Mind the gap

Σε κάθε γωνιά στο Παρίσι υπάρχει μετρό, και είναι το σλόγκαν των Γάλλων εδώ και δεκαετίες για τον υπόγειο μητροπολιτικό τους σιδηρόδρομο.

Το πρώτο Μετρό που λειτούργησε, χρονολογικά, ήταν το Μετρό του Λονδίνου το 1863 και το πρώτο στην ηπειρωτική Ευρώπη ήταν το Μετρό της Βουδαπέστης το 1896. Για να ακολουθήσουν οι Γάλλοι.

Η κατασκευή του δικτύου τους ξεκίνησε στις 4 Οκτωβρίου 1898, ενώ η πρώτη γραμμή «Porte Maillot – Porte de Vincennes» εγκαινιάστηκε στις 19 Ιουλίου 1900, κατά τη διάρκεια της Παγκόσμιας έκθεσης του Παρισιού το 1900, και τότε τα σχέδια αναθεωρήθηκαν για τελική ανάπτυξη 10 γραμμών. Μέρος της τότε παγκόσμιας έκθεσης ήταν και οι δεύτεροι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες!

Σήμερα όλο το δίκτυο έχει μήκος 226,9 χλμ. και 308 σταθμούς, ενώ άλλες 4 γραμμές είναι υπό κατασκευή.

Το σύστημα περιλαμβάνει 16 γραμμές, που προσδιορίζονται από τους αριθμούς από 1 έως 14, με δυο δευτερεύουσες γραμμές, 3bis και 7bis, που αριθμούνται έτσι επειδή ήταν κλάδοι των αντίστοιχων αρχικών γραμμών τους και αργότερα έγιναν ανεξάρτητες. Το δίκτυο του μετρό συμπληρώνεται από το προαστιακό σιδηροδρομικό δίκτυο, γνωστό ως RER, που εξυπηρετεί την προαστιακή ζώνη του Παρισιού και έχει μήκος 587 χιλιόμετρα.

Και όμως το μετρό του Παρισιού, που από καιρό ζήλευαν πολλές πόλεις σε όλο τον κόσμο, έχει υποστεί την τελευταία δεκαετία μια αλλαγή αντίληψης καθώς αντιμετωπίζει γερασμένες υποδομές και όλα αυτά μόλις 100 μέρες πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Εκεί όπου το γαλλικό μετρό θα δώσει τις πιο δύσκολες εξετάσεις της ιστορίας του στο μεγαλύτερο στοίχημα.

Κάποτε ήταν σύμβολο αποτελεσματικότητας και ευκολίας, όμως τα τελευταία χρόνια – παρά τις προσπάθειες ανανέωσής του – έχει γίνει καθημερινή πηγή απογοήτευσης για τους μετακινούμενους. Αυτή η αλλαγή διάθεσης συμπίπτει με την προετοιμασία της γαλλικής πρωτεύουσας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

«Είναι πραγματικά δύσκολο και δεν είμαστε καν στους Ολυμπιακούς Αγώνες, όταν θα υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι σε αυτούς», είπε πρόσφατα στο Γαλλικό Πρακτορείο η Ζουλιέ Φαγιόη, μια 26χρονη εργαζόμενη σε εστιατόριο, στην πλατφόρμα της γραμμής 8 και πρόσθεσε:

«Δεν υπάρχουν αρκετά τρένα. Μερικές φορές σε ώρες αιχμής υπάρχει ένα τρένο κάθε πέντε λεπτά».

Οι θέσεις που δεν αναπληρώθηκαν

Σημαντικός αριθμός εργαζομένων στο μετρό απολύθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας και δεν αναπληρώθηκαν οι θέσεις τους, οδηγώντας σε σημαντικές ελλείψεις προσωπικού. Καθυστέρησε επίσης σημαντικά η διαδικασία εκπαίδευσης νέου προσωπικού για την κάλυψη αυτών των κενών θέσεων.

«Είναι μια πρόκληση που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε», είπε στους δημοσιογράφους η Βαλερί Πεκρέσε, επικεφαλής της περιοχής του Παρισιού, στα τέλη Μαρτίου, όταν αποκάλυψε τα σχέδιά της για τις μεταφορές για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και προέτρεψε τους επισκέπτες αλλά και τους κατοίκους του Παρισιού: «Μη φοβάστε να περπατήσετε λίγο. Είναι πολύ καλό για την υγεία σας».

Ορισμένες γραμμές μετρό και RER (προαστιακός), ιδιαίτερα εκείνες που εξυπηρετούν τα γήπεδα ποδοσφαίρου, τένις και στίβου, αναμένεται να έχουν σημαντική αύξηση στη συχνότητα των τρένων, έως και 71% σε σχέση με μια τυπική καλοκαιρινή μέρα πέρυσι ή πρόπερσι για παράδειγμα.

«Σκοπεύω να χρησιμοποιήσω ποδήλατο και να αποφύγω το μετρό όσο το δυνατόν περισσότερο, γιατί το εισιτήριο θα διπλασιάσει σχεδόν την τιμή του κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων. Δεν ξέρω πως θα ανταποκριθεί το σύστημά μας» τόνισε στο γαλλικό πρακτορείο, μια ακόμα καθημερινή χρήστης του γαλλικού μετρό η 22χρονη βοηθός καταστήματος Γκαμπριέλ Καμύ.

Το 2023, για τρίτη συνεχή χρονιά, οι επιβάτες που χρησιμοποιούν τα μεγαλύτερα υπέργεια τρένα, γνωστές ως γραμμές RER, έλαβαν επιστροφές χρημάτων λόγω μη τήρησης των ωραρίων στα δρομολόγια.

Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων, που αναμένεται να προσελκύσουν περίπου επτά εκατομμύρια επισκέπτες στο Παρίσι από τις 26 Ιουλίου έως τις 11 Αυγούστου, το σιδηροδρομικό σύστημα προαστιακού θα τεθεί υπό έντονο έλεγχο ως ο κύριος τρόπος μεταφοράς τόσο για τους τουρίστες όσο και για τους ντόπιους.

Η προετοιμασία των αγώνων, η σημαντική πολιτική πίεση, σε συνδυασμό με τον διορισμό του πρώην πρωθυπουργού ΖανΚαστέ ως επικεφαλής της Αυτόνομης Αρχής Μεταφορών του Παρισιού (RATP) το 2022, οδήγησαν σε σταδιακές βελτιώσεις τους τελευταίους μήνες, όπως δείχνουν έρευνες που έγιναν από την αρχή μεταφορών της πρωτεύουσας.

Ο Καστέ μάλιστα προειδοποίησε τον Δεκέμβριο ότι «Οκτώ στις δέκα γραμμές δεν είναι πλέον σε θέση να παρέχουν ποιοτική δημόσια υπηρεσία και αυτό διότι εδώ και 40 χρόνια δεν έγιναν οι επενδύσεις που έπρεπε σε αυτό τον τομέα».

Οι εργαζόμενοι εργάζονται πυρετωδώς για να ολοκληρώσουν τις επεκτάσεις βασικών γραμμών πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ιδίως τη σύνδεση από το αεροδρόμιο Orly στα νότια με τη γραμμή 14 και τη δημιουργία ενός νέου συγκοινωνιακού κόμβου κοντά στο Stade de France στο βορρά, όπου θα διεξάγονται οι αγώνες στίβου.

Την ίδια στιγμή τόσο οι διοργανωτές όσο και ο Δήμος του Παρισιού διαφημίζουν τον ποδηλατικό μετασχηματισμό της πόλης. Σύμφωνα με τον οποίο το Παρίσι διασφαλίζει ότι κάθε Ολυμπιακός χώρος είναι προσβάσιμος με ποδήλατο, με 415 χιλιόμετρα νέων ποδηλατοδρόμων και 20.000 θέσεις στάθμευσης αυτών. Με δεδομένο ότι δεν θα υπάρχει στάθμευση αυτοκινήτων στους χώρους διεξαγωγής των αγωνισμάτων, αναμένεται να προκληθεί μποτιλιάρισμα στην πρωτεύουσα λόγω του κλεισίματος των δρόμων.

Ο πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής Τόνι Εσταγκέ πριν λίγες μέρες εξέφρασε πάντως την πεποίθησή του για την ικανότητα της πόλης να αντιμετωπίσει την αυξημένη ζήτηση στα τρένα, τα λεωφορεία, τα τραμ και τους ποδηλατόδρομους κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων.

«Αυτό είναι ένα βασικό ζήτημα για την ομαλή οργάνωση και επιτυχία της εκδήλωσής μας. Το γνωρίζουμε καλά» είπε χαρακτηριστικά