Ερρίκος Μπελιές: Δημοτικίστικες εφηβικές εκσπερματώσεις

Θυμάμαι τώρα πάλι τη χρονιά που ήμουνα στην πρώτη Λυκείου. Οι καθηγητές μου όλοι στα πρόθυρα της συνταξιοδότησης, καλά ανθρωπάκια που τα ενδιέφερε κυρίως η ουρία τους και όχι η όποια γνώση κατάφερναν να μας μεταδώσουν· λογικό είναι να μη μου γίνουν συμπαθείς ούτε αυτοί ούτε τα λεγόμενά τους.

Κι επειδή νέος, ήθελα κι εγώ να κάνω την επανάστασή μου, πεπεισμένος από τα πριν για την επιτυχία της. Ήθελα να ξεράσω ό,τι είχε σχέση με τους αρχαίους ημών προγόνους, την καθαρεύουσα, τον Παπαδιαμάντη (εκείνος ο Χριστός στο Κάστρο χειρότερος κι από μουρουνόλαδο μού ήταν), τον Κοραή, τον Κάλβο (έλεγα, θυμάμαι, «ο επτασύλλαβος μετά συνιζήσεως είναι το οδυνηρότερο υπόθετο της λογοτεχνίας μας»), τον Ροΐδη.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 20.8.1985, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Όταν ήρθε το καλοκαίρι και οι ώρες μου στο σπίτι ήταν πολλές, βάλθηκα να πραγματοποιήσω τ’ όνειρό μου: την Επανάσταση. Κάθε μέρα τρύπωνα στο γραφείο του πατέρα μου και έκανα δολιοφθορές στα βιβλία του· είχα τέτοια λάμψη στα μάτια μου εκείνο το καλοκαίρι, τέτοια αγωνία να ξεκλέψω χρόνο για να καταστρέψω εκείνα που τότε νόμιζα σάπια και όζοντα. Και πίστεψα πως τα κατάφερα.

Μπαίνοντας το φθινόπωρο ξαναγύρισα στο θρανίο κατευχαριστημένος, σίγουρος πως είχα βάλει μπουρλότο στα πάντα, και ήσυχος συνέχισα τις σπουδές μου για χρόνια. Διάβασα, διδάχθηκα, αναθεώρησα, κυρίως αναθεώρησα.

Πριν λίγες μέρες άνοιξα τα τελευταία κιβώτια απ’ τα βιβλία του πατέρα μου —δικά μου τώρα που δεν υπάρχει πια— και φυλλομετρώντας αδιάφορα τις σελίδες τους γύρισα χρόνια πίσω. Τότε είναι που ξανάδα την επανάστασή μου εκείνου του καλοκαιριού: είχα αντικαταστήσει ο αλειτούργητος όλα τα «κτ» με «χτ» και τα «ευ» με «εψ». Είχα κάνει την επανάστασή μου με τη φράση: «Αι χτήσεις των Ρωμαίων συνετέλεσαν εις την απαγόρεψιν των κεχτημένων των γηγενών, εγένετο δηλονότι διάψεψη της ιστορίας».

Φίλοι μου ομότεχνοι, εσείς με τις δημοτικίστικες εφηβικές εκσπερματώσεις, σε σας απευθύνομαι: ένιωσα τέτοια ντροπή όταν είδα τις αυθαιρεσίες μου, που σας εύχομαι να τη νιώσετε στο πολλαπλάσιο με το «πισωγύρισμα», το «βάθεμα» και το «πλάτεμά» σας. Αλλά η κακοτυχία σας είναι που πια δεν είστε έφηβοι για να έχετε τη χρονική υποτέλεια της αναθεώρησης· είστε απλοί αναγνώστες και δέκτες των εντύπων με τους βαρβαρισμούς του συρμού, με το «χτ» και το «εψ».

Και η επιλογή σας; Ακαταστάλαχτη επίσπεψη.

*Κείμενο του Ερρίκου Μπελιέ, που έφερε τον τίτλο «Επανάσταση» και είχε δημοσιευτεί στο φύλλο του «Βήματος» που είχε κυκλοφορήσει στις 20 Αυγούστου 1985.

Ο Ερρίκος Μπελιές, λογοτέχνης, μεταφραστής και θεατρικός δάσκαλος, έφυγε από τη ζωή στις 19 Απριλίου 2016, σε ηλικία 66 ετών.

Ο γαλλικής καταγωγής (εγγονός γάλλου στρατιωτικού, που νυμφεύτηκε Ελληνίδα) Μπελιές υπήρξε ένας εξαίρετος και πολύ εργατικός μεταφραστής θεατρικών έργων, ο οποίος κατόρθωσε να βάλει την υπογραφή του στη μετάφραση και των τριάντα επτά θεατρικών έργων του Ουίλιαμ Σαίξπηρ στην ελληνική γλώσσα (όλα από τις εκδόσεις Κέδρος).

Άνθρωπος με σπάνια καλλιέργεια και ξεχωριστό ήθος, ο Μπελιές εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές «Εγκόλπιο» (1979), «Οι δίαυλοι» (1980), «Το διακεκριμένο σώμα» (1982), «Πόλεως» (1985), «Τα εισόδια του φόβου» (1990) και «Φαινόμενον ως να έπλεε και μένον ακίνητον» (1995).