Παιδιά στα όπλα, στη Συρία των ερειπίων

«Και η Συρία χρειάζεται απεγνωσμένα μια κατάπαυση του πυρός», ανέφερε στην τελευταία έκθεσή της η αρμόδια Ανεξάρτητη Διεθνής Επιτροπή Έρευνας του ΟΗΕ, καθώς η «πυριτιδαποθήκη» της Μέσης Ανατολής κινδυνεύει να εκραγεί και η Λωρίδα της Γάζας συνεχίζει να ματώνει.

Με τον πόλεμο στα συριακά εδάφη πια στον 14ο χρόνο, οι νεκροί υπολογίζονται σε μισό εκατομμύριο.

Περισσότερα από 14 εκατομμύρια Σύριοι έχουν ξεριζωθεί.

Περίπου 5,5 εκατομμύρια πρόσφυγες έχουν διασκορπιστεί σε γειτονικά κράτη.

Άλλα 7,2 εκατομμύρια είναι εσωτερικά εκτοπισμένοι σε μια χώρα ερειπίων, όπου το 70% του πληθυσμού χρειάζεται ανθρωπιστική βοήθεια.

Η αποστολή της ωστόσο «σκοντάφτει» σε ελλείψεις δωρεών, γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς, αποφάσεις της συριακής κυβέρνησης και στις δυτικές κυρώσεις.

Η προειδοποίηση του Πάολο Σέρτζιο Πινέιρο, προέδρου της Διεθνούς Επιτροπής Έρευνας του ΟΗΕ για τη Συρία, ήταν σαφής.

«Ο συριακός λαός δεν μπορεί να αντέξει περαιτέρω εντατικοποίηση αυτού του καταστροφικού, παρατεταμένου πολέμου».

Όμως αυτό ακριβώς συμβαίνει τους τελευταίους μήνες, εν μέσω του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας.

Ισραηλινά μαχητικά βομβαρδίζουν τακτικά πια θέσεις φιλοϊρανικών πολιτοφυλακών και δυνάμεων της Χεζμπολάχ στα συριακά εδάφη.

Επισήμως ακόμη «ορφανό», το πυραυλικό πλήγμα στο ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό, την 1η Απριλίου, πυροδότησε τις πρώτες απευθείας επιθέσεις μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, φέροντας τη Μέση Ανατολή στο χείλος της «αβύσσου».

Στη βορειοανατολική Συρία, εν τω μεταξύ, ο τουρκικός στρατός ενέτεινε τις επιχειρήσεις κατά κουρδικών πολιτοφυλακών YPG: πολύτιμων συμμάχων των ΗΠΑ στην περιοχή, όπου διατηρούν την στρατιωτική τους παρουσία.

Στα βορειοδυτικά, η επαρχία Ιντλίμπ παραμένει προπύργιο τζιχαντιστών και αντικαθεστωτικών ομάδων, που υποστηρίζονται από την Άγκυρα.

Η δε κυβέρνηση του Σύρου προέδρου Άσαντ παραμένει σε επισφαλή θέση, παρά το ότι έχει ανακτήσει τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους των συριακών εδαφών, με τη βοήθεια Ιρανών και Ρώσων.

Εν μέσω όλων αυτών των διασταυρούμενων πυρών βρίσκεται ο συριακός λαός.

Το 90% ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, σε μια αέναη μάχη επιβίωσης.

Πολεμώντας για να ένα έξτρα δολάριο

Για να μπορέσει να θρέψει την οικογένειά του, λέει ο Μαρουάν Καϊκιούνι, δεν είχε άλλη επιλογή.

Έστειλε τους δυο ανήλικους γιους του να πολεμήσουν επί πληρωμή στο πλευρό ένοπλων ομάδων της αντιπολίτευσης, στη βορειοδυτική Συρία.

Σήμερα κερδίζουν 3-4 δολάρια την ημέρα.

Εξαρτάται από το εάν φυλάνε τουρκικά στρατιωτικά φυλάκια ή πολεμούν στην πρώτη και στη δεύτερη γραμμή του μετώπου.

Δεν προβλέπονται καν αποζημιώσεις σε περίπτωση θανάτου ή τραυματισμού.

Όμως για τα δύο αδέλφια, όπως και για χιλιάδες άλλους Σύριους -ενήλικες και ανήλικους- θέσεις σαν και αυτές είναι από τις ελάχιστες που μπορούν πια να προσφέρουν ένα καλύτερο εισόδημα στην εμπόλεμη χώρα.

Η σημερινή εικόνα για τα παιδιά που πολεμούν στα συριακά μέτωπα είναι ασαφής.

Σύμφωνα πάντως με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του ΟΗΕ, o αριθμός τους αυξάνεται σταθερά.

Από 813 το 2020, έφτασαν τα 1.296 το 2021 και τα 1.696 το 2022.

Τα αγόρια αριθμούν 1.593 μαχητές, τα κορίτσια 103.

Ο 16χρονος Φαϊζάλ από τη Χομς, σήμερα εσωτερικά εκτοπισμένος στην Ιντλίμπ, βγάζει 3 δολάρια την ημέρα ως φρουρός σε ένα από τα τουρκικά στρατιωτικά φυλάκια στη βορειοδυτική επαρχία.

Δηλώνει ικανοποιημένος.

Πριν δούλευε σε ένα συνεργείο για 2 δολάρια την ημέρα.

O 17χρονος Αμπντουλαζίζ αλ-Τούρκι κερδίζει 4 δολάρια επί 15 ημέρες το μήνα που πολεμά με τη σουνιτική Λεγεώνα Σαμ κατά των -υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ και υπό κουρδική διοίκηση- Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων.

Πριν μετακινηθεί στην πρώτη γραμμή αμοιβόταν επί ένα πεντάμηνο με 3 δολάρια και ένα γεύμα την ημέρα.

«Η οικογένειά μου χρειάζεται πραγματικά αυτό το επιπλέον δολάριο», λέει.

Ζει μαζί με τους ηλικιωμένους γονείς του και τις τρεις αδελφές του στο Αφρίν, στις κατεχόμενες από την Τουρκία κουρδικές περιοχές στη βόρεια Συρία.

Σκοτεινό παρόν, ζοφερό μέλλον

Η στρατολόγηση παιδιών από διάφορες ένοπλες ομάδες καταγράφεται σχεδόν από την αρχή του πολέμου στη Συρία.

Όμως πλέον οι ανήλικοι είναι στο «κάδρο» των στρατολόγων.

Στις τάξεις των αντικαθεστωτικών υπάρχουν οι αυτοαποκαλούμενοι «αρχηγοί ταγμάτων».

Κύρια αποστολή τους είναι να βρουν νέους μαχητές.

Ανά 15νθήμερο -περιγράφει ο ακτιβιστής Σάμερ Αλ-Ιντλίμπι- μεταφέρουν τους νεοσύλλεκτους σε στρατιωτικά σημεία, τους δίνουν όπλα και τους στέλνουν στα μέτωπα του πολέμου.

Πρόκειται επί της ουσίας για μισθοφόρους, πλην όμως χωρίς εκπαίδευση μάχης.

Από τις αμοιβές τους, οι στρατολόγοι κρατούν το δικό τους μερίδιο και στέλνουν το υπόλοιποι ποσό στις οικογένειες των ανήλικων μαχητών.

Ομάδες τζιχαντιστών, όπως η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS) και η Ανσάρ αλ-Ισλάμ, έχουν δημιουργήσει δεκάδες κέντρα εκπαίδευσης για παιδιά.

Στα πρότυπα του ISIS, τους διδάσκουν τη Σαρία και τα εκπαιδεύουν στα όπλα, δίνοντας σταθερό μηνιαίο μισθό, ύψους  περίπου 100 δολαρίων.

Τα παιδιά αυτά εκτίθενται σε σκληρές και τραυματικές εμπειρίες, που επηρεάζουν την ψυχολογική και κοινωνική ανάπτυξή τους, επισημαίνει ο ψυχολόγος ερευνητής Άχμεντ Τζούμα.

Υποφέρουν από ψυχολογικά τραύματα, διαταραχή μετατραυματικού στρες, κατάθλιψη, άγχος, προβλήματα ύπνου, εχθρική συμπεριφορά.

Είναι προβλήματα με τα οποία βρίσκονται αντιμέτωπα εδώ και καιρό σχεδόν 30.000 «παιδιά του ISIS».

Συνεχίζουν να κρατούνται σε στρατόπεδα εγκλεισμού, φυλακές ή κέντρα αποκατάστασης στη βορειοανατολική Συρία.

«Είχαν ήδη πέσει θύματα επί “Ισλαμικού Κράτους”, υφιστάμενα για χρόνια παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κακοποιήσεις», εξηγεί η Λιν Γουέλσμαν, καθηγήτρια Νομικής και μέλος της Διεθνούς Επιτροπής Έρευνας του ΟΗΕ για τη Συρία.

«Κανένα παιδί δεν πρέπει ποτέ να τιμωρείται για τις πράξεις ή τις πεποιθήσεις των γονιών του», υπογραμμίζει.

Όπως και άλλοι ειδικοί, καλεί «όλα τα κράτη να επιτρέψουν αμέσως σε όλα αυτά τα παιδιά να επιστρέψουν στα σπίτια τους, συμπεριλαμβανομένων όσων είναι από τη Συρία», με τη λήψη «μέτρων για την επανένταξή τους στην κοινωνία και την απόδοση ευθυνών για τα εγκλήματα που έχουν υποστεί».