένα ταμείο αποζημίωσης για τη διατήρηση των μόνιμων τροπικών δασών»

«Η Γερμανία πρότεινε τη «δίκαιη συμφωνία», η οποία προορίζεται να πληρώσει τις χώρες με τροπικά δάση με αυτόν τον τρόπο. Η Νορβηγία έχει εμπλακεί με την Γκαμπόν με παρόμοιο τρόπο, χρησιμοποιώντας ως μέτρο τη δέσμευση άνθρακα. Αν συνδυάσουμε αυτή την προσέγγιση με ισχυρή διακυβέρνηση και εμπλοκή της κοινωνίας των πολιτών, μπορεί να πετύχει», δήλωσε.