Τι παίζει με τις γεωτρήσεις για φυσικό αέριο στην Ελλάδα;

Τον Νοέμβριο του 2023 η Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ενέκρινε με απόφαση της τους περιβαλλοντικούς όρους για την πρώτη μετά από δεκαετίες ερευνητική γεώτρηση υδρογονανθράκων στην Ελλάδα.

Ουσιαστικά μετά από 9 ολόκληρα χρόνια από τότε που παραχωρήθηκε η το block «Ιωάννινα» άνοιξε ο δρόμος για την πρώτη γεώτρηση. Εννέα χρόνια κατά τα οποία οι επενδυτές Repsol (αποχώρησε) και η Energean ήρθαν αντιμέτωπες με δικαστικές προσφυγές κατά των σεισμικών ερευνών αλλά και με μπόλικη γραφειοκρατία καθώς και με κυβερνητικές παλινωδίες ως προς τη στήριξη ή μη των ερευνών για υδρογονάνθρακες.

Η περιοχή έχει μισθωθεί από την ελληνικών συμφερόντων Energean, η οποία δραστηριοποιείται στον Πρίνο και φυσικά στα πλούσια σε υδρογονάνθρακες υπεράκτια κοιτάσματα του Ισραήλ κ.α.

Η περιπέτεια της Energean

Βάση του χρονοδιάγραμματος η Energean επρόκειτο να εκκινήσει τις διαδικασίες προετοιμασίας της γεώτρησης, για την οποία έχουν ταχθεί υπέρ όλοι οι τοπικοί φορείς, η περιφέρεια και άλλες αρμόδιες υπηρεσίες.

Και πράγματι ξεκίνησε την αναζήτηση λιμανιού, γεωτρύπανου την αδειοδοτική διαδικασία για το εργοτάξιο κλπ.

Μόλις τον Φεβρουάριο του 2024 ομάδα κατοίκων και άλλων συλλογικών φορέων προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά της απόφασης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, έλαχε καθολικής θετικής γνωμοδότησης!

Το ΣτΕ αποφάσισε να εκδικάσει την υπόθεση τον Οκτώβριο του 2024… Δηλαδή 8 μήνες μετά την προσφυγή και μία επένδυση της τάξης των 35 με 40 εκατ. ευρώ μόνο στη φάση της πρώτης γεώτρησης βρίσκεται στον αέρα…

Ο χρόνος εκδίκασης της προσφυγής και της έκδοσης της απόφασης λειτουργεί αποτρεπτικά για τους επενδυτές, σύμφωνα με πηγές της πετρελαϊκής αγοράς.

Η Κρήτη και η ExxonMobil

Αντίστοιχα προβλήματα είχαν αντιμετωπίσει και πριν από δύο χρόνια η τότε κοινοπραξία των TotalEnergies – ExxonMobil – HELLENiQ ENERGY στα δύο πολλά υποσχόμενα σε κοιτάσματα φυσικού αερίου υπεράκτια blocks της Κρήτης.

Το αποτέλεσμα ήταν τον Απρίλιο του 2022 να αποχωρήσει η γαλλική TotalEnergies μη πιστεύοντας στην ταχύτητα απονομής της Δικαιοσύνης, όπως είχε διαπιστώσει άλλωστε και με τις δικαστικές προσφυγές κατά της απόφασης για τις σεισμικές έρευνες.

Η ExxonMobil πήρε πάνω της τις παραχωρήσεις «Δυτικά της Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά της Κρήτης» αναλαμβάνοντας ρόλο operator με εταίρο την HELLENiQ ENERGY τις σεισμικές έρευνες.

Οι δύο εταιρείες βρίσκονται στο στάδιο της λήψης επενδυτικής απόφασης για το αν θα διενεργήσουν ή όχι την πρώτη ερευνητική γεώτρηση στην Κρήτη με εκτιμώμενο χρόνο λήψης της απόφασης από 12 έως 18 μήνες.

Πηγές αναφέρουν στον ΟΤ, ότι υπάρχει προβληματισμός στην κοινοπραξία για το ενδεχόμενο δικαστικής προσφυγής όταν κι εφόσον προχωρήσουν στην απόφαση για γεώτρηση.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης

Την άνοιξη του 2022 ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, λίγο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση ανακοίνωσε την κυβερνητική απόφαση για την επίσπευση του ερευνητικού προγράμματος στα θαλάσσια blocks της Κρήτης και του Ιονίου Πελάγους καθώς και του χερσαίου στα «Ιωάννινα».

Η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) έτρεξε σε συνεργασία με τις πετρελαϊκές ταχύτατα τις σεισμικές έρευνες.

Όμως, η νέα δικαστική προσφυγή στο χερσαίο μπλοκ στα Ιωάννινα, προβληματίζει. Και κυρίως προβληματίζει ο χρόνος της έκδοσης των αποφάσεων αλλά και η διάρκεια της υπομονής των επενδυτών, όπως τουλάχιστον σημειώνουν στον ΟΤ παράγοντες της πετρελαϊκής αγοράς.

Το «μπλοκ 10»

Πριν από λίγες ημέρες, η κυβέρνηση ανακοίνωσε τη δημιουργία θαλάσσιου πάρκου στην περιοχή του «μπλοκ 10» στο Ιόνιο Πέλαγος στον Κυπαρισσιακό Κόλπο το οποίο έχει μισθωθεί για έρευνες υδρογονανθράκων από την HELLENiQ ENERGY.

Και στο οποίο δαπανήθηκαν μερικά εκατομμύρια ευρώ για σεισμικές έρευνες.

Ουσιαστικά, αν και η κυβέρνηση είχε αποφασίσει την εκμετάλλευση πιθανών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων λίγους μήνες μετά υπαναχώρησε και έριξε απαγορευτικό.

Οι αντιδράσεις

Οι πετρελαϊκές που έλαβαν σοβαρά υπόψη τους τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού την άνοιξη του 2022 έρχονται αντιμέτωπες με νέα δεδομένα.

Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν στον ΟΤ πηγές από το χώρο του upstream.

Και το πλέον ανησυχητικό είναι πώς βλέπουν την πρόκληση νέων εμποδίων και νέων αντιδράσεων.

Σήμερα 29 Απριλίου η «Πανελλαδική συνέλευση για την προστασία της Ελληνικής Τάφρου» με ανακοίνωση της προανήγγειλε ουσιαστικά το μπλοκάρισμα των όποιων ερευνών για υδρογονάνθρακες σε Κρήτη και Ιόνιο Πέλαγος: «Μέσα στην δήθεν προστατευόμενη θαλάσσια περιοχή που προβλέπεται στο Ιόνιο, υπάρχει το λεγόμενο «μπλοκ 10» στον Κυπαρισσιακό κόλπο ήδη παραχωρημένο σε πετρελαϊκές εταιρείες για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων», αναφέρει η οργάνωση.

«Και πως νοείται προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος όταν στην διπλανή από την εξαγγελθείσα προστατευόμενη περιοχή του Ιονίου, στο μπλοκ Νοτιοδυτικά τη Κρήτης, μέχρι προχθές εξαπολύονταν οι ηχητικές βόμβες των τρισδιάστατων σεισμικών ερευνών που διώχνουν ή και θανατώνουν τα θαλάσσια θηλαστικά, ενώ αν προχωρήσουν σε δοκιμαστικές ή παραγωγικές γεωτρήσεις, αύριο θα γειτνιάζει με μία βιομηχανική θαλάσσια ζώνη γεμάτη πλατφόρμες εξόρυξης, αγωγούς μεταφοράς, πλοία εφοδιασμού και πλοιάρια απορρύπανσης που θα προσπαθούν να μαζέψουν τις αναμενόμενες διαρροές πετρελαιοειδών;» συνεχίζει.

Και τέλος προαναγγέλλει κινητοποιήσεις πάσας μορφής: «Θα πιέσουμε προς πάσα κατεύθυνση για να γίνει το αυτονόητο και ολόκληρη η Ελληνική Τάφρος να μπει σε καθεστώς απολύτου προστασίας, χωρίς ηχητικές βόμβες, τρυπάνια και πλατφόρμες εξόρυξης, χωρίς σόναρ και στρατιωτικές ασκήσεις, χωρίς την ανεξέλεγκτη κυκλοφορία των πλοίων».

Νέοι εταίροι

Οι προαναφερόμενες εξελίξεις και ιδίως η καθυστέρηση στην απονομή Δικαιοσύνης για επενδυτικές αποφάσεις λέγεται στην αγορά πώς προκαλεί κι άλλα εμπόδια.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι πετρελαϊκές που έχουν αναλάβει τις παραχωρήσεις αναζητούν εταίρους για να επενδύσουν από κοινού και να μοιράσουν το κόστος των ερευνών και γεωτρήσεων.

Ωστόσο, οι χρονοβόρες διαδικασίες τρενάρουν τα όποια deals και επί της ουσίας αποθαρρύνουν τις επενδύσεις, λένε στην αγορά.

Πριν από ένα χρόνο είχε ακουστεί και το όνομα του κολοσσού της Chevron ότι ενδιαφερόταν να εισέλθει σε παραχωρήσεις του Ιονίου.

Όλες οι εξελίξεις γύρω από το ελληνικό upstream δείχνουν να έχουν παγώσει και να μην προχωρά καμία νέα επενδυτική κίνηση.

Πηγή: ΟΤ