Το παρασκήνιο της αναβληθείσας συνάντησης Ερντογάν – Μπάιντεν

Έντονο παρασκήνιο υπάρχει στην απόφαση της αναβολής της επίσκεψης του Ταγίπ Ερντογάν στις ΗΠΑ και στην συνάντηση του με τον Τζο Μπάιντεν. Όλα ξεκίνησαν από το δημοσίευμα του OdaTV, το οποίο ανέφερε ότι η επίσκεψη που είχε προγραμματιστεί για τις 9 Μαΐου δεν θα πραγματοποιηθεί λόγω του πακέτου βοήθειας που έδωσαν οι Αμερικανοί στο Ισραήλ. Το δημοσίευμα αυτό δεν διαψεύστηκε από το «Κέντρο Αντιμετώπισης της Παραπληροφόρησης» της Διεύθυνση Επικοινωνίας της τουρκικής προεδρίας, όπως συνηθίζει να κάνει σε περιπτώσεις fake news.

Έπειτα το πρακτορείο Bloomberg σε δημοσίευμα του ανέφερε ότι η συνάντηση θα γίνει κανονικά, ενώ λίγες ώρες αργότερα μετέδωσε την είδηση ότι αναβλήθηκε, επικαλούμενο αξιωματούχο που είπε ότι η αναβολή σχετίζεται με μία αλλαγή στο πρόγραμμα του Ερντογάν. Εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου δήλωσε ότι η συνάντηση δεν ανακοινώθηκε ποτέ. Σύμφωνα δε με το δημοσίευμα του διεθνούς πρακτορείου ειδήσεων, η Τουρκία και οι ΗΠΑ θα προγραμματίσουν εκ νέου τη συνάντηση.

Τι λένε Αμερικανοί αξιωματούχοι για την επίσκεψη Ερντογάν

Αμερικανοί αξιωματούχοι, οι οποίοι ζήτησαν να μην κατονομαστούν, επιβεβαίωσαν ότι η τουρκική πλευρά απέσυρε την επίσκεψη, αλλά ότι ο Τούρκος πρόεδρος μπορεί να θελήσει να έρθει σε πιο κατάλληλη στιγμή αργότερα.

Ο προγραμματισμός της συνάντησης συνέπεσε με τις αμοιβαίες προσπάθειες για την ενίσχυση των αμυντικών και εμπορικών δεσμών, σε μια εποχή που ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς συνεχίζεται στη Γάζα και αφού το Ιράν και το Ισραήλ επιτέθηκαν το ένα στο έδαφος του άλλου, δημιουργώντας φόβους ότι μια ευρύτερη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή μπορεί να πλησιάζει. Η Τουρκία είναι ένας βασικός σύμμαχος των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή που παρέχει επίσης κάποια στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία κατά των εισβολέων ρωσικών δυνάμεων.

Οι δύο ηγέτες έχουν συναντηθεί μόνο σε συνόδους του ΝΑΤΟ

Σε δύσκολη στιγμή η συνάντηση

Η αναβληθείσα συνάντηση θα ερχόταν σε μια ευαίσθητη στιγμή στην πολιτική τους καριέρα. Ο Μπάιντεν αντιμετωπίζει μια ρεβάνς με τον αντίπαλό του το 2020, τον πρώην πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, στις εκλογές του Νοεμβρίου. Μια δημοσκόπηση του Bloomberg News/Morning Consult αυτή την εβδομάδα διαπίστωσε ότι ο Μπάιντεν προηγείται μόνο σε μία από τις επτά πολιτείες που είναι πιθανότερο να καθορίσουν το αποτέλεσμα.

Ο Ερντογάν, ο οποίος ηγείται της Τουρκίας από το 2003, υπέστη ντροπιαστική ήττα στις δημοτικές εκλογές τον περασμένο μήνα, με τους ψηφοφόρους σε όλη τη χώρα να στρέφονται εναντίον του κόμματός του AK. Αν και δεν μπορούν να γίνουν εύκολα παραλληλισμοί, και στις δύο χώρες ο πληθωρισμός συνέβαλε σε μια αίσθηση κατήφειας και οργής για τις κυβερνήσεις που βρίσκονται στην εξουσία.

Σε κρίση οι διμερείς σχέσεις

Αν τελικά γινόταν η συνάντηση μεταξύ του Τούρκου προέδρου και του Αμερικανού προέδρου θα ήταν η πρώτη διμερής επίσκεψη στην Ουάσινγκτον από το 2019, όταν ο Ερντογάν είχε συναντηθεί με τον Ντόναλντ Τραμπ. Ο Ερντογάν και ο Μπάιντεν έχουν συναντηθεί μερικές φορές σε διεθνείς συνόδους κορυφής και έχουν μιλήσει τηλεφωνικά από τότε που ο Δημοκρατικός πρόεδρος των ΗΠΑ ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο του 2021.

Η Τουρκία και οι ΗΠΑ πραγματοποίησαν πρόσφατα συνομιλίες για τη βελτίωση των δεσμών ασφάλειας και ενέργειας και την αύξηση των αγορών τουρκικών εκρηκτικών για την υποστήριξη της Ουκρανίας έναντι της Ρωσίας.  Οι δύο χώρες επιβεβαίωσαν τα σχέδια για την από κοινού παραγωγή βλημάτων πυροβολικού των 155 χιλιοστών – που χρειάζεται απεγνωσμένα η Ουκρανία εναντίον των ρωσικών δυνάμεων – μέχρι το επόμενο έτος.

Παρόλα αυτά, οι δεσμοί έχουν επιβαρυνθεί εδώ και χρόνια από την απόκτηση από την Τουρκία ενός ρωσικού συστήματος πυραυλικής άμυνας S-400 και την υποστήριξη των ΗΠΑ προς μια συριακή κουρδική πολιτοφυλακή που η Τουρκία θεωρεί θανάσιμη απειλή, μεταξύ άλλων διαφορών. Οι ΗΠΑ προχώρησαν στην πώληση πολεμικών αεροσκαφών F-16, πυραύλων και βομβών αξίας 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Τουρκία μετά την επικύρωση από την Άγκυρα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ τον Ιανουάριο.

Μύδρους εξαπέλυσε ο Ερντογάν κατά του Νετανιάχου

Τεταμένες σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας λόγω Ισραήλ

Παρά ταύτα οι σχέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Τουρκίας είναι τεταμένες και λόγω του Ισραήλ. Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η δριμεία κριτική που εξαπέλυσε ο Τούρκος πρόεδρος προς τις ΗΠΑ, λέγοντας πως κανείς δεν μπορεί να τον φιμώσει και να απαιτήσει να μην υποστηρίξει τους Παλαιστίνιους.

Απευθυνόμενος συγκεκριμένα στις Ηνωμένες Πολιτείες, υποστήριξε ότι είναι «μεγάλη ντροπή και αδικία» το γεγονός ότι ο παλαιστινιακός λαός δεν είναι πλήρες μέλος του ΟΗΕ. «Το βήμα που έγινε προς αυτή την κατεύθυνση στο Συμβούλιο Ασφαλείας την περασμένη εβδομάδα βρέθηκε αντιμέτωπο με το βέτο των ΗΠΑ και μπλοκαρίστηκε.

Με αυτή την απόφαση, οι ΗΠΑ αγνόησαν επίσης τη βούληση άλλων κρατών μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας. Δεν αποδεχόμαστε αυτή την απόφαση. Με την άνευ όρων στρατιωτική και διπλωματική υποστήριξή της προς το Ισραήλ, η αμερικανική κυβέρνηση δεν συμβάλλει στη λύση. Γίνεται αιτία το πρόβλημα να μεγαλώσει ακόμη περισσότερο».

Οι κατάρες Ερντογάν προς Νετανιάχου

Σε ότι αφορά τον Νετανιάχου στις πρόσφατες δηλώσεις του τον παρομοίασε και πάλι με το Χίτλερ, αλλά και εξαπέλυσε κατάρες κατά του Νετανιάχου: «Ω Νετανιάχου, η ευχή μου είναι η εξής: Κύριε, φανερώσου ως Παντοδύναμος και οδήγησε αυτούς τους Σιωνιστές, ειδικά τον Νετανιάχου, στην καταστροφή».

Για μία ακόμη ο Τούρκος πρόεδρος επανέλαβε πως η Χαμάς δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση: «Δεν μπορούμε να είμαστε μεταξύ εκείνων που συκοφαντούν τη Χαμάς ως τρομοκρατική οργάνωση μόνο επειδή το Ισραήλ και οι δυτικοί υποστηρικτές του το θέλουν».