Πίτερ Χιγκς: Πέθανε ο νομπελίστας που ανακάλυψε το «σωματίδιο του Θεού»

Πέθανε ο Πίτερ Χιγκς, ο νομπελίστας φυσικός που πρότεινε την ύπαρξη ενός σωματιδίου, που έπρεπε να υπάρχει για να αποδίδεται σε αυτό η μάζα των σωματιδίων, γνωστό ως μποζόνιο Χιγκς.

Ο 94χρονος Χιγκς, ο οποίος τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 2013 για την εργασία του το 1964 που έδειξε πώς το μποζόνιο συνέβαλε στη σύνδεση του σύμπαντος δίνοντας στα σωματίδια τη μάζα τους, πέθανε στο σπίτι του στο Εδιμβούργο τη Δευτέρα. Μεγάλη στιγμή στην καριέρα του αποτέλεσαν οι peer reviewed δημοσιεύσεις που επιβεβαίωναν την ύπαρξη του σωματιδίου.

Μετά από μια σειρά πειραμάτων που ξεκίνησαν σοβαρά το 2008, η θεωρία του αποδείχθηκε από τους φυσικούς που εργάζονταν στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων στο CERN της Ελβετίας το 2012- το βραβείο Νόμπελ μοιράστηκε με τον François Englert, έναν Βέλγο θεωρητικό φυσικό, του οποίου η εργασία το 1964 συνέβαλε επίσης άμεσα στην ανακάλυψη.

Το σωματίδιο που του «κατέστρεψε τη ζωή»

Ο φυσικός Φρανκ Κλόζε αφηγείται την ιστορία του Χιγκς και της σπουδαίας ανακάλυψής του στο βιβλίο του 2022 «Elusive: How Peter Higgs Solved the Mystery of Mass» (Εκδόσεις Basic Books). Ο συγγραφέας του νέου βιβλίου είχε πει στο περιοδικό Scientific American και την Κλάρα Μόσκοβιτζ για το σωματίδιο, την πειραματική αναζήτηση του Χιγκς και την προσωπικότητά του. Είναι καλό να αναφερθούν δύο ιστορίες για τον Πίτερ Χιγκς για να γίνει κατανοητή η προσωπικότητά του.

Φρανκ Κλόζε: «Ένα από τα μεγαλύτερα σοκ που έπαθα όταν του έπαιρνα συνέντευξη ήταν όταν μου είπε πως η ανακάλυψη του μποζονίου «του κατέστρεψε την ζωή». Του λέω, «Πώς μπορεί να καταστραφεί η ζωή σου όταν έχεις δημιουγήσει μερικά όμορφα μαθηματικά και στην συνέχεια αποδεικνύεται ότι μυστηριωδώς είχες αγγίξει τον παλμό της φύσης και όλα όσα πίστευες έχουν αποδειχθεί σωστά, και κερδίζεις το βραβείο Νόμπελ; Πώς μπορούν αυτά τα πράγματα να ισοδυναμούν με καταστροφή;»

Απάντησε πως, «Η σχετικά ήσυχη ζωή μου τελείωνε. Το στιλ μου ήταν να εργάζομαι σε απομόνωση και περιστασιακά να έχω κάποια καλή ιδέα». Ήταν ένα πολύ αποτραβηγμένο άτομο που ξαφνικά εκτέθηκε στα φώτα της δημοσιότητας. Αυτός, κατά τη γνώμη μου, είναι ο λόγος για τον οποίο ο άνθρωπος Πίτερ Χιγκς εξακολουθεί να είναι φευγαλέος για μένα, παρότι τον γνωρίζω 40 χρόνια.

Ο Χιγκς είχε πει «η μόνη πραγματικά πρωτότυπη ιδέα που είχα ποτέ».

Ο φυσικός και συγγραφέας αναφέρει στην ίδια συνέντευξη:  «Ναι, αλλά πόσοι από εμάς μπορούμε να πούμε ότι είχαμε έστω και μία πραγματικά λαμπρή ιδέα; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είχε μια πραγματικά λαμπρή ιδέα. Στη φυσική, οι άνθρωποι που έχουν κάνει πραγματικά μεγάλα πράγματα τείνουν να κάνουν πολλά μεγάλα πράγματα. Ο Χιγκς είναι μοναδικός στο ότι είναι μία και μοναδική φορά. Είναι εύκολο να το απορρίψει κανείς ως τύχη, και σαφώς η τύχη ήταν μέρος του. Αλλά το να βρίσκεσαι στο σωστό μέρος τη σωστή στιγμή, πρέπει να το αναγνωρίσεις».

Μετά επεξήγησε πως «Ο Χιγκς είχε περάσει δύο με τρία χρόνια προσπαθώντας πραγματικά να κατανοήσει ένα συγκεκριμένο πρόβλημα».

«Και επειδή είχε κάνει αυτή τη σκληρή δουλειά και εξακολουθούσε να προσπαθεί να εμβαθύνει στην κατανόηση αυτής της πολύ βαθιάς έννοιας, όταν εμφανίστηκε στο γραφείο του μια εργασία που έθετε ένα σχετικό ερώτημα, ο Χιγκς έτυχε να έχει την απάντηση λόγω της δουλειάς που είχε κάνει. Μερικές φορές λέει: Είμαι κυρίως γνωστός για τρεις εβδομάδες της ζωής μου».

Με τον Φρανκ Κλόζε να απαντά στον Χιγκς, «Ναι, Πίτερ, αλλά ξόδεψες δύο χρόνια προετοιμασίας για εκείνη τη στιγμή».

Είπαν για αυτόν

Ο Χιγκς πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της επαγγελματικής του ζωής στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, το οποίο ίδρυσε το κέντρο θεωρητικής φυσικής Χιγκς προς τιμήν του το 2012. Ήταν άνθρωπος της ρουτίνας. Ο καθηγητής Πίτερ Μάθιεσον, διευθυντής του πανεπιστημίου του Εδιμβγούργου ανέφερε πως «Ο Πίτερ Χιγκς ήταν ένα αξιοσημείωτο άτομο – ένας πραγματικά προικισμένος επιστήμονας του οποίου το όραμα και η φαντασία εμπλούτισαν τις γνώσεις μας για τον κόσμο που μας περιβάλλει». Για να συνεχίσει πως «Το πρωτοποριακό του έργο έχει παρακινήσει χιλιάδες επιστήμονες και η κληρονομιά του θα συνεχίσει να εμπνέει πολλούς άλλους για τις επόμενες γενιές».

Η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών, η οποία του απένειμε το Νόμπελ, δήλωσε τότε ότι το καθιερωμένο μοντέλο της φυσικής, το οποίο στηρίζει την επιστημονική κατανόηση του σύμπαντος, «στηρίζεται στην ύπαρξη ενός ειδικού είδους σωματιδίου: του σωματιδίου Χιγκς. Το σωματίδιο αυτό προέρχεται από ένα αόρατο πεδίο που γεμίζει όλο το χώρο».

«Ακόμη και όταν το σύμπαν φαίνεται άδειο, αυτό το πεδίο είναι εκεί. Χωρίς αυτό, δεν θα υπήρχαμε, διότι από την επαφή με το πεδίο τα σωματίδια αποκτούν μάζα. Η θεωρία που πρότειναν οι Ενγκλέρτ και Χιγκς περιγράφει αυτή τη διαδικασία».

Ένας εξαιρετικά ντροπαλός άνθρωπος που αντιπαθούσε τη φασαρία, ο Χιγκς αφήνει πίσω δύο γιους, τον Κρις και τον Τζόνι, και δύο εγγόνια.