Κόσοβο: Θα είναι η νέα Ουκρανία; Οι εντάσεις και η επιθυμία του Πούτιν

«Καζάνι» που βράζει έτοιμο να εκραγεί οποιαδήποτε στιγμή είναι το Κόσοβο, καθώς οι εντάσεις μεταξύ της εθνοτικής αλβανικής πλειοψηφίας και των Σέρβων έχουν αυξηθεί το τελευταίο διάστημα, σε μία πάντως μόνιμα τεταμένη κατάσταση από τη δεκαετία του ’90.

Η πλειοψηφία των Σέρβων στο Κοσσυφοπέδιο εξακολουθεί να θεωρεί το Βελιγράδι, το οποίο δεν αναγνώρισε ποτέ την ανεξαρτησία της περιοχής, ως κυβέρνησή τους και ο πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάντερ Βούτσιτς, έχει αφήσει να εννοηθεί μια εισβολή. Οι εθνικιστές τον παροτρύνουν να δράσει για να «προστατεύσει» τους Σέρβους που αναγκάζονται να ζουν υπό την κυριαρχία του Κοσόβου, εδώ και 16 χρόνια, όταν και ανακήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία του.

«Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ο Βούτσιτς θέλει να εισβάλει»

Το μόνιμα τεταμένο κλίμα, τροφοδοτεί τους φόβους ότι το Κόσοβο θα μετατραπεί σε ένα νέο μέτωπο στην Ευρώπη και θα οδηγήσει σε μία νέα σύγκρουση όπως στην Ουκρανία μετά την εισβολή της Ρωσίας και μάλιστα με τις ευλογίες του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Οι φόβοι για έναν νέο πόλεμο κορυφώθηκαν το 2023, όταν μια ομάδα Σέρβων ενόπλων εισέβαλε από τα σύνορα στο βόρειο χωριό Μπάνισκα και οχυρώθηκε στο μοναστήρι του. Τρεις από τους 30 ύποπτους μαχητές σκοτώθηκαν σε ανταλλαγή πυροβολισμών και ένας από τους άνδρες του διοικητή της αστυνομίας του Βόρειου Κοσόβου έχασε τη ζωή του στα διασταυρούμενα πυρά.

Άνθρωποι διασχίζουν δρόμο κοντά σε οδόφραγμα στο βόρειο τμήμα της εθνοτικά διαιρεμένης πόλης Μιτρόβιτσα στο Κόσοβο (Πηγή: REUTERS/Miodrag Draskic)

Από εκείνη την ημέρα, οι δυνάμεις της αστυνομίας του Κοσόβου πραγματοποιούν καθημερινά περιπολίες στη σερβοκρατούμενη συνοριακή περιοχή, κυνηγώντας παράνομους δρόμους προς τη Σερβία, όπως αυτούς που χρησιμοποίησαν οι ένοπλοι στην επίθεσή τους.

Πίσω στο βουνό, στη γέφυρα της Μιτρόβιτσα που διασχίζει τον ποταμό Ίμπαρ, η κόκκινη, άσπρη και μπλε σημαία της Σερβίας κυματίζει παντού. Κάποτε αυτή η γέφυρα ήταν ένα «θερμό σημείο» – ένας άτυπος διαχωρισμός μεταξύ της βόρειας συνοριακής περιοχής του Κοσσυφοπεδίου και του αλβανικού νότου.

Τα πράγματα φαίνονται ειρηνικά καθώς οι πεζοί περπατούν ελεύθερα μεταξύ των δύο πλευρών. Αλλά υπάρχει μια υποβόσκουσα ένταση. Ορισμένοι Σέρβοι κάτοικοι από το βορρά θεωρούν όποιον περνάει στο νότο ως προδότη, κάτι που πηγάζει από τις πληγές της αιματοχυσίας της δεκαετίας του 1990 που δεν έχουν επουλωθεί ακόμα.

Τα αυτοκίνητα εξακολουθούν να μην επιτρέπεται να περάσουν από τη γέφυρα, καθώς εμποδίζονται από ένα μπλόκο και την 24ωρη παρουσία δύο Land Rover της αστυνομίας, το ένα σταθμευμένο προς το νότο και το άλλο προς το βορρά.

Οι περιπολίες

Η Telegraph βρέθηκε στα σύνορα της Σερβίας με το Κόσοβο και κατέγραψε τον εξοπλισμό που φέρει η αστυνομία πριν ξεκινήσει την περιπολία της. Οι άνδρες των δυνάμεων ασφαλείας φορτώνουν το αυτοκίνητο με όπλα: Τα AK-47 τα δένουν στο πίσω μέρος των καθισμάτων του αυτοκινήτου, τα πιστόλια ρίχνονται στο χώρο των ποδιών και τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και τα αλεξίσφαιρα γιλέκα γεμίζουν το πορτμπαγκάζ του Land Rover.

Αυτό είναι πλέον το τυπικό πρωτόκολλο σε ένα από τα πιο ασταθή σύνορα της ευρωπαϊκής ηπείρου.

Ο αναπληρωτής διοικητής της αστυνομίας του Βόρειου Κοσόβου, Βέντον Ελσάνι δείχνει απλώς τις προετοιμασίες που κάνει για την περιπολία για να εξηγήσει το πώς είναι η κατάσταση. «Βλέπετε τα όπλα;», λέει χαρακτηριστικά στην Telegraph. «Αυτά είναι για να τα κουβαλούν οι αστυνομικοί. Η κατάσταση δεν είναι καλή», προσθέτει.

«Γνωρίζουμε αυτούς τους δρόμους καλύτερα από τον καθένα», δήλωσε ακόμα ο Ελσάνι καθώς η περίπολος περνούσε μέσα από τα βουνά. «Οι Σέρβοι δεν μπορούν να φτιάξουν έναν δρόμο που δεν θα τον βρούμε», προσέθεσε.

Κατά την τελευταία καταμέτρηση, η αστυνομία εντόπισε 65 παράνομους δρόμους, όλοι από τους οποίους έχουν αποκλειστεί με μεγάλες τάφρους που έχουν ανοίξει μέσα στο σκυρόδεμα. Άλλοι 10 δρόμοι βρίσκονται υπό συνεχή παρακολούθηση, κυρίως με μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Η συνεχής παρουσία στην περιοχή με σερβική πλειοψηφία έστειλε ένα μήνυμα στο Βελιγράδι ότι το Κοσσυφοπέδιο προστατεύει τα σύνορά του, δήλωσε ο διοικητής Ελσάνι.

«Η Μπάνισκα άλλαξε το παιχνίδι, έβαλε το παιχνίδι σε άλλο επίπεδο λόγω των θανάτων», είπε. «Όταν χύνεται αίμα, τότε είναι πρόβλημα», προσέθεσε.

Μετά το περιστατικό, οι Αρχές αποκάλυψαν μια τεράστια κρύπτη όπλων που οι επιτιθέμενοι είχαν κρύψει σε εγκαταλελειμμένα κτίρια γύρω από τα βόρεια χωριά. Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες ανακάλυψαν άλλους πέντε εκτοξευτές ρουκετών, ένδειξη της κλίμακας της σχεδιαζόμενης επίθεσης.

Η Σερβία σχεδίαζε να εισβάλλει

Στην αύξηση της έντασης φέρεται να παίζει ρόλο και ο Βλαντίμιρ Πούτιν, καθώς αναλυτές προειδοποιούν ότι η προπαγάνδα του Κρεμλίνου τροφοδοτεί την αναταραχή στο βορρά, σε ένα έθνος όπου το 93% είναι Αλβανοί και το 4% Σέρβοι.

Η αστυνομία δήλωσε ότι αυτές οι προφυλάξεις ήταν απαραίτητες για τη διατήρηση της σταθερότητας στην περιοχή.

Σε συνέντευξή του στην Telegraph, ο πρωθυπουργός του Κοσόβου, Άλμπιν Κούρτι, προειδοποίησε ότι ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς σχεδίαζε να εισβάλει, καθώς σύμφωνα με τον ίδιο η Σερβία είχε δημιουργήσει προωθημένες επιχειρησιακές βάσεις γύρω από τα σύνορα σε «σχήμα πετάλου» για να «υπερασπιστεί το Βελιγράδι και να επιτεθεί στο Κόσοβο».

Ο πρωθυπουργός του Κοσόβου πιστεύει ότι ο Σέρβος πρόεδρος περιμένει την ευκαιρία να εισβάλει.

Ο πρωθυπουργός του Κοσόβου, Άλμπιν Κούρτι (Πηγή: REUTERS/Florion Goga)

Για τον Ελσάνι, οι άνδρες του βρίσκονται σε εκπαίδευση για μια επίθεση. «Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ο Βούτσιτς θέλει να εισβάλει», δήλωσε. «Μπορούν να μας πυροβολήσουν, αλλά δεν μπορούν να μας τρομάξουν», είπε ακόμα.

Το συμφέρον του Πούτιν

Η φιλία του Αλεξάνταρ Βούτσιτς με τον Βλαντιμίρ Πούτιν είναι γνωστή και ο πρωθυπουργός του Κοσόβου πιστεύει ότι είναι προς το συμφέρον του Βλαντίμιρ Πούτιν να εισβάλει η Σερβία στο Κοσσυφοπέδιο, καθώς θα αποσπάσει την προσοχή από τον πόλεμό του στην Ουκρανία. Μάλιστα υπάρχουν φήμες ότι ο Πούτιν έχει στρατολογήσει Σέρβους για να πολεμήσουν στον στρατό του εναντίον της Ουκρανίας.

Επίσης, όσο η Telegraph ταξίδευε στο βορρά, η αλληλεγγύη προς τη Ρωσία ήταν πανταχού παρούσα. Το γράμμα «Ζ» είχε χαραχτεί με γκράφιτι στις πλευρές καταστημάτων, καφετεριών και τοπικών σπιτιών.

«Wagner για την Ουκρανία και τα Βαλκάνια», δήλωσε ακόμα ο Κούρτι.

Σε μια πινακίδα, κάποιος είχε γράψει ένα υβριστικό σύνθημα για το ΝΑΤΟ, μία προειδοποίηση προς την ειρηνευτική παρουσία της KFOR (Δύναμη Κοσσυφοπεδίου) της συμμαχίας, η οποία έχει εγκατασταθεί στο Κοσσυφοπέδιο από το 1999.

Ο Σέρβος πρόεδρος, Αλεξάνταρ Βούτσιτς (Πηγή: EPA/ANDREJ CUKIC)

Όπως και η αστυνομία, πραγματοποιούν περιπολίες, παρακολουθώντας αυτό που αποκαλούν διοικητική συνοριακή γραμμή, μια έκταση 381 χιλιομέτρων που χωρίζει το Κόσοβο από τη Σερβία.

Ο ανθυπολοχαγός Κάλντγουελ της Εθνικής Φρουράς της Τζόρτζια, η οποία αποτελεί τη συνεισφορά της Αμερικής στην KFOR δήλωσε ότι καθήκον τους είναι να εντοπίζουν οποιονδήποτε προτίθεται να ακολουθήσει εχθρική δραστηριότητα.

Τόνισε τη σημασία της «διακοπής» των παράνομων δρόμων για να σταματήσουν οι λαθρέμποροι να περνούν στο Κοσσυφοπέδιο, αλλά όπως είπε ότι κατασκευάζονται και άλλοι, όποτε είναι δυνατόν.

Το Κόσοβο ανακήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία του στις 17 Φεβρουαρίου του 2008. Σύμφωνα με την Πρίστινα, μέχρι σήμερα αναγνώρισαν το Κόσοβο ως ανεξάρτητο κράτος 117 χώρες. Το Βελιγράδι ισχυρίζεται ότι οι χώρες που αναγνώρισαν το Κόσοβο δεν ξεπερνούν τις εκατό.

Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα δεν αναγνωρίζει το Κόσοβο.