Σκύλος: Τα «συν» και τα «πλην» για την ωμή τροφή

Δεν είναι λίγοι οι κηδεμόνες σκύλου, που τα τελευταία χρόνια έχουν επιλέξει να προσθέσουν στη διατροφή του την ωμή τροφή. Ωστόσο, θα πρέπει να έχουν στο νου τους διάφορους παράγοντες, έτσι ώστε να γίνεται σωστά η χορήγησή της.

«Τα αρχικά B.A.R.F αντιστοιχούν στο Biologically Appropriate Raw Food, το οποίο σημαίνει Βιολογικά Κατάλληλη Ωμή Τροφή. Αποτελείται, κυρίως, από ωμό κρέας, οστά και εντόσθια, τα οποία συνοδεύονται από ποικιλία λαχανικών, δημητριακών, φρούτων, ελαίων και καρπών. Έτσι, ώστε να έχει ως αποτέλεσμα ένα πλήρες και ισορροπημένο θρεπτικό γεύμα», διευκρινίζει η κτηνίατρος – διατροφολόγος ζώων συντροφιάς, Σταυριάννα Μανωλάκου.

Παρά τα πολλά θετικά χαρακτηριστικά της ωμής τροφής, ένα ζήτημα που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής είναι η ασφάλεια της, καθώς πρόκειται για ένα μη θερμικά επεξεργασμένο προϊόν

Ένα από τα κύρια πλεονεκτήματα της ωμής διατροφής είναι η απουσία της έντονης θερμικής επεξεργασίας που συναντάμε σε όλες τις βιομηχανοποιημένες τροφές

Ενδεικτικά, αναφέρει ότι μία σωστή συνταγή ωμής τροφής πρέπει να έχει γύρω στο 70%-80% κρέας με οστό και 10%-15% λαχανικά. Όπως, επίσης, 3%-5% φρούτα και 5% έλαια, καρπούς και βότανα.
Είναι εξαιρετικά σημαντική, σύμφωνα με την κα Μανωλάκου, η διατήρηση της ισορροπίας ως προς τα είδη του κρέατος, των λαχανικών και των ελαίων. Για να διασφαλιστεί η σωστή πρόσληψη θρεπτικών συστατικών από τον οργανισμό, η υγεία του ουροποιητικού συστήματος και η καλή λειτουργία του εντέρου.

Τα πλεονεκτήματα της ωμής τροφής

«Ένα από τα κύρια πλεονεκτήματα της ωμής διατροφής είναι η απουσία της έντονης θερμικής επεξεργασίας που συναντάμε σε όλες τις βιομηχανοποιημένες τροφές (κροκέτες/κονσέρβες). Έχει ως αποτέλεσμα, η τροφή να απορροφάται σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό από τον οργανισμό του ζώου. Και, χάρη στη υγρασία της, διασφαλίζει την απαραίτητη ενυδάτωση του. Με την προϋπόθεση, όμως, ότι η συνταγή της ωμής τροφής είναι πλήρης και ισορροπημένη. Η υψηλή απορρόφηση και η ενυδάτωση συμβάλλουν στην ενίσχυση της μυϊκής μάζας του σώματος και στην ανάδειξη της υγείας του δέρματος και του τριχώματος. Αλλά και στην αντιμετώπιση πολλών περιπτώσεων γαστρεντερικών διαταραχών», επισημαίνει η κα Μανωλάκου.

Από την ωμή τροφή απουσιάζουν οι πρόσθετες ουσίες

Ένας ακόμη λόγος για να επιλέξουμε την ωμή διατροφή για το κατοικίδιο μας, όπως λέει η ειδικός, είναι η απουσία των προσθέτων ουσιών. Τα πρόσθετα είναι ουσίες που χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα στις βιομηχανοποιημένες τροφές των ζώων συντροφιάς, όπως τα συντηρητικά, τα αντιοξειδωτικά και οι χρωστικές ουσίες.

Τα συντηρητικά και τα αντιοξειδωτικά, επισημαίνει η κα Μανωλάκου, συμβάλλουν στην παράταση της διάρκειας ζωής των προϊόντων, καθώς εμποδίζουν την ανάπτυξη των μικροβίων και αποτρέπουν την οξείδωση των λιπαρών ουσιών.

«Οι χρωστικές ουσίες χρησιμοποιούνται για την αποκατάσταση των φυσικών παραλλαγών στο χρώμα, που προκύπτουν από την επεξεργασία των τροφών και την ποικιλία των συστατικών που χρησιμοποιούνται. Άλλου είδους πρόσθετα χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση του θρεπτικού προφίλ των προϊόντων, το οποίο υποβαθμίζεται σημαντικά λόγω της θερμικής επεξεργασίας. Τα πρόσθετα, πριν από τη χρήση τους, υπόκεινται σε αυστηρή διαδικασία έγκρισης, όπου αξιολογούνται ως προς την ασφάλεια, την αναγκαιότητα και την αποτελεσματικότητα τους», διευκρινίζει η ειδικός.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ζώων που εμφανίζουν συμπτώματα δυσανεξίας στην υψηλή παρουσία προσθέτων ουσιών. Όπως εμετούς και διάρροιες, με αποτέλεσμα να επωφελούνται από μία διατροφή απαλλαγμένη από αυτά.

Τι πρέπει να προσέξετε

«Παρά τα πολλά θετικά χαρακτηριστικά της ωμής τροφής, ένα ζήτημα που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής είναι η ασφάλεια της, καθώς πρόκειται για ένα μη θερμικά επεξεργασμένο προϊόν. Η απουσία θερμικής επεξεργασίας, εκτός από τα οφέλη, ενέχει και κινδύνους, μιας και συχνά συνεπάγεται την παρουσία παθογόνων παρασίτων ή βακτηρίων», υπογραμμίζει η κα Μανωλάκου.

Εξηγεί ότι οι ωμές τροφές πρέπει να διατίθενται μόνο σε κατεψυγμένη μορφή. Η κατάψυξη σε συγκεκριμένες συνθήκες θερμοκρασίας/χρόνου εξυγιαίνει πλήρως το τυχόν παρασιτικό φορτίο της τροφής και αποτρέπει τον κίνδυνο μόλυνσης.

Πολλές ωμές τροφές περιέχουν υπερβολικά υψηλό ποσοστό οστού. Γεγονός που ενέχει κινδύνους για την υγεία του ζώου

Ο αποκλεισμός της παρουσίας παθογόνων βακτηρίων, όπως λέει η κα Μανωλάκου, είναι πιο δύσκολος. Τα βακτήρια –σε αντίθεση με τα παράσιτα- δεν θανατώνονται στην κατάψυξη. Παρόλα αυτά, εάν το κρέας προέρχεται από αξιόπιστη πηγή, και κατά την παρασκευή της τροφής έχουν τηρηθεί ευλαβικά οι συνθήκες υγιεινής, ο κίνδυνος παρουσίας παθογόνων βακτηρίων μειώνεται στον ελάχιστο βαθμό.

«Ένας ακόμη κίνδυνος που κρύβει μία ωμή τροφή που δεν έχει παρασκευαστεί σωστά, είναι η υψηλή περιεκτικότητα σε οστό ή η παρουσία μεγάλων τεμαχίων οστών. Τα οστά στην ωμή τροφή είναι απαραίτητα για την επαρκή πρόσληψη ασβεστίου από τον οργανισμό και τη σωστή σύσταση των κενώσεων. Το ιδανικό ποσοστό οστού είναι 8%-12% επί του συνόλου της συνταγής, για τις τροφές που προορίζονται για ενήλικους σκύλους. Και 15%-18%, για τις τροφές που είναι για κουτάβια.

Δυστυχώς, πολλές ωμές τροφές περιέχουν υπερβολικά υψηλό ποσοστό οστού. Γεγονός που ενέχει κινδύνους για την υγεία του ζώου. Όπως δυσκοιλιότητα, ρήξη του εντέρου και δυσανάλογη απορρόφηση ασβεστίου/φωσφόρου, που οδηγεί σε μεταβολικές και μυοσκελετικές παθήσεις», ενημερώνει η κα Μανωλάκου.

Μία ακόμη βασική κατηγορία ωμής τροφής

Τέλος, η κα Μανωλάκου ενημερώνει ότι, αν και η δίαιτα B.A.R.F. είναι η πιο διαδεδομένη ωμή δίαιτα, δεν αποτελεί το μόνο είδος ωμής διατροφής για σκύλους. Υπάρχουν και άλλα «μοντέλα». Το κυριότερο είναι της «δίαιτας λείας» ή, αλλιώς «prey model raw». Πρόκειται για το είδος δίαιτας που βασίζεται στη διατροφή ενός ζώου, που τρέφεται με τα θηράματα του. Αποτελείται, δηλαδή, μόνο από κρέας ολόκληρου ζώου -κυρίως κουνέλι, κοτόπουλο ή γαλοπούλα- και με τα οστά και τα όργανα του.

Το βασικό μειονέκτημα της «δίαιτας λείας» είναι πως, λόγω της σύνθεσης της, είναι ανέφικτο να πληροί τις προδιαγραφές πληρότητας σε μέταλλα, λιπαρά οξέα και βιταμίνες. Προδιαγραφές που ορίζει η νομοθεσία για τις εμπορικές τροφές, με αποτέλεσμα η παρασκευή της να καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη από μία εταιρεία ζωοτροφών.

Η κτηνίατρος – διατροφολόγος ζώων συντροφιάς, Σταυριάννα Μανωλάκου

* Η κυρία Σταυριάννα Μανωλάκου είναι κτηνίατρος με ειδικό ενδιαφέρον στη διατροφή των ζώων συντροφιάς.

Είναι πτυχιούχος του τμήματος Κτηνιατρικής της Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων, πτυχιούχος της Κτηνιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Είναι κάτοχος δύο μεταπτυχιακών τίτλων, στα αντικείμενα της Δημόσιας Υγείας (Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας) και της Επιστήμης & Τεχνολογίας Τροφίμων (Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών).

Κατόπιν ολοκλήρωσης ειδικής κτηνιατρικής μετεκπαίδευσης στο αντικείμενο της διατροφής των ζώων συντροφιάς, ασχολείται πλέον αποκλειστικά με την καθοδήγηση και εκπαίδευση επί θεμάτων διατροφής σε ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς και επαγγελματίες της βιομηχανίας ζωοτροφών, αντίστοιχα.

Υπηρετεί στο Πολεμικό Ναυτικό ως Αξιωματικός κτηνίατρος και διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στην Αθήνα, όπου αναλαμβάνει τη διατροφική διαχείριση υγιών και ασθενών ζώων που ακολουθούν πάσης φύσεως δίαιτες (βιομηχανοποιημένες, ωμές, μαγειρευτές).

Είναι ιδιοκτήτης της ιστοσελίδας www.petfoodologist.gr.