Κλιματικοί ακτιβιστές, ετών… 64+

«Κερδίσαμε!» γράφουν σε πανηγυρικούς τόνους στην ιστοσελίδα τους οι KlimaSeniorinnen.

Δικαίως.

Η ομάδα γυναικών από την Ελβετία, ηλικίας από 64 ετών και άνω, έγραψαν ιστορία τις προάλλες, πετυχαίνοντας μια διεθνούς σημασίας νίκη στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και στον αγώνα τους κατά της κλιματικής αλλαγής.

Στην πρώτη του είδους της απόφαση, το δικαστήριο τις δικαίωσε στην προσφυγή τους κατά της κυβέρνησης της χώρας τους, κρίνοντας ότι η Ελβετία παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματά τους αποτυγχάνοντας να θέσει επαρκείς κλιματικούς στόχους.

Στις KlimaSeniorinnen, που σήμερα αριθμούν περισσότερα από 2.500 μέλη, αναγνωρίστηκε η ιδιότητα του θύματος.

«Η απόφαση αυτή δεν είναι απλά μια νίκη για εμάς», τόνισε η συμπρόεδρος της οργάνωσης, Ρόζμπαρι Βίντλερ-Βέλτι.

«Είναι μία νίκη για όλες τις γενιές».

«Η παρουσία τόσων νέων ανθρώπων στη δικαστική αίθουσα», υπογράμμισε η 73χρονη ακτιβίστρια, «έδειξε στους δικαστές πώς είναι το πρόσωπο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για το μέλλον».

«Η δράση για το κλίμα είναι νομική υποχρέωση», εξηγεί η Λούσι Μάξγουελ, συνδιευθύντρια της ΜΚΟ Climate Litigation Network.

«Η κλιματική κρίση είναι κρίση ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

«Έτσι τώρα κάθε χώρα-μέλος γνωρίζει τι αναμένεται από αυτήν ως προς την πολιτική για το κλίμα», παρατηρεί η Σάρα Τακ, συντονίστρια της περιβαλλοντικής οργάνωσης L’Affaire Climat, με έδρα τις Βρυξέλλες.

Για τις KlimaSeniorinnen είναι η δικαίωση μιας μάχης που άρχισε προ εννιαετίας.

Δεν είναι μόνο νομική. Ούτε θα είναι η τελευταία.

«Οι ιστορίες των KlimaSeniorinnen φτάνουν μέχρι το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης», επισημαίνει η νομική σύμβουλος της Greenpeace, Λουίζ Φουρνιέ, που υποστήριξε τη νομική ομάδα των ηλικιωμένων κλιματικών ακτιβιστριών της Ελβετίας.

«Στις αρχές του επόμενου έτους», δήλωσε, αναμένονται εκεί «ακροάσεις σχετικά με τις υποχρεώσεις όλων των κυβερνήσεων, όσον αφορά την κλιματική δικαιοσύνη».

Πολλαπλώς στην πρώτη γραμμή

«Δεδομένου ότι μόνο άτομα με νομική υπόσταση μπορούν να κάνουν μήνυση, δημιουργήσαμε την Ένωση Ηλικιωμένων για το Κλίμα», αναφέρουν οι KlimaSeniorinnen.

«Γιατί ένωση; Διότι έτσι οι νομικές διαδικασίες δεν εξαρτώνται από μεμονωμένα πρόσωπα».

Και «γιατί ηλικιωμένες γυναίκες;»

«Επειδή οι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε έντονους και συχνούς καύσωνες», αναφέρουν.

Εστιάσαμε σε αυτή την «αποδεδειγμένη ιδιαίτερη ευαισθησία», επισημαίνουν, «ενισχύοντας τις πιθανότητες επιτυχίας της προσφυγής μας, κάτι που είναι τελικά καλό για όλους».

Και δη για τις νεότερες γενιές.

«Ως γιαγιά και μητέρα, νομίζω ότι έχουν το δικαίωμα να έχουν ένα κλίμα καλύτερο από αυτό που έχουμε εμείς», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά η 80χρονη Μπρούνα Μολινάρι, μια εκ των μελών της οργάνωσης, που κατέθεσαν πέρυσι την προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Είχε προηγηθεί η απόρριψη άλλων νομικών αιτημάτων των KlimaSeniorinnen σε εθνικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένου του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου της Ελβετίας.

Παρά το προχωρημένο της ηλικίας τους, δεν το έβαλαν κάτω.

Ήταν αυτή η αποφασιστικότητα για κλιματική δικαιοσύνη που εκτόξευσε τον αριθμό των μελών της ένωσης.

Όταν ιδρύθηκε, το 2016, ήταν μόλις 40.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της νομικής της μάχης, αναφέρουν,  αναζητούσαν «γυναίκες ηλικίας 64 ετών και άνω που ζουν στην Ελβετία, επειδή οι γυναίκες άνω των 75 ετών διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο» από την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Προς τούτο, επικαλούνται έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή.

Προς επίρρωση, υπάρχουν πλείστες όσες σχετικές μελέτες.

Το φαινόμενο προφανώς και δεν περιορίζεται στην Ελβετία.

Αφορά όλη την Ευρώπη και άλλες χώρες και περιοχές σε δημογραφική παρακμή.

Ο πληθυσμός γερνά, οι θερμοκρασίες αυξάνονται και «ειδικά για τους ηλικιωμένους μπορεί να είναι θανατηφόρες», επισημαίνουν Αμερικανοί ακαδημαϊκοί, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για προσαρμογές σε δημόσιες υπηρεσίες και για περαιτέρω επενδύσεις.

European Court hands Swiss women climate victory. The European Court of Human Rights ruled that Switzerland had violated the human rights of its citizens by failing to do enough to combat climate change. #GermanBrief #KlimaSeniorinnen #ClimateVictoryhttps://t.co/ppZyyLOrhP pic.twitter.com/4fUWKIvXZT

— German Brief (@GermanBrief) April 12, 2024

Αναλαμβάνοντας ενεργό δράση

Καθώς η κλιματική κρίση επιδεινώνεται και τα μέτρα που λαμβάνουν οι κυβερνήσεις παραμένουν de facto ελλιπή, όλο και περισσότεροι ηλικιωμένοι συμμετέχουν στον περιβαλλοντικό ακτιβισμό.

Αν και αρκετοί έχουν πολλά χρόνια δράσης στο «κοντέρ» τους, δεν είναι πλέον λίγοι αυτοί που κινητοποιούνται με ώθηση την ενοχική επίγνωση ότι αφήνουν «μαύρη» κληρονομιά στα παιδιά, στα εγγόνια τους και στις επόμενες γενιές.

Η κινητοποίηση της νεολαίας για την κλιματική αλλαγή αποτελεί μια πρόσθετη ώθηση.

Όμως σε αυτή την εντεινόμενη ακτιβιστική όσμωση, οι ηλικιωμένοι έχουν ειδικός βάρος.

Σε ποσοστό, είναι οι δεύτεροι μετά τους νέους «ψηφοφόροι για το κλίμα», καταγράφει ενδεικτικά έρευνα στις ΗΠΑ.

Τους διαφοροποιεί ωστόσο το γεγονός ότι έχουν περίσσεια εμπειρίας, πόρων και ελεύθερου χρόνου.

Σε διάφορες χώρες, μπαίνουν στην πρώτη γραμμή των νομικών προσφυγών για την κλιματική αλλαγή.

Σε διεθνές επίπεδο, ξεπερνούν τις 2.000.

Το διακύβευμα περιέγραψε εύγλωττα σε περσινή κινητοποίηση στον Καναδά ο 75χρονος Ρόλι Μονπελιέ, κάτοικος της Οττάβα.

Όταν ήταν να βγει στη συνταξιοδότηση, ανέφερε, το μόνο που σκεφτόνταν ήταν «ψάρεμα και γκολφ».

Όταν όμως γεννήθηκαν τα εγγόνια του, άρχισε να βλέπει με άλλο μάτι τον κόσμο, καθώς ο ίδιος βίωνε από «πρώτο χέρι» τις συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

«Από τη στιγμή που έχεις επίγνωση γι’ αυτό, δεν μπορείς να το αγνοείς», δήλωσε.

«Έτσι απλά σκέφτηκα ότι, για το υπόλοιπο της ζωής μου, θα προσπαθήσω να μετριάσω τη ζημιά που έχει προκαλέσει η γενιά μου».