Οι εκκλήσεις για «απομάκρυνση» των ανδρών από το επίκεντρο της ζωής των γυναικών [και των συζητήσεων τους] έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Οι γυναίκες που προβάλλουν το εν λόγω περιεχόμενο υποδηλώνουν ότι αυτό είναι το κλειδί για την ενδυνάμωση τους. Αλλά πόσο απελευθερωτική είναι η απομάκρυνση των ανδρών από το επίκεντρο; Είναι καν δυνατή;

«Το μόνο για το οποίο μιλάμε πια είναι για τον Big ή τα αρχίδ@@ ή τα μικρά πέη. Πως γίνεται τέσσερις τόσο έξυπνες γυναίκες να μην έχουν τίποτα άλλο να συζητήσουν παρά μόνο για τους γκόμενους; Κι εμείς; Τι σκεφτόμαστε, τι νιώθουμε, τι ξέρουμε; Χριστέ μου!».

«Λαχταρούσα την προσοχή τους και επιθυμούσα την επιβεβαίωση τους με τρόπους που με έβλαψαν και συνεχίζουν να με βλάπτουν μέχρι σήμερα. Έτσι, οι εκκλήσεις για την απομάκρυνση των ανδρών έχουν νόημα»

Στο πρώτο επεισόδιο της δεύτερης σεζόν του Sex and the City, η Miranda (Cynthia Nixon) ξεσπάει. Απογοητευμένη από την εμμονή των φιλενάδων της να μιλάνε για άντρες (ο Big και η Carrie είχαν μόλις χωρίσει για πρώτη φορά, και ο φίλος της Charlotte δεν σταματά να αγγίζει το πέος του δημοσίως), τις φέρνει αντιμέτωπες με ένα επίκαιρο ζήτημα, ρωτώντας τους γιατί δεν μπορούν να κάνουν ούτε μια συζήτηση που να μην περιστρέφεται γύρω από τους άντρες.

Αν και η δεύτερη σεζόν του SATC προβλήθηκε για πρώτη φορά το 1999, το κάλεσμα της Miranda να αποχωρήσουν οι άνδρες από τις συζητήσεις των γυναικών συνεχίζει να έχει απήχηση στις θηλυκότητες του σήμερα.

Ζούμε κάτω από την πατριαρχία

Είναι δύσκολο να προσδιορίσει κανείς πότε πρωτοεμφανίστηκαν στο διαδίκτυο οι συζητήσεις γύρω από την περιφρόνηση των ανδρών, αλλά τα τελευταία χρόνια αυξάνονται έντονα. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην αύξηση της φεμινιστικής σκέψης, καθώς και σε φεμινιστικά κινήματα όπως το #MeToo.

Αν αναζητήσετε στο YouTube τη φράση «decentring men», θα δείτε εκατοντάδες βίντεο που έχουν γυριστεί τους τελευταίους μήνες σχετικά με τη σημασία της «απομάκρυνσης [από το επίκεντρο]» των ανδρών.

«Είμαι υπέρ της απομάκρυνσης των ανδρών, αν πρόκειται για την ανάδειξη της σημασίας όλων των άλλων σχέσεων, αλλά είμαι λιγότερο υπέρ αν αυτό σημαίνει ότι εστιάζεις αποκλειστικά στον εαυτό σου»

Από βιντεοσκοπημένα δοκίμια και εξομολογήσεις μέχρι καθοδηγούμενους διαλογισμούς, όσοι δημιουργούν αυτό το περιεχόμενο ισχυρίζονται ότι μέσω αυτής της πρακτικής, οι γυναίκες θα ενδυναμωθούν πραγματικά, καθώς θα σταματήσουν να «επενδύουν την ενέργεια τους σε μάταια ρομαντικά εγχειρήματα» και θα διαθέσουν αυτή την ενέργεια σε αυτούς που συχνά παραμελούν: τους φίλους, την οικογένεια και τον εαυτό τους.

Θεωρητικά, αυτό ακούγεται υπέροχο. Το να ζούμε κάτω από μια πατριαρχία – ένα πολιτικό σύστημα που επιβάλλει να κατέχουν οι άνδρες θέσεις κυριαρχίας και προνομίων – σημαίνει ότι πολλές γυναίκες έχουν γαλουχηθεί από νεαρή ηλικία να δίνουν προτεραιότητα στους άνδρες.

Κίνημα 4B

«Όταν ήμουν παιδί, η μητέρα μου ενθάρρυνε την αδελφή μου και εμένα να σερβίρουμε στον πατέρα μου το δείπνο του κάθε βράδυ και να καθαρίζουμε μετά τον αδελφό μου. Μας υπενθύμιζε τη σημασία του να το κάνουμε αυτό σωστά, ώστε στο μέλλον να γίνουμε καλές σύζυγοι και μητέρες. Αυτή η ρητορική (μαζί με όσα μάθαινα από την τηλεόραση για τους ρόλους των φύλων) μου δίδαξε ότι υπήρχε κάτι έμφυτα ξεχωριστό στους άνδρες. Κατείχαν μια συγκεκριμένη θέση που τους καθιστούσε σημαντικούς με έναν τρόπο που οι γυναίκες δεν ήταν. Αυτό έκανε κάθε αλληλεπίδραση που είχα με τους άνδρες πιο συναρπαστική από τις αλληλεπιδράσεις μου με τις γυναίκες. Λαχταρούσα την προσοχή τους και επιθυμούσα την επιβεβαίωση τους με τρόπους που με έβλαψαν και συνεχίζουν να με βλάπτουν μέχρι σήμερα. Έτσι, οι εκκλήσεις για την απομάκρυνση των ανδρών έχουν νόημα», γράφει η δημοσιογράφος Halima Jibril στο Dazed.

Αυτά τα δομικά προβλήματα, που δημιουργήθηκαν από την ετεροκανονική κυριαρχία και τον καπιταλισμό, χρειάζονται «μαζικότερες» λύσεις από την ατομική απομάκρυνση των ανδρών για τη δική μας αυτοβελτίωση

Επιπλέον, όπως ανέφεραν οι Financial Times τον Ιανουάριο, οι νέοι άνδρες γίνονται πιο συντηρητικοί παγκοσμίως, ενώ οι νέες γυναίκες γίνονται πιο προοδευτικές. Αυτό, μαζί με την απογοήτευση για τη ζωή σε μια συντηρητική και πατριαρχική κοινωνία, οδήγησε στο κίνημα 4B (Four Nos) στη Νότια Κορέα, όπου από το 2019 οι γυναίκες άρχισαν να απαρνούνται τα ραντεβού με άνδρες, το γάμο, το σεξ με άνδρες και την απόκτηση παιδιών.

Εξυπηρετείται αποκλειστικά από ένα μόνο φύλο;

Η «απομάκρυνση» των ανδρών από τη ζωή σας [σε θεωρητικό ή και πρακτικό επίπεδο], θεωρείται η λύση στα προβλήματά μας με αυτούς. Αλλά είναι όντως η απελευθερωτική λύση που θεωρούν οι γυναίκες ότι είναι;

«Νομίζω ότι [όσοι ζητούν να απομακρυνθούν από τις συζητήσεις ή από τις ζωές των γυναικών οι άνδρες] προσπαθούν να εντοπίσουν το πρόβλημα, το οποίο είναι «νιώθω δυσαρεστημένη με τον τρόπο που συνδέομαι με τους άνδρες», εξηγεί η 29χρονη Moya Lothian-McLean, συνεργαζόμενη συντάκτρια του Novara Media και συν-διοργανώτρια του podcast If I Speak.

«Αλλά είναι μια μερική λύση, επειδή ρίχνει εξ ολοκλήρου την ευθύνη στους άνδρες ή σε έναν μόνο άνδρα. Υπάρχει αυτή η πεποίθηση ότι αν αφαιρέσω αυτόν τον «όγκο», θα είμαι ευτυχισμένη. Αλλά δεν λειτουργεί έτσι, γιατί εξακολουθεί να υπάρχει ένα πρόβλημα μέσα σου, το οποίο δεν αναγνωρίζεις. Αυτό που κάνουμε λάθος με την πατριαρχία είναι ότι πιστεύουμε ότι εξυπηρετείται αποκλειστικά από ένα μόνο φύλο».

Για να τερματιστεί πραγματικά η πατριαρχία, όπως υποστήριξε η bell hooks στο πρωτοποριακό κείμενό της «Ο φεμινισμός είναι για όλους»- πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι όλοι συμμετέχουμε στη διαιώνιση και διατήρηση της πατριαρχικής κυριαρχίας, όχι μόνο οι άνδρες».

Ατομικισμός

Σε ένα βίντεο στο YouTube, η δημιουργός περιεχομένου Jasmin Siri εξήγησε ότι απομάκρυνε τους άνδρες από το επίκεντρο της ζωής της απέχοντας από το σεξ για ένα χρόνο και εννέα μήνες. Υποστήριξε ότι αυτό την έκανε «μαγνητική», βοηθώντας την να «θέσει καλύτερες βάσεις για να είναι καλύτερος σύντροφος για την επόμενη σχέση της», καθώς επικεντρώθηκε στην υγιεινή ζωή και τη δική της αυτοβελτίωση.

Οι ενέργειες της Siri εξακολουθούν να επικεντρώνονται στους άνδρες, καθώς ελπίζει ότι δουλεύοντας πάνω στον εαυτό της, θα είναι καλύτερη σύντροφος και έτσι θα βρει καλύτερο σύντροφο. Πέρα από αυτό, το βίντεό της (το οποίο έχει κάποια εξαιρετικά σημεία) αποτελεί παράδειγμα της ατομικιστικής φύσης που κάνει κάποιον να κουράζεται από τις συζητήσεις γύρω από την απομάκρυνση των ανδρών στο διαδίκτυο.

«Δεν υπάρχει μια σαφής απάντηση στο τι σημαίνει «απομάκρυνση από το επίκεντρο» και ανησυχώ ότι οι άνθρωποι θα έχουν μια ατομικιστική άποψη γι’ αυτό», εξομολογείται η αναπληρώτρια συντάκτρια του Dazed, Serena Smith. «Λένε, ‘Ω, θα επικεντρωθώ στον εαυτό μου’, αλλά αυτό σημαίνει απλώς ότι πηγαίνουν στο γυμναστήριο, κάνουν τη ρουτίνα περιποίησης του δέρματός τους και φορούν ρούχα athleisure. Είμαι υπέρ της απομάκρυνσης των ανδρών, αν πρόκειται για την ανάδειξη της σημασίας όλων των άλλων σχέσεων, αλλά είμαι λιγότερο υπέρ αν αυτό σημαίνει ότι εστιάζεις αποκλειστικά στον εαυτό σου».

Απομονωμένες ατομικές μονάδες

Αυτή η ατομικιστική προσέγγιση για την απομάκρυνση των ανδρών και τελικά την αμφισβήτηση της πατριαρχίας, όπως προσπαθούν να κάνουν αυτές οι γυναίκες, μπορεί, μερικές φορές, να εστιάζει υπερβολικά στον εαυτό. Σε τέτοιο βαθμό που αγνοεί τους εξωτερικούς παράγοντες που καθιστούν την πραγματική απομπάκρυνση των ανδρών τόσο δύσκολη στην κοινωνία μας.

Η 24χρονη μεταπτυχιακή φοιτήτρια Sandra ανησυχεί ότι μόλις βρει μια «ενήλικη δουλειά», δεν θα έχει σχεδόν καμία άλλη επιλογή από το να κολλήσει στους άνδρες και τις σχέσεις, επειδή δεν ζούμε σε μια κοινωνία που δημιουργεί χώρο για φιλίες.

«Αυτή τη στιγμή είμαι άνεργη και μόλις αποφοίτησα από το πανεπιστήμιο, οπότε είχα τόσο πολύ χρόνο για να εστιάσω στις φιλίες μου. Ανησυχώ όμως ότι όταν αρχίσω να εργάζομαι, αυτές οι φιλίες θα μειωθούν, επειδή η δουλειά γίνεται ολόκληρη η ζωή των ανθρώπων. Νομίζω ότι τότε θα θέλω περισσότερο μια σχέση, γιατί θα θέλω κάποιον με τον οποίο θα μπορώ απλά να ξαπλώνω στο κρεβάτι και να μην κάνω τίποτα, σε σύγκριση με κάποιον με τον οποίο θα πρέπει πάντα να βγαίνω έξω και να κάνω προσπάθεια να τον βλέπω επειδή μένει μακριά».

Στην ετεροκανονική κοινωνία μας, δεν είμαστε μαθημένοι στο να δίνουμε προτεραιότητα στις φιλίες. Καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν, βρίσκουν συντρόφους και αποκτούν παιδιά – επικεντρώνονται στις απομονωμένες ατομικές τους μονάδες. Κάποιοι σκέφτονται να ζήσουν πιο κοντά στους γονείς τους ή στη δουλειά τους, αλλά σπάνια σκέφτονται να ζήσουν πιο κοντά στους φίλους τους.

Είναι επίσης δύσκολο να αμφισβητηθεί αυτή η νοοτροπία, επειδή είναι τόσο κανονικοποιημένη. Ο κόσμος μας είναι εξαιρετικά φιλόξενος στον ρομαντικό έρωτα, οπότε δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι αυτός τοποθετείται πάνω απ’ όλα.

Αυτά τα δομικά προβλήματα, που δημιουργήθηκαν από την ετεροκανονική κυριαρχία και τον καπιταλισμό, χρειάζονται «μαζικότερες» λύσεις από την ατομική απομάκρυνση των ανδρών για τη δική μας αυτοβελτίωση.

*Με πληροφορίες από Dazed | Κεντρική φωτογραφία θέματος: Sex And The City