AI: Η τεχνητή νοημοσύνη σε ρόλο κατασκόπου με στόχο λιγότερα τρόφιμα στα σκουπίδια

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει πλέον μπει στη ζωή μας, με νέα εργαλεία να κάνουν την εμφάνισή τους στην αγορά και να ενσωματώνονται σε εφαρμογές καθημερινής χρήσης. Οι εταιρείες από την πλευρά τους επενδύουν τεράστια κεφάλαια ώστε να εξελίξουν την τεχνολογία της ΑΙ, μεταξύ των οποίων οι εταιρείες Winnow και Afresh που επενδύουν στο παγκόσμιo πρόβλημα της σπατάλης τροφίμων.

Από την άλλη, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα προϊόντα της τεχνητής νοημοσύνης έχουν το δικό τους βρώμικο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, καθώς η επεξεργασία τεράστιων ποσοτήτων δεδομένων απαιτεί τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας.

Εργαλεία AI κατασκοπεύουν… κάδους απορριμμάτων για να βρουν αναντιστοιχίες αγοράς και κατανάλωσης και να μειώσουν τη σπατάλη τροφίμων

Η Microsoft, η Google και η Meta έχουν αυξήσει την κατανάλωση νερού τα τελευταία χρόνια, καθώς εκατομμύρια χρήστες είναι εξαρτημένοι από τις διαδικτυακές τους υπηρεσίες, όπως διαπιστώνουν οι Financial Times. Ακαδημαϊκοί εκτιμούν ότι η ζήτηση για εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης θα οδηγήσει σε αύξηση της απόληψης νερού – όπου το νερό αφαιρείται από υπόγειες ή επιφανειακές πηγές – σε 4,2 έως 6,6 δισ. κυβικά μέτρα μέχρι το 2027, δηλαδή περίπου στο μισό της ποσότητας που καταναλώνει το Ηνωμένο Βασίλειο κάθε χρόνο.

Οι Winnow και Afresh πάντως αποτελούν μέρος μιας αναδυόμενης βιομηχανίας που προσπαθεί να αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα που δημιουργήθηκε από τη σύγχρονη βιομηχανία τροφίμων. Μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, το ένα τρίτο από αυτά που καλλιεργούνται δεν καταναλώνονται ποτέ, με τις ποσότητες τροφίμων σε σούπερ μάρκετ και εστιατόρια που καταλήγουν στις χωματερές να είναι τεράστιες.

Μεγάλο μέρος από αυτά τα τρόφιμα, αν δεν κομποστοποιηθούν, αποσυντίθενται, στέλνοντας στην ατμόσφαιρα ισχυρά αέρια του θερμοκηπίου που θερμαίνουν τον πλανήτη.

Όπως αναφέρουν οι New York Times, οι εν λόγω εταιρείες έχουν αναπτύξει εργαλεία της AI που… κατασκοπεύουν τα σκουπίδια των εστιατορίων ή επεξεργάζονται τα δεδομένα των σούπερ μάρκετ για να αναζητήσουν τις αναντιστοιχίες μεταξύ του τι διαθέτει ένα κατάστημα και του τι αγοράζουν οι καταναλωτές. Στόχος, να καταλήγουν λιγότερα αφάγωτα τρόφιμα στους κάδους απορριμμάτων.

Ένα ξενοδοχείο – μέσω κάμερας στους κάδους απορριμμάτων – συλλέγει στοιχεία για το τι πετάνε οι επισκέπτες και αντιλαμβάνεται ότι το κρουασάν του πρωινού είναι πολύ μεγάλα για να καταναλωθούν ολόκληρα, ενώ ένα σούπερ μάρκετ μπορεί ξαφνικά να δει ότι τα κίτρινα κρεμμύδια δεν πωλούνται τόσο γρήγορα όσο τα κόκκινα και είναι πιο πιθανό να πεταχτούν στα σκουπίδια.

«Παγκόσμια τραγωδία»

Σε παγκόσμιο επίπεδο, 1 δισ. μετρικοί τόνοι τροφίμων πήγαν στα σκουπίδια το 2022, σύμφωνα με το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP).

«Η σπατάλη τροφίμων είναι μια παγκόσμια τραγωδία. Εκατομμύρια άνθρωποι θα πεινάνε σήμερα σε όλο τον κόσμο ενώ τρόφιμα πετιούνται», λέει η Ίνγκερ Άντερσεν, εκτελεστική διευθύντρια της UNEP. «Είναι απλώς εξωφρενικό», λέει από την πλευρά του ο Ρίτσαρντ Σουάνελ από τη ΜΚΟ WRAP υπογραμμίζοντας ότι «θα μπορούσαμε να θρέψουμε όλους τους ανθρώπους που υποφέρουν από λιμό στον κόσμο – είναι περίπου 800 εκατομμύρια – με ένα γεύμα την ημέρα, ακριβώς με τα τρόφιμα που σπαταλιούνται».

Η σπατάλη τροφίμων αντιπροσωπεύει το 8% έως 10% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ποσοστό περίπου ίσο με τις εκπομπές από την αεροπορία και τη ναυτιλία μαζί.

«Είναι ένα πρόβλημα που κυριολεκτικά σαρώνεται», σημειώνει ο Μαρκ Ζορνς, ιδρυτής της Winnow, η οποία συνεργάζεται με εστιατόρια, ξενοδοχεία και εταιρείες τροφοδοσίας ιδρυμάτων.

Στο πρόβλημα προστίθενται και οι ετικέτες «ανάλωση μέχρι» και «πώληση μέχρι» στα τρόφιμα, με αποτέλεσμα να καταλήγουν στα σκουπίδια απολύτως βρώσιμα τρόφιμα.

Η σπατάλη τροφίμων αντιπροσωπεύει 8% – 10% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, όσες οι εκπομπές από την αεροπορία και τη ναυτιλία μαζί

Σημάδια προόδου

Μια ομάδα αλυσίδων σούπερ μάρκετ δεσμεύτηκαν εθελοντικά να μειώσουν τα απορρίμματα τροφίμων στις δραστηριότητές τους στις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά.

Μεταξύ του 2019 και του 2022, οι οκτώ αλυσίδες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Pacific Coast Food Waste Commitment ανέφεραν μείωση κατά 25% του συνολικού όγκου των αδιάθετων τροφίμων τους.

Ανέφεραν, επίσης, ότι δώρισαν περισσότερα τρόφιμα σε φιλανθρωπικά ιδρύματα και έστειλαν περισσότερα από τα απόβλητά τους σε εγκαταστάσεις κομποστοποίησης – οι οποίες σπανίζουν – αντί για χώρους υγειονομικής ταφής.

«Το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι ο εθνικός στόχος για μείωση των αποβλήτων τροφίμων στο μισό μέχρι το 2030 μπορεί πράγματι να είναι εφικτός, αλλά για να συμβεί αυτό θα χρειαζόμασταν δραματικά περισσότερη δράση σε όλους τους τομείς του συστήματος τροφίμων» τονίζει η Dana Gunders, επικεφαλής της Refed, μιας ομάδας έρευνας που παρακολουθεί τα δεδομένα του εθελοντικού προγράμματος.

Όπως αναφέρουν οι ΝΥΤ, πολλά νέα εργαλεία βοηθούν τους λιανοπωλητές να μειώσουν τα απόβλητα. Ορισμένες νεοσύστατες επιχειρήσεις, όπως η Apeel και η Mori, προσφέρουν επικαλύψεις για τα φρέσκα προϊόντα, ώστε να μην αλλοιώνονται τόσο γρήγορα.

Η σημασία να παραγγέλνουμε με ακρίβεια

Η τεχνολογία της Afresh επεξεργάζεται δεδομένα πωλήσεων έξι ετών για κάθε προϊόν στο τμήμα φρέσκων τροφίμων ενός παντοπωλείου με το οποίο συνεργάζεται.

«Αυτό που κάνει η AI είναι να μας δίνει την ακρίβεια – Όχι απλώς ‘πρέπει να παραγγείλω κρεμμύδι’ αλλά ‘αυτό το είδος κρεμμυδιού’»

Το εργαλείο της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να μαντέψει πότε οι άνθρωποι αγοράζουν αβοκάντο και σε ποια τιμή. Μπορεί να το συνδυάσει με δεδομένα σχετικά με το πόσο γρήγορα χαλάνε τα αβοκάντο και με τη σειρά του να συμβουλεύσει πόσα αβοκάντο πρέπει να αποθηκευτούν.

Αν το Πάσχα φέρνει παραδοσιακά περισσότερες πωλήσεις αυγών, μπορεί να υπολογίσει πόσα περισσότερα κιβώτια αυγών πρέπει να παραγγείλει το κατάστημα, αλλά και πόσες περισσότερες πιπεριές, επειδή οι αγοραστές συνήθως φτιάχνουν ομελέτες με τα επιπλέον αυγά στο σπίτι.

Αν και ένας έμπειρος διευθυντής καταστήματος πιθανότατα θα το γνώριζε αυτό, λέει ο Ματ Σουάρτς, συνιδρυτής της Afresh, η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να προσφέρει πιο ακριβείς πληροφορίες για πολλά περισσότερα προϊόντα.

Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να συστήσει στον υπεύθυνο του καταστήματος να παραγγείλει 105 κιβώτια αυγών την εβδομάδα πριν από το Πάσχα, αντί για 110. «Κάθε κιβώτιο έχει σημασία».

«Αυτό που κάνει η AI είναι να μας δίνει την ακρίβεια. Όχι απλώς ‘πρέπει να παραγγείλω κρεμμύδι’ αλλά ‘αυτό το είδος κρεμμυδιού’», εξηγεί η Σουζάν Λονγκ, επικεφαλής βιωσιμότητας της Albertson’s που χρησιμοποιεί την τεχνολογία Afresh.

Τι μας λένε τα σκουπίδια

Η Winnow εγκαθιστά κάμερες πάνω από τους κάδους απορριμμάτων στις κουζίνες των εστιατορίων. Οι εικόνες τροφοδοτούνται σε έναν αλγόριθμο που μπορεί να διακρίνει τη διαφορά μεταξύ μισού ταψιού λαζάνια και μιας φλούδας μπανάνας.

Κάποια ξενοδοχεία της αλυσίδας Hilton έθεσαν σε εφαρμογή το εργαλείο και το αποτέλεσμα έδειξε ότι πολλά από τα γλυκά πρωινού του ήταν πολύ μεγάλα και ότι τα ψημένα φασόλια συνήθως έμεναν μισοτελειωμένα.

Η Refed διαπίστωσε στις εκτιμήσεις της για το 2022 ότι το 70% των τροφίμων που σπαταλούνται στα εστιατόρια είναι τρόφιμα που μένουν στο πιάτο, γεγονός που σηματοδοτεί την ανάγκη επανεξέτασης των μεγεθών των μερίδων.