Γάζα: Παλαιστίνιος καλλιτέχνης, μετατρέπει τα ερείπια του πολέμου σε παιχνίδια

Στη ρημαγμένη από τον πόλεμο Λωρίδα της Γάζας, ο καλλιτέχνης κατασκευαστής μαριονετών Μαχντί Καρίρα είναι απασχολημένος μετατρέποντας κονσερβοκούτια, ερείπια και σκουπίδια σε φιγούρες.

Τα σκουπίδια ενός ανθρώπου, δεν είναι μόνο ο θησαυρός ενός άλλου, αλλά μπορεί να είναι και το μοναδικό παιχνίδι ενός παιδιού. Ενός παιδιού που ζει εδώ και έξι μήνες τον πιο σφοδρό βομβαρδισμό αμάχων των τελευταίων δεκαετιών. Ταυτόχρονα, η πείνα απειλεί εξίσου αυτά τα παιδιά όπως και το PTSD ή Διαταραχή Μετα-Τραυματικού Στρες.

Μονολογεί δουλεύοντας όπως αναφέρει το AFP στο ρεπορτάζ του, γιατί γνωρίζει ότι οι μαριονέτες του θα βάλουν ένα χαμόγελο στα πρόσωπα των παιδιών που έχουν χάσει τους ανθρώπους τους, τα ζώα αλλά και τα παιχνίδια τους στη Γάζα.

Από το παλιό εργαστήρι του Μαχντί στην πόλη της Γάζας. Το κουκλοθέατρο είναι πολύ δημοφιλές και διδακτικό αλλά δεν υπήρχε κουλτούρα πληρωμής των θεατών. Tην χρηματοδότησή του αναλάμβαναν οργανισμοί, ώστε να φτιάχνει κούκλες και να κάνει παραστάσεις.

Οι μαριονέτες μπορεί να κάνουν τον κόσμο καλύτερο

«Αυτές οι μαριονέτες μπορούν να κάνουν τα πράγματα γύρω μας όμορφα», λέει και έχει απόλυτο δίκιο. Πριν από τον πόλεμο, ο Καρίρα ήταν από τους πιο γνωστούς κατασκευαστές μαριονετών. Ίσως μαζί με την 33χρονη Γουάλαα Μούσα από τον προσφυγικό καταυλισμό του Νουσειράτ στην κεντρική Γάζα.

Το κουκλοθέατρο είναι μια αρχαία μορφή παράστασης που χρησιμοποιήθηκε στην Αίγυπτο ήδη από το 2000 π.Χ., με ξύλινες φιγούρες που λειτουργούσαν με κλωστές ή χορδές.

Είχε μια ολόκληρη αποθήκη από πολύχρωμες μαριονέτες και συχνά τις έπαιρνε μαζί του για να παίξει σε θέατρα. Τα κουκλοθέατρα είναι πολύ δημοφιλή στη Γάζα.

Τώρα ο Μαχντί δίνει παραστάσεις στους καταυλισμούς για εκτοπισμένους, αφού οι ανηλεείς καθημερινοί ισραηλινοί βομβαρδισμοί τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει το σπίτι του στην πόλη της Γάζας και να μεταβεί στο Ντέιρ αλ Μπαλά, στο κέντρο της στενής λωρίδας.

Οι μαριονέτες είναι όμως τα δικά του όπλα

Οι μαριονέτες του κρέμονται κατά μήκος των τοίχων του εργαστηρίου, έχουν εκφραστικά ανθρώπινα πρόσωπα σκαλισμένα σε ξύλο ή κονσερβοκούτια. Τα άκρα τους αγκιστρώνονται σε σπάγκους, πετονιές ή ότι βρει ο Καρίρα για να τις κάνει να περπατούν και να «μιλούν». Να ανοιγοκλείνουν το στόμα. Να μιλούν.

Με τη Γάζα να βρίσκεται για περισσότερα από 17 χρόνια υπό πολιορκία, τώρα μέσα στον πόλεμο είναι δύσκολο να βρεθούν νέα υλικά, οπότε αρκείται σε συντρίμμια, πετονιά και παλιά κονσερβοκούτια σαρδέλας με το λογότυπο των Ηνωμένων Εθνών. Στα οποία «δίενι ζωή» και «προσωπικότητα» με μια πινελιά μπογιάς.

«Δυστυχώς, μετά τον εκτοπισμό, δεν υπήρχαν άλλες μαριονέτες, ούτε άλλο θέατρο», δήλωσε στο AFP. «Άφησα όλη μου τη δουλειά στην πόλη της Γάζας».

«Δεν υπάρχουν πολλές πρώτες ύλες για να δουλέψουμε – μόνο κονσέρβες όλων των σχημάτων και μεγεθών γύρω μας». Άντε να πεις σε αυτόν τον άνθρωπο πως η τέχνη του, μια τέχνη που προορίζεται για παιδιά κυνηγημένα από τον πόλεμο για μια ζωή, περικλείει όλη την ελπίδα αυτού του κόσμου σε ένα σαρδελοκούτι.

Απόφοιτος πανεπιστημίου ο ίδιος δεν άφησε την Γάζα για να βρει δουλειά στο αντικείμενό του, αλλά αποφάσισε 13 χρόνια πριν να αλλάξει αντικείμενο. Και να γίνει υπερήρωας. Οι μαριονέτες του, είναι κάτοικοι Γάζας, με τα ίδια προβλήματα, αλλά απέναντι στα προβλήματα προτάσσουν την παλαιστινιακή κληρονομιά  και ανθεκτικότητά τους.

Περίπου 850.000 παιδιά στη Γάζα είναι εκτοπισμένα και 13.000 νεκρά

Η UNICEF, η υπηρεσία του ΟΗΕ για τα παιδιά, εκτιμά ότι ο πόλεμος στη Γάζα έχει εκτοπίσει περίπου 850.000 παιδιά στη Γάζα. Πολλά καταφεύγουν σε καταυλισμούς γύρω από το Ντέιρ αλ Μπαλά, όπου η παιδική διασκέδαση είναι μια μακρινή ανάμνηση.

«Προσπαθώ να κάνω παραστάσεις για να δώσω χαρά στα παιδιά στους καταυλισμούς εκτοπισμένων, ώστε να παραμείνουμε σταθεροί σε αυτή τη γη παρά τις επιθέσεις». Καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται γύρω του, ο Μαχντί δήλωσε ότι είναι ζωτικής σημασίας να συνεχίσει την τέχνη του.

«Το πιο σημαντικό είναι να παραμείνεις πιστός στη δουλειά σου δημιουργώντας την τέχνη σου», είπε. «Ο καθένας από εμάς έχει το επάγγελμά του, τα ταλέντα του και την τέχνη του που του επιτρέπει να συνεχίσει να έχει μια δραστηριότητα παρά την επιθετικότητα».

Αυτό είναι το «νέο» εργαστήρι του Μαχντί. Αρνείται να παρατήσει την τέχνη του. Ξέρει πως μπορεί να βοηθήσει εκατοντάδες παιδιά να ξεχάσουν για λίγο την φρίκη του πολέμου.

Όποιος χώρος τέχνης δεν λεηλατήθηκε ανατινάχτηκε, σε ορισμένες περιπτώσεις με εκρηκτικά από το έδαφος και βιντεοσκόπηση

Η πολιτιστική κληρονομιά της επικράτειας έχει επίσης καταστραφεί – από καλλιτεχνικά κέντρα και μουσεία μέχρι ιστορικά κτίρια. Καθώς βλέπει τη Γάζα να μετατρέπεται σε ερείπια, ο Καρίρα είπε ότι οι μαριονέτες «μπορούν να αφηγηθούν όμορφα πράγματα, να διηγηθούν την ιστορία και τις ιστορίες μας στα παιδιά».

Ο κύριος σκοπός μιας παράστασης μαριονέτας είναι να προσφέρει διασκέδαση και ψυχαγωγία σε όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως ηλικίας. Είναι ταυτόχρονα ένα τέλειο μέσο εκπαίδευσης των παιδιών, αλλά και απόδρασης από την φρίκη του πολέμου. Έστω για λίγα λεπτά.

«Οι άνθρωποι της Γάζας έχουν ανάγκη να χαμογελούν, να γελούν και να έχουν ελπίδα μέσα στα καθημερινά βάσανα που περνούν εδώ και δεκαετίες», είχε πει 5 χρόνια πριν, μακριά από τους ήχους αεροπλάνων και τις φλόγες του πολέμου. Ισχύει ακόμα το ίδιο.