Λόγο στα σχεδιαζόμενα θαλάσσια Πάρκα θέλει να έχει η Αυτοδιοίκηση 

Η Αυτοδιοίκηση για ακόμη μια φορά ζητάει από το Κεντρικό Κράτος, να πάψει να έχει τον ρόλο του «κομπάρσου» σε εθνικά σχέδια που την αφορούν. Και είναι αλήθεια ότι η αυτοδιοίκηση – ως ο εγγύτερος προς τον πολίτη θεσμός – γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών, τις επιθυμίες και τους προβληματισμούς. Οι αιρετοί εκπρόσωποι της Αυτοδιοίκησης είναι σε καθημερινή επαφή με τους πολίτες, είτε στους δρόμους είτε στους χώρους εργασίας τους. Αποτελούν την ραχοκοκαλιά αλλά και την βαλβίδα αποσυμπίεσης της κοινωνίας όταν υπάρχει δυσαρέσκεια προς την Κεντρική Εξουσία, που συνήθως δεν έχουν την ευκαιρία να «συνομιλήσουν» ποτέ μαζί της. 

Την εβδομάδα που διανύουμε αναμένεται να γίνουν γνωστές λεπτομέρειες του σχεδιασμού της Πολιτείας για τα θαλάσσια Πάρκα, στο Ιόνιο και το Αιγαίο Πέλαγος. Θαλάσσιοι χώροι, απόλυτα προστατευμένοι από την ανθρώπινη παρέμβαση. Τι επιπτώσεις θα έχουν όμως στις τοπικές κοινωνίες; Τι έχουν να δηλώσουν επί του θέματος οι αλιείς για παράδειγμα; Στο cityhub, ως μια πρώτη προσέγγιση δώσαμε τον λόγο σε ανθρώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να καταθέσουν την άποψη τους, για κάτι νέο που σχεδιάζεται στην χώρα μας, που όπως όμως φαίνεται από όσα είπαν, ο λόγος της Αυτοδιοίκησης δεν θα ακουστεί στις αίθουσες των αποφάσεων.  

«H προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος είναι ένα κορυφαίο ζήτημα»

Ο Ευστράτιος Χαρχαλάκης, Δήμαρχος Κυθήρων – Αντικυθήρων και Πρόεδρος Επιτροπής Νήσων και Πολιτικής Συνοχής της ΚΕΔΕ υπογράμμισε στο cityhub: «Η πρόταση οριοθέτησης των θαλασσίων περιοχών περιβαλλοντικής προστασίας έχει προκαλέσει τεράστια ανησυχία στους αλιείς, επαγγελματίες και μη, σε όλες τις περιοχές που προτείνονται προς ένταξη. Κυρίως, όμως, προκύπτει χωρίς καμία διαβούλευση με την Αυτοδιοίκηση, διαβούλευση ουσιαστική και όχι προσχηματική ή μέσω διαδικτύου.

Αναμφίβολα η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος είναι ένα κορυφαίο ζήτημα, κυρίως αν λάβει κανείς υπόψη του τη μείωση των αλιευμάτων τις τελευταίες δεκαετίες και την επιβάρυνσή του σε συγκεκριμένες περιοχές λόγω του υπερτουρισμού. Πως γίνεται, όμως, να μπαίνουν στο ίδιο τσουβάλι π.χ. η Κέρκυρα με τα Αντικύθηρα ή η Μύκονος με τη Σίκινο; Να προστατευθεί το θαλάσσιο περιβάλλον, αλλά αυτό να γίνει κατόπιν αυστηρών επιστημονικών κριτηρίων, συζήτησης και διαβούλευσης με τις οικείες Περιφέρειες (που εκ του νόμου διαθέτουν και ειδικό τμήμα για το περιβάλλον), τους Δήμους και κυρίως την ΚΕΔΕ.

Εάν ισχύσουν αυστηροί όροι σε όλες αυτές τις περιοχές (π.χ. απαγόρευση αλίευσης) οι οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες για χιλιάδες νησιώτες θα είναι τεράστιες και το Κράτος οφείλει να παρουσιάσει πειστικά αντισταθμίσματα απέναντι στον κίνδυνο ερήμωσης των νησιών, από οικονομικά ενεργό πληθυσμό, ζήτημα εθνικής σημασίας.  

«Εννοείται πως η Αυτοδιοίκηση πρέπει να έχει λόγο για τα θαλάσσια πάρκα και να υπάρξει μια γενικότερη διαβούλευση» δήλωσε στο cityhub ο Δήμαρχος Ληξουρίου Γιώργος Κατσιβέλης. «Οι αλιείς δεν πρέπει να καταθέσουν τις απόψεις τους; Τα θαλάσσια πάρκα δεν επηρεάζουν τον καταδυτικό τουρισμό; Στην Κεφαλονιά ειδικότερα που έχουμε μεγάλα ρήγματα ο καταδυτικός τουρισμός είναι σε άνοδο. Θα υπάρχουν απαγορεύσεις και σε πόσα μέτρα από την ακτή στις περιοχές Natura; Οι παραλίες της Δυτικής πλευράς του νησιού, όπως ο Μύρτος και άλλες είναι μέσα στις περιοχές natura. Τι θα περιλαμβάνει ο σχεδιασμός των θαλάσσιων πάρκων; Πρέπει να ανοίξει ο διάλογος σε όλη την κοινωνία» προσθέτει ο Δήμαρχος, ενώ στο εύλογο ερώτημα αν αυτό δεν συμβεί τι θα κάνει; « Σε περίπτωση που το Υπουργείο πάρει αποφάσεις και ψηφίσει νόμους χωρίς την γνώμη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τον κόσμο δεν θα μπορούμε να κάνουμε και πολλά πράγματα. Καλό θα ήταν να υπάρξει διαβούλευση με την Αυτοδιοίκηση Α΄και Β΄Βαθμού, τους φορείς και την κοινωνία των Πολιτών. Μέχρι σήμερα δεν έχουμε ουδεμία ενημέρωση. 

«Η θεσμοθέτηση Θαλάσσιων Πάρκων οδηγεί σε αύξηση των ιχθυαποθεμάτων»

Από την δική της πλευρά η Δήμαρχος Λήμνου, Ελεονόρα Γεώργα διακρίνει ευκαιρίες για το νησί που διοικεί, από την δημιουργία των θαλάσσιων πάρκων:« Στη χώρα μας υπάρχουν θεσμοθετημένα δύο Εθνικά Θαλάσσια Πάρκα, ενώ στο πλαίσιο της 9ης Παγκόσμιας Διάσκεψης «OurOceanConference» που πραγματοποιείται στην Αθήνα (16-17/4) και στην οποία έχει κληθεί να συμμετέχει και ο Δήμος Λήμνου, αναμένεται η ελληνική κυβέρνηση να ανακοινώσει την άμεση θεσμοθέτηση δύο νέων μεγάλων, Εθνικών Θαλάσσιων Πάρκων, στο Ιόνιο και στο Αιγαίο, τα οποία θα είναι από τα μεγαλύτερα στη Μεσόγειο. Εκτός από την πολύ μεγάλη σημασία για τη διατήρηση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, έχει πλέον αποδειχτεί διεθνώς, ότι η θεσμοθέτηση Θαλάσσιων Πάρκων οδηγεί σε αύξηση των ιχθυαποθεμάτων ενώ παράλληλα αποτελούν πόλο έλξης για την ανάπτυξη του θαλάσσιου οικο-τουρισμού, γεγονότα πολύ σημαντικά για εμάς τους νησιώτες. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ειδικά των νησιωτικών περιοχών οφείλει να είναι πρωτοπόρα σε θέματα προστασίας του φυσικού πλούτου μας, ως παρακαταθήκη και στοιχείο ποιότητας ζωής των νησιωτών». 

Τις επιφυλάξεις του έχει ο Δήμαρχος Ιθάκης Διονύσης Στανίτσας ο οποίος τόνισε την ανάγκη η τοπική Αυτοδιοίκηση να είναι στο τραπέζι μιας ευρύτερης διαβούλευσης. «Εμείς από το 2014 επιχειρούμε ως δήμος να δημιουργήσουμε μικρής κλίμακας θαλάσσια πάρκα και είχαμε διαβουλευτεί επ΄ αυτού. Δεν εξελίχθηκε κάτι ωστόσο, άγνωστο γιατί. Αναφορικά με τα δυο Εθνικά Θαλάσσια Πάρκα που σχεδιάζονται θεωρώ αυτονόητο πως πρέπει να γίνει διαβούλευση με την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Να σκεφτείτε ως Δήμος είχαμε αντιδράσει παλαιότερα στην δημιουργία ιχθυοτροφείων πλησίον της Ιθάκης. Με απόφαση δημοτικού συμβουλίου μάλιστα. Σε τυχόν αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας που θα απευθύνονται οι πολίτες; Στο Δήμο ή τα Υπουργεία; Να τονίσω πως ως δήμος Ιθάκης δεν έχουμε πάρει κάποιο σχέδιο στα χέρια μας ακόμη για να έχουμε μια πλήρη εικόνα τι ακριβώς σχεδιάζεται, οπότε δεν είμαι ακόμη σε θέση να τοποθετηθώ ειδικότερα».    

«Κομβικής σημασίας θα είναι ο ρόλος των ΟΤΑ Α’ Βαθμού»

Δημήτρης Κάρναβος π.Δήμαρχος Καλλιθέας, Πρόεδρος Επιτροπής Περιβάλλοντος & Ενέργειας της ΚΕΔΕ «Τα θαλάσσια πάρκα ,απόλυτη προτεραιότητα για την Ελλάδα»

«Για τη Χώρα μας αποτελεί κοινό τόπο ότι οι ελληνικές θάλασσες αποτελούν ένα σημαντικό μέρος της ιστορίας του λαού μας. Μιας ιστορίας που εκτείνεται από τους πανάρχαιους χρόνους έως τη σύγχρονη εποχή και είναι άμεσα συνδεδεμένη με δραστηριότητες όπως η ναυτιλία, ο τουρισμός, η αλιεία, κ.ά. Ποιος εξάλλου μπορεί να μην θαυμάσει αυτό το μωσαϊκό των μικρών, μεσαίων και μεγάλων νησιών και βραχονησίδων που φιλοξενούν τα ελληνικά πελάγη; Από το Θρακικό έως το Καρπάθιο, και από το Μυρτώο έως το Κρητικό και το Ιόνιο… Ποιος μπορεί να μην αναγνωρίσει την γοητεία των ελληνικών θαλάσσιων βυθών, πλούσιων σε αρχαία ναυάγια, πανέμορφες σπηλιές, θαλάσσιους οικότοπους, θαλάσσια θηλαστικά και ερπετά, είδη ιχθυοπανίδας, κ.ά.

Είναι, λοιπόν, δεόντως σημαντικό, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, να κατανοήσουμε σεμεγαλύτερο βάθος ότι οι θάλασσες μάς παρέχουν ατελείωτους φυσικούς πόρους, στηρίζουν την άγρια ζωή, διατηρούν σταθερό το κλίμα, προστατεύουν από ακραία καιρικά φαινόμενα και δημιουργούν ευκαιρίες απασχόλησης για ένα μεγάλο αριθμό ευρωπαίων πολιτών. Ταυτόχρονα θα πρέπει να αναλογιστούμε γύρω την εύθραυστη ισορροπία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και να δουλέψουμε σε μία βιώσιμη κατεύθυνση προκειμένου βασικές οικονομικές δραστηριότητες, όπως η ναυτιλία, ο τουρισμός, η υπεράκτια παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας, η αλιεία, κ.ά. να μπορούν να συνυπάρχουν με τις θάλασσες και τη βιοποικιλότητα που φιλοξενούν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στη βάση της ως άνω αναφερόμενης ανάγκης και ενόψει του ΔιεθνούςΣυνεδρίου “Our Ocean Conference” που φιλοξενείται στη Χώρα μας, ο Υπουργός Περιβάλλοντος &Ενέργειας, από κοινού με τους Υπουργούς Εξωτερικών και Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, εξήγγειλαν την θεσμοθέτηση 2 θαλάσσιων πάρκων: ένα στο Ιόνιο Πέλαγος και ένα ακόμη στο Αιγαίο πέλαγος, που θα εκτείνεται από την θαλάσσια περιοχή της Μήλου έως εκείνη της Νισύρου και θα περιλαμβάνει ακατοίκητες νησίδες και βραχονησίδες, καθώς και τις θαλάσσιες περιοχές τους.

Στόχος είναι να δημιουργηθούν περιοχές που θα λειτουργήσουν ως «καταφύγιο» για τα είδηορνιθοπανίδας και τα μεγάλα θαλάσσια θηλαστικά. Δυστυχώς, όμως, στην προαναφερθείσα αυτή προσδόθηκαν πολιτικές διαστάσεις και επιρρίφθηκαν ευθύνες. Για ακόμη μία φορά, λοιπόν, το θαλάσσιο περιβάλλον αποτέλεσε “μήλο της έριδος”!

Μένει, λοιπόν, να δούμε τι συνέχεια αυτής της πρωτοβουλίας – μιας πρωτοβουλίας που θααπαιτήσει ιδιαίτερους χειρισμούς, αλλά και σοβαρό διάλογο με τις εγχώριες ομάδες που δραστηριοποιούνται γύρω από το θαλάσσιο περιβάλλον (ΜΚΟ, αλιείς, επαγγελματίες στον κλάδο του τουρισμού και της ναυτιλίας, κ.ά.).

Σημειώνεται δε ότι, κομβικής σημασίας θα είναι ο ρόλος των ΟΤΑ Α’ Βαθμού στην ολοκλήρωσητης θεσμοθέτησης των θαλάσσιων πάρκων. Η εμπειρία των Δήμων στην προάσπιση των συμφερόντων των τοπικών κοινωνιών και στην προαγωγή της βιώσιμης τοπικής ανάπτυξης θαδράσει καταλυτικά στην ισορροπία “Άνθρωπος – Περιβάλλον – Οικονομία».

Ρεπορτάζ στο ένθετο cityhub της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ και του in.gr