Οι γυναίκες θύματα της κοινωνικής ανισότητας – Ανησυχητική αύξηση της μητρικής θνησιμότητας

«Οι γυναίκες και τα κορίτσια που βρίσκονται σε κατώτερα κοινωνικά στρώματα είναι πιο πιθανό να πεθάνουν επειδή δεν έχουν πρόσβαση σε έγκαιρη υγειονομική περίθαλψη», αναφέρουν τα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν σήμερα στην Έκθεση για την κατάσταση του παγκόσμιου πληθυσμού. 

Η έκθεση 172 σελίδων του 2024 δημοσιεύεται κάθε χρόνο από το 1978 από το Ταμείο Πληθυσμού των Ηνωμένων Εθνών (UNFPA), κάνει λόγο για μια «άσχημη αλήθεια» καθώς εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα λόγω του ποιες είναι ή του πού γεννήθηκαν». 

Η έκθεση παρακολουθεί την πρόοδο σε πολλούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων των ποσοστών εγκυμοσύνης στην εφηβεία, των ποσοστών μόλυνσης από τον ιό HIV, της νομοθεσίας για την ενδοοικογενειακή βία και της πρόσβασης γυναικών και κοριτσιών στην αντισύλληψη.

Ωστόσο, μερικά από τα πιο ανησυχητικά ευρήματά αφορούν τη μητρική θνησιμότητα, η οποία αναφέρεται στους θανάτους κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό.  

«Υπήρξε μηδενική μείωση της μητρικής θνησιμότητας από το 2016», αναφέρει η έκθεση, προσθέτοντας ότι «σε έναν ανησυχητικό αριθμό χωρών, τα ποσοστά αυξάνονται». 

Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ είναι δύο από αυτές τις  χώρες. Η έκθεση τις τοποθετεί σε μια ομάδα μόλις 19 χωρών σε όλο τον κόσμο που «εκτιμάται ότι έχουν υψηλότερο ποσοστό μητρικής θνησιμότητας (αριθμός μητρικών θανάτων ανά 100.000 γεννήσεις ζώντων) το 2020 από ό,τι το 1990». Και στις δύο χώρες, οι μαύρες γυναίκες και οι φτωχότερες γυναίκες έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν. Στις ΗΠΑ, οι ισπανόφωνες γυναίκες διατρέχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο μητρικής θνησιμότητας από τον εθνικό μέσο όρο. 

«Οι μητέρες δεν πεθαίνουν εξαιτίας ασθενειών που δεν μπορούμε να θεραπεύσουμε. Πεθαίνουν επειδή οι κοινωνίες δεν έχουν ακόμη αποφασίσει ότι αξίζει να σωθεί η ζωή τους – Πρώην διευθυντής του ΟΗΕ, Δρ Mahmoud Fathalla»

Σε όλα τα μέρη του κόσμου, παίζουν επίσης διάφοροι παράγοντες πέρα ​​από τη φυλή και την εθνικότητα, όπως η κάστα, το καθεστώς μετανάστευσης, ο σεξουαλικός προσανατολισμός, η ταυτότητα φύλου και το καθεστώς αναπηρίας.

500 θάνατοι τη μέρα

Οι συγκρούσεις και οι ανθρωπιστικές κρίσεις έχουν επίσης ως αποτέλεσμα σχεδόν 500 μητρικούς θανάτους που μπορούν να προληφθούν την ημέρα. Και εκτός από τις ανισότητες στο εσωτερικό των χωρών, οι ανισότητες μεταξύ των χωρών παραμένουν και είναι έντονες. «Μια Αφρικανή που αντιμετωπίζει επιπλοκές εγκυμοσύνης και τοκετού έχει περίπου 130 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνει από αυτές από μια γυναίκα στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική», επισημαίνει η UNFPA. 

Οι συντάκτες της έκθεσης είναι κατηγορηματικοί σχετικά με τις βαθύτερες αιτίες όλων αυτών των θανάτων. Σε μια ενημέρωση των μέσων ενημέρωσης που πραγματοποιήθηκε πριν από τη δημοσίευση της έκθεσης του 2024, η εκτελεστική διευθύντρια του UNFPA Natalia Kanem μίλησε για αδύναμα συστήματα υγείας που «μολύνονται από την ανισότητα των φύλων, τις φυλετικές διακρίσεις και την παραπληροφόρηση». 

Ο πρώην διευθυντής των Ηνωμένων Εθνών, Δρ Mahmoud Fathalla, ήταν ακόμα πιο καταραμένος, λέγοντας στην έκθεση: «Οι μητέρες δεν πεθαίνουν εξαιτίας ασθενειών που δεν μπορούμε να θεραπεύσουμε. Πεθαίνουν επειδή οι κοινωνίες δεν έχουν ακόμη αποφασίσει ότι αξίζει να σωθούν οι ζωές τους». 

Η Kanem, στον πρόλογό της, ζητά «ολοκληρωτική, καθολική και χωρίς αποκλεισμούς υγειονομική περίθαλψη, βασισμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα και στην απόδειξη του τι λειτουργεί» και η έκθεση συνεχίζει να επισημαίνει τέσσερις συγκεκριμένους τρόπους για να γίνουν τα πράγματα καλύτερα, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της πρόσβασης σε «οικονομική, ποιοτική μητρική υπηρεσίες υγείας».