Κασσελάκης – Μητσοτάκης: Όταν η Αριστερά θέλει να μάθει τι ποιεί η Δεξιά της

«Θέλετε να βάλετε απέναντι στους δήθεν άριστους ένα άτομο που μιλάει καλύτερα αγγλικά απ’ αυτούς, πού τους έχει κερδίσει σε μαθηματικούς διαγωνισμούς και πτυχία; Θέλετε να βάλετε απέναντι στον πρωθυπουργό της δήθεν οικονομικής σταθερότητας ένα άτομο που ξέρει καλύτερα χρηματοοικονομικά και επιχειρείν από εκείνον, επειδή έχει δουλέψει κι έχει επιχειρήσει; Θέλετε να βάλετε απέναντι στον σκηνοθετημένο πρωθυπουργό του Γκρίνμπεργκ έναν άνθρωπο με ενσυναίσθηση; Θέλουμε να βάλουμε απέναντι στον Κυριάκο Μητσοτάκη κάποιον που θα τον νικήσει;».

Ηταν τέλη του προηγούμενου Αυγούστου όταν ο Στέφανος Κασσελάκης συστηνόταν στο ελληνικό κοινό με ένα βίντεο που ξεκινούσε με τη φράση «Με λένε Στέφανο κι έχω κάτι να σας πω…». Από τότε ο πολιτικός χρόνος στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης αποδείχθηκε κάτι παραπάνω από πυκνός. Ο κ. Κασσελάκης κυριάρχησε με άνεση των αντιπάλων του, ακολούθησε η γκρίνια, οι συγκρούσεις στη βάση της νέας φυσιογνωμίας του ΣΥΡΙΖΑ, οι δύο διασπάσεις, οι διαρροές που αφορούσαν το πρόσωπο του προέδρου, τις κατά καιρούς απόψεις του και τις πρακτικές που ακολουθεί, το συνέδριο με την παρέμβαση Τσίπρα, η ανάδειξη υποψηφίων για τις ευρωεκλογές με την «πρωτόγνωρη» εσωκομματική διαδικασία.

Είναι προφανές σε όλους ότι ο κ. Κασσελάκης στήνει όλο αυτό το διάστημα τον δικό του ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα όπως το αντιλαμβάνεται ο ίδιος ότι πρέπει να λειτουργήσει, ώστε να πετύχει τον στόχο και να έρθει στην εξουσία κερδίζοντας τον μεγάλο αντίπαλο, Κυριάκο Μητσοτάκη.

Αν ισχύει το ρητό που αποδίδεται στον Κινέζο στρατηγό Σουν Τζου «για να μάθεις τον εχθρό σου πρέπει να γίνεις ο εχθρός σου» ο κ. Κασσελάκης φαίνεται να τα πηγαίνει αρκετά καλά, καθώς δεν είναι λίγες οι φορές -και σίγουρα θ’ ακολουθήσουν κι άλλες- που έχει μπει στα χωράφια του Κυριάκου Μητσοτάκη, έχει ακολουθήσει τα βήματά του -με λίγη αριστερή προκάλυψη, ώστε να μην δημιουργούνται αντιδράσεις στο κόμμα του- έχει εκφράσει θέσεις που έκαναν αρκετούς ν’ αναρωτιούνται πόσο αριστερές ή φιλελεύθερες τελικά είναι, έχει διαρρεύσει πράγματα τα οποία έκαναν αρκετούς εντός ΣΥΡΙΖΑ να παγώσουν.

Το ερώτημα που θα επιχειρήσουμε ν’ απαντήσουμε εδώ είναι αν πρόκειται απλώς για μια στρατηγική καλής αντιγραφής ή για κάτι περισσότερο ισχυρό, πολιτικά ταυτοτικό, που αλλάζει τα δεδομένα: αν δηλαδή έχουμε να κάνουμε με μια περίπτωση πολιτικής σύγκλισης με τις ομοιότητες να ισοφαρίζουν, ίσως και να ξεπερνούν, τις πολιτικές διαφορές μεταξύ των δύο αντιπάλων.

1. Το κόμμα και οι δομές του

To πρώτο πράγμα που έκανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης όταν ανέλαβε την εξουσία της ΝΔ το 2016 ήταν να αλλάξει το καταστατικό του κόμματος του. Σταδιακά παίρνει όλο τον έλεγχο της κομματικής λειτουργίας στα χέρια του για να φτάσουμε στο 14ο Συνέδριο της ΝΔ τον Μάιο του 2022, όπου στο άρθρο 30 του καταστατικού διαβάζουμε: «Ο Πρόεδρος του Κόμματος καταρτίζει τα ψηφοδέλτια των Εθνικών και Ευρωπαϊκών Εκλογών. Για την επιλογή των υποψηφίων βουλευτών εφαρμόζει σύστημα αξιολόγησης, συστήνει Μητρώο Υποψηφίων Βουλευτών και μπορεί να ζητεί τη γνώμη των μελών του Κόμματος».

Με απλά λόγια μέσα σε έξι χρόνια από την περίοδο της εκλογής του ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε γίνει ο απόλυτος κυρίαρχος στο κόμμα, αφού είχε καταφέρει να επιλέγει όλα τα στελέχη, παραμερίζοντας όλες τις διαδικασίες που είχε πριν ακόμα και ένα αστικό κόμμα όπως η ΝΔ.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ βέβαια δεν βρίσκεται ακόμα σε αυτή τη θέση. Περισσότερα για το νέο του καταστατικό θα γνωρίζουμε στο επόμενο συνέδριο που αναμένεται να γίνει το Φθινόπωρο και το οποίο θα έχει τέτοιο χαρακτήρα. Παρ’ όλα αυτά, ο Στέφανος Κασσελάκης έχει επανειλημμένα κατηγορηθεί από μέλη των κομματικών οργάνων για «αυταρχική» συμπεριφορά, για «απαξίωση», ακόμα και για απομάκρυνση στελεχών από αυτά χωρίς να ακολουθούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες.

Ας θυμηθούμε κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα:

– Λίγες μόλις μέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του παύει από διευθυντή της ΚΟ τον Θανάση Θεοχαρόπουλο o οποίος έμαθε τα νέα από τους δημοσιογράφους! Ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος είχε εκλεγεί ομόφωνα τόσο από την Πολιτική Γραμματεία όσο και από την ΚΟ. Αργότερα ο Κασσελάκης φέρεται να ζήτησε συγγνώμη για τον άκομψο και μη θεσμικό τρόπο, με τον οποίο λειτούργησε.

– Ενα μήνα αργότερα, κι ενώ είχε παραπέμψει στην Επιτροπή Δεοντολογίας τους Φίλη, Σκουρλέτη, Τζουμάκα, Βίτσα κάνοντας λόγο για «υπονομευτές» επιχειρεί μέσω δηλώσεών του να προκαταλάβει τη γνωμοδότηση της Επιτροπής, για να λάβει συγκεκριμένη απάντηση από τον πρόεδρό της, Αντώνη Κοτσακά ότι αυτή «λογοδοτεί μόνο στο Συνέδριο».

– Παραμονές της συνεδρίασης της Κεντρικής Επιτροπής του προηγούμενου Νοεμβρίου -που αποτέλεσε τον προάγγελο της πρώτης διάσπασης- επιχειρεί να παρακάμψει την Επιτροπή Δεοντολογίας και ζητά από το σώμα να εγκρίνει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για τη διαγραφή των 4. Εν συνεχεία απειλεί λέγοντας ότι αν το σώμα αρνηθεί κάτι τέτοιο, θα προσφύγει ο ίδιος στα μέλη έχοντας την υποστήριξη του 15% των μελών του ΣΥΡΙΖΑ. Η γνωστή «αδιαμεσολάβητη» σχέση με το λαό (του) που παρακάμπτει κάθε διαδικασία.

– Οσο κι αν ο ίδιος έχει πει επανειλημμένα ότι σέβεται τα όργανα η στάση του λέει άλλα. Οταν ακόμα συνεδρίαζε η Πολιτική Γραμματεία (έχει να συνεδριάσει καιρό, άλλο ένα δείγμα απαξίωσης) συνήθιζε να λέει προς τα μέλη της, «φέρτε μου ιδέες», προκαλώντας αντιδράσεις από αρκετούς που του επισήμαναν πως το κόμμα δεν είναι εταιρεία για να το διοικεί και πως αυτοί δεν είναι σύμβουλοι επιχείρησης.

– Τελευταίο χαρακτηριστικό παράδειγμα η καταστρατήγηση του καταστατικού στον τρόπο συμπλήρωσης του ψηφοδελτίου. Το συνέδριο του 2022 του ΣΥΡΙΖΑ είχε αποφασίσει μεν τη συμμετοχή των μελών του κόμματος για το ευρωψηφοδέλτιο, στην περίπτωση δε, που οι ευρωεκλογές γίνονταν με λίστα. Οι εκλογές ωστόσο θα γίνουν με σταυρό. Επίσης πουθενά στο καταστατικό δεν αναφέρεται ότι ο πρόεδρος έχει το δικαίωμα να επιλέγει 5 υποψήφιους, πράγμα το οποίο έγινε.

2. Η λογική των think tanks

Η αλήθεια είναι ότι ο Στέφανος Κασσελάκης δεν κρύβεται. Τα λέει όλα. Ομοίως δεν κρύβει και τη δυσανεξία του σε ό,τι περιλαμβάνει το κόμμα και τις διαδικασίες του, ακολουθώντας ένα μοντέλο εξουσίας made in USA όπως ακριβώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα 29 think tanks που ανακοίνωσε με τον εξής τρόπο σε ανάρτησή του στις 25 Ιανουαρίου: «Αντί τα κομματικά γραφεία να δίνουν θέσεις για την παραγωγή πολιτικής σε έναν στενό κύκλο, το ανοίξαμε σε όλους εσάς και ανταποκριθήκατε συγκινητικά».

Τη σύγκλιση των απόψεων Κασσελάκη-Μητσοτάκη στο συγκεκριμένο θέμα, μας την εξηγεί ο Αντώνης Γαλανόπουλος, ερευνητής, υποψήφιος διδάκτορας Πολιτικών Επιστημών στο ΑΠΘ: «Πως προέκυψε αυτή η ιδέα των think tanks στον ΣΥΡΙΖΑ, τόσο επί Α. Τσίπρα όσο και επί Σ. Κασσελάκη; Θα έλεγα ότι πρέπει να δούμε τον αντίπαλο για να βρούμε μια ενδεχόμενη εξήγηση. Το 2016 ο Κυριάκος Μητσοτάκης ως νέος πρόεδρος της ΝΔ προτείνει τη δημιουργία ενός μητρώου πολιτικών στελεχών για την αξιοκρατική ανανέωση του κόμματος. Μετά τις εκλογές του 2019, αρκετοί φαίνεται πως αξιολόγησαν ως θετική ή ακόμα και καθοριστική για το αποτέλεσμα των εκλογών την ιδέα αυτή και αναζητήθηκε ένα αντίβαρο.

Καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ άρχισε να ασπάζεται τον λόγο της αριστείας με εντελώς στρεβλό τρόπο, το μητρώο στελεχών έγινε το «think tank του προέδρου» επί Αλέξη Τσίπρα. Τους προηγούμενους μήνες, ο ΣΥΡΙΖΑ επί προεδρίας Κασσελάκη ανακοίνωσε 29 θεματικά think tanks για τα οποία, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, δέχθηκε πάνω από 3.000 αιτήσεις».

Λεπτομέρεια που αξίζει να σημειωθεί: o κ. Κασσελάκης παρουσίασε τα 29 think tanks ως κάτι πρωτόγνωρο στην ελληνική πολιτική σκηνή. Ηδη όμως, από το 2016, είχε προχωρήσει σε αυτή την κίνηση ο αντίπαλός του.

3. Η αριστεία

Το πάθος του Κυριάκου Μητσοτάκη με την αριστεία, είναι γνωστό. Τώρα αν κάποιοι άριστοι στην πορεία δεν αποδείχθηκαν και τόσο άριστοι στην πράξη είναι άλλο ζήτημα (σκάνδαλα διαχείρισης, βουλευτικά σκάνδαλα, υπόθεση Διαματάρη κ.λπ..). Αποτέλεσε μάλιστα βασικό επιχείρημα του πρωθυπουργού έναντι στον αγώνα που έκανε στον ΣΥΡΙΖΑ.

Υπό αυτό το πρίσμα θα περίμενε κανείς από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να αντιτάξει επιχειρήματα βασισμένα στις αξίες και τις αρχές του, αναφορικά με το πως αντιλαμβάνεται την αριστεία. Εν προκειμένω δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Από την πρώτη στιγμή κιόλας, ο Στέφανος Κασσελάκης εισήλθε σε μια διαδικασία διαγωνισμού με τον Κυριάκο Μητσοτάκη αναφορικά με το ποιος είναι περισσότερο άριστος από τους δύο.

Και οι δύο όμως, φαίνεται να πέφτουν στα ίδια λάθη. Οπως εξηγεί ο Αντώνης Γαλανόπουλος: «Επικαλούνται και τα δυο την αριστεία και τον τεχνοκρατισμό και μάλιστα σε επίπεδο διαγκωνισμού για το ποιο κόμμα έχει τα πιο άριστα στελέχη ή την πραγματική αριστεία. Από την άλλη, αυτή η προσπάθεια, ειδικά σε ό,τι αφορά την περίπτωση του Στέφανου Κασσελάκη, συνδυάζεται ακόμα με την έντονη παρουσία ενός λόγου αδύναμου, ανεπεξέργαστου, με συνεχή γλωσσικά –και όχι μόνο- ολισθήματα. Φαίνεται, δηλαδή, σαν να υπάρχει μια ημιτελής προσπάθεια, αλλά κάθε παραδοξότητα, κάθε φάλτσο αγνοείται και επιχειρείται να διατηρηθεί η πρόσοψη της σοβαρότητας και της αριστείας».

Χαρακτηριστικό παράδειγμα των όσων αναφέρει ο κ. Γαλανόπουλος είναι η πρόσφατη αναφορά του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ για το ποσοστό του ΑΕΠ που αφορά τη δημόσια Υγεία. Είπε αρχικά «τουλάχιστον 5%» και όταν τον ενημέρωσαν ότι η δαπάνη της ΝΔ είναι κοντά στο 6, μίλησε για «διαστρέβλωση» των όσων είπε, προσθέτοντας ότι εννοούσε «5% παραπάνω» από το σημερινό ποσοστό, δηλαδή εκτόξευσε τη δαπάνη στο 11% του ΑΕΠ χωρίς ωστόσο να δώσει πειστικές απαντήσεις για την επιπλέον χρηματοδότησή της.

4. Ενοπλες Δυνάμεις, Πατριωτική Αριστερά

Η πρώτη τηλεοπτική συνέντευξη του Στέφανου Κασσελάκη μόλις έγινε γνωστή η υποψηφιότητά του έλαβε χώρα στο δελτίο ειδήσεων του Kontra Channel.  Εκεί, λίγο μετά το 16ο λεπτό ακούγεται να λέει ότι το πρώτο πράγμα που θα έκανε ως πρωθυπουργός θα ήταν να δώσει αυξήσεις στους στρατιωτικούς.

«Είναι απαράδεκτο αυτοί οι άνθρωποι, αυτοί οι ήρωες να μην μπορούν να πληρώσουν τη στέγη τους, να μην μπορούν να κάνουν οικογενειακό σχεδιασμό (…) έχουμε ιερή υποχρέωση απέναντι στους στρατιώτες μας να τους δώσουμε την αξιοπρέπεια να ζήσουν. Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που θα κάνω ως πρωθυπουργός».

Κάποιους μήνες νωρίτερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της Βουλής είχε ανακοινώσει ειδικό μισθολόγιο για τις Ένοπλες Δυνάμεις ασκώντας δριμεία κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ και τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα επειδή είχε καταψηφίσει τον προϋπολογισμό του υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Ολα αυτά πλέον έχουν λυθεί από πλευράς αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ με τον Στέφανο Κασσελάκη ψήφισε υπέρ του προϋπολογισμού του υπουργείου που περιλάμβανε εξοπλιστικά προγράμματα αξίας κάποιων δισ. ευρώ -με τον αστερίσκο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιβλέπει κάθε λεπτομέρεια – ενώ ο ίδιος, λίγες μέρες πριν παρουσιαστεί στον στρατό για να υπηρετήσει τη θητεία του και σε συνέντευξη στην Ναταλία Γερμανού και τον Alpha έλεγε ότι «δεν νομίζω ότι έχουμε την πολυτέλεια να έχουμε λιγότερες δαπάνες αμυντικά».

Αν όλα τα ανωτέρω συνδυαστούν με τις συχνές αναφορές του στον ρόλο της «πατριωτικής Αριστεράς» – με αρκετούς Αριστερούς να αναρωτιούνται αν υπάρχει και το αντίθετο – συνθέτουν ένα σκηνικό που δύσκολα παραπέμπει σε ιδεολογία αριστερού κόμματος.

5. Ομογένεια, Πατρίς-Θρησκεία-Οικογένεια, Εξωτερική Πολιτική

Είναι γνωστό σε όλους ότι η ΝΔ κυριαρχεί σε ψήφους στην ομογένεια των ΗΠΑ, απ’ όπου προέρχεται ο κ. Κασσελάκης. Στις τελευταίες εκλογές ήταν πρώτη σε όλα τα εκλογικά κέντρα της χώρας, με ποσοστά που κυμαίνονταν από το 51,7% κι έφταναν στο 71,2%. Αντίστοιχα τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ κυμαίνονταν μεταξύ 8,2% και 14,63%.

Ο κ. Κασσελάκης ως παιδί της Ομογένειας και ο ίδιος επιχειρεί να ανατρέψει αυτά τα δεδομένα και το προσπάθησε αρκετά κατά τη διάρκεια της τελευταίας επίσκεψής του εκεί. Η προετοιμασία άρχισε από την Αθήνα όταν λίγες μέρες πριν αποκαλούσε το ΝΑΤΟ «Ιερή Αμυντική Συμμαχία» ή όταν έκανε λόγο για τον «σημαντικό ρόλο που παίζει το ΝΑΤΟ σε καθεστώτα που βρίσκονται ανατολικά μας».

Ενώ βρισκόταν στην Αμερική ακολούθησε η ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ που τασσόταν πλήρως με το Ισραήλ χωρίς καμία αναφορά στη Γάζα, γεγονός που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στο κόμμα και τον οδήγησε στο να αναδιπλωθεί με δική του ανάρτηση από τις ΗΠΑ. Κάπου εκεί ήταν προγραμματισμένη και η συνάντηση με τη φιλοϊσραηλινή οργάνωση AICAP η οποία τελικά ακυρώθηκε.

Τα όσα ειπώθηκαν για τα βαφτίσια του αλλά και το βίντεο που παρέπεμπε στο «Πατρίς-Θρησκεία-Οικογένεια», σύνθημα της Χούντας ήρθαν ως κερασάκι στην τούρτα προκειμένου να επιβεβαιώσουν ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στοχεύει πλέον σε ένα άλλο ακροατήριο, κατά βάση κεντροδεξιό.

Για όλα αυτά ο Στέφανος Κασσελάκης έχει δικαιολογία. Οπως είπε στο τελευταίο του μήνυμα από τις ΗΠΑ «σας έχω νέα: η καπηλεία του πατριωτισμού, της πίστης και της οικογένειας από την Δεξιά τελειώνει εδώ. Η διαίρεση των Ελλήνων από την Δεξιά τελειώνει εδώ».

6. Οικονομία

Ως φοιτητής στις ΗΠΑ ο Στέφανος Κασσελάκης είχε εμφανιστεί ως ένας πεισμένος δεξιός και νεοφιλελεύθερος. Η αρθρογραφία του -με ψευδώνυμο στον Εθνικό Κήρυκα του Αντώνη Διαματάρη- ήταν ύμνος στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Αυτά αποκαλύφθηκαν από την έρευνα του Δημήτρη Ψαρρά στην «Εφημερίδα των Συντακτών». Ο ίδιος είπε ότι είχε άλλα μυαλά τότε και ότι στην πορεία άλλαξε.

Η ομιλία του βέβαια στον ΣΕΒ μόνο αριστερό πολιτικό δεν θύμιζε, ενώ σε συνέντευξή του στον «Εθνικό Κήρυκα» λίγο καιρό μετά την εκλογή του ανέφερε μεταξύ άλλων πως «οι πρώην διευθύνοντες σύμβουλοι της Goldman Sachs και των μεγάλων τραπεζών ανήκουν στο Δημοκρατικό Κόμμα στην Αμερική και είναι προφανώς αυτοδημιούργητοι άνθρωποι. Εκείνοι που γενικά ανήκουν στο κλαμπ της συντήρησης είναι οι κληρονόμοι κι όχι οι αυτοδημιούργητοι. Για μένα αυτό είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο για την Αριστερά, η οποία πρέπει να ευθυγραμμιστεί με την έννοια της προκοπής, της υγιούς επιχειρηματικότητας κι όχι με όρους προηγούμενου αιώνα».

Ποια ακριβώς σχέση έχουν οι τραπεζίτες και οι σύμβουλοι της Goldman Sachs με την Αριστερά είναι ένα ζήτημα που χρήζει διερεύνησης.

Αλλά μιας και μιλάμε για οικονομία, ας έρθουμε στην αποκάλυψη που έκανε ο διευθυντής του προσωπικού του γραφείου του κ. Κασσελάκη, Μανόλης Καπνισάκης, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Documento: «Το 2019 ο Στέφανος Κασσελάκης δέχθηκε πρόταση υπουργοποίησης στην κυβέρνηση Μητσοτάκη μέσω του Αντώνη Διαματάρη».

Ηταν κάτι που διαψεύστηκε από την κυβέρνηση, ωστόσο για μέρες το περιβάλλον του κ. Κασσελάκη το συντηρούσε στην επικαιρότητα, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι στη συνέντευξη που παραχώρησε στην ιταλική εφημερίδα La Stampa στις αρχές Απριλίου απάντησε μεταξύ άλλων ότι «αν ήμουν υπουργός του Μητσοτάκη θα είχα δημοτικότητα 70%». Γίνεται μετά να μην απορείς με την ταύτιση;

Η σύγκλιση

Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι πέρα απ’ όλα αυτά που έχετε διαβάσει ήδη, ο Στέφανος Κασσελάκης δεν χρησιμοποιεί και επιχειρήματα της Αριστεράς, καθώς ο ίδιος δηλώνει Αριστερός.

Το κάνει μάλιστα με τέτοιο τρόπο που καταφέρνει και πείθει μέρος του αριστερού ακροατηρίου του ΣΥΡΙΖΑ. Πώς γίνεται όμως να είναι και Αριστερός, αλλά ταυτόχρονα να συγκλίνει σε πολλά με τον ιδεολογικό του αντίπαλο, Κυριάκο Μητσοτάκη;

Μια απάντηση δίνει ο Δημήτρης Χριστόπουλος, κοσμήτορας της σχολής Πολιτικών Επιστημών και καθηγητής Πολιτειολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου.

«Οσο περισσότερο μοιάζουν οι πολιτικές, τόσο πρέπει να δείχνουν ότι διαφέρουν. Για τον λόγο αυτόν, όσο οι στρατηγικές συγκλίνουν, τόσο οι κανόνες της πολιτικής επικοινωνίας γίνονται πιο δραστικοί και κρίσιμοι στην πολιτική αντιπαράθεση.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς προπαίδεια στο χώρο της Αριστεράς, εξ αντικειμένου προσπαθεί να βρει μοντέλα επικοινωνίας τα οποία «δανείζονται» πρότυπα από τον αντίπαλο. Αυτό όμως δεν πρέπει να γίνει αντιληπτό ως μια συνειδητή προσπάθεια μίμησης του Κυριάκου Μητσοτάκη -εξάλλου η πρώτη ύλη του ενός και του άλλου διαφέρουν ολοκληρωτικά – αλλά ως μια διέξοδος που μετατοπίζει την συζήτηση από την καθολική άγνοια των πολιτικών επιδίκων που είναι προφανής σε οποιαδήποτε παρέμβασή του Στ. Κασσελάκη, σε άλλες δεξιότητες τις οποίες είτε έχει, είτε μπορεί να καλλιεργήσει.

Η κινητικότητά του, η αθλητικότητά του, η «ακούραστη» δραστηριοποίηση και κινητοποίησή του, η προσήνεια και η απλότητά του δημιουργούν ένα προφίλ με προεδρικά χαρακτηριστικά τα οποία παρουσιάζουν περισσότερες ομοιότητες με τα αντίστοιχα χαρακτηριστικά ενός αστικού παρά ενός αριστερού κόμματος».

Η επόμενη ερώτηση στον κ. Χριστόπουλο είναι αν ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ «μιμείται» τον πρωθυπουργό. «Δεν θεωρώ ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί να μιμηθεί τον πρόεδρο της ΝΔ, αλλά εξ αντικειμένου ωθείται σε ένα λόγο με μορφή και περιεχόμενο που είναι απολύτως συμβατό με αυτόν του πρωθυπουργού, διότι άλλον λόγο ξέρει ο ίδιος καλύτερα απ’ όλους ότι δεν είναι σε θέση να αρθρώσει», είναι η απάντηση.

Στο ίδιο ερώτημα, ο Αντώνης Γαλανόπουλος, ερευνητής στο ΑΠΘ σημειώνει τα εξής: «Θεωρώ ότι είναι πιο πολύπλοκο από μια μίμηση. Είναι περισσότερο μια φιλοδοξία να κερδίσεις τον αντίπαλο στο δικό του γήπεδο, επιχειρώντας να εμφανιστείς ως καλύτερη εκδοχή του. Ποιος είναι πράγματι αυτοδημιούργητος; Ποιος πήρε την σημαντικότερη υποτροφία ή βραβείο αριστείας; Ποιος ξέρει καλύτερα αγγλικά; Ποιος έχει καλύτερη εμπειρία στις επιχειρήσεις; Είναι ζητήματα που όντως έχουν ειπωθεί τους τελευταίους μήνες στη δημόσια σφαίρα. Η επιλογή να εμφανιστείς ως καλύτερη εκδοχή του αντιπάλου σου, στο πολιτικό τουλάχιστον πεδίο, είναι επικίνδυνη και σε μακρύ χρόνο μπορεί να έχει σοβαρά αρνητικά αποτελέσματα για την Αριστερά, επιτείνοντας μια ιδεολογική και ταυτοτική κρίση».

Οι αποδέκτες

Για τις πολιτικές της σύγκλισης και την αποτύπωσή τους στο εκλογικό ακροατήριο μιλήσαμε με τον Αγγελο Σεριάτο που είναι επικεφαλής Πολιτικών και Κοινωνικών Ερευνών της εταιρείας δημοσκοπήσεων Prorata.

«Η δική μου εκτίμηση είναι ότι ο κ. Κασσελάκης πάει να δημιουργήσει ένα πολυσυλλεκτικό κόμμα του κοινωνικού μέσου όρου. Εχει αναφορές και στην Αριστερά και στη Δεξιά. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα σύμφωνα με τα στοιχεία. Αν έχουμε π.χ. δύο κατηγορίες ψηφοφόρων, η πρώτη αριστερόστροφων και η δεύτερη κεντρώων-κεντροδεξιών, ο ΣΥΡΙΖΑ έως το καλοκαίρι του 2023 είχε μια αντιστοιχία στη βάση του περίπου 70-30. Σήμερα, το εκλογικό σώμα του ΣΥΡΙΖΑ στα ίδια θέματα θα έλεγα ότι είναι αριστερόστροφο σε ποσοστό 45-50% και το άλλο ποσοστό είτε έχει αντικρουόμενες απόψεις, είτε κεντροδεξιές. Είναι προφανές ότι έχουμε μια διαδικασία σε εξέλιξη».

Επειδή γίνεται πολύς λόγος για ιδεολογική μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ, η ερώτηση προς τον κ. Σεριάτο έχει να κάνει ακριβώς με αυτό και κυρίως σε ό,τι αφορά το κοινό του.

«Υπάρχει μια τάση με βάση τα δεδομένα που έχουμε ότι το κόμμα έχει εκροές προς τα αριστερά και την ίδια ώρα έχει εισροές από το κέντρο και από την κεντροδεξιά. Θεωρώ ότι ο κ. Κασσελάκης εκτιμά πως ό,τι ήταν να πάρει από τη δεξαμενή της Αριστεράς, το έχει πάρει. Όσοι δεν έφυγαν από το κόμμα μετά απ’ όσα συνέβησαν θα παραμείνουν -λογικά- σε αυτό και είναι εξασφαλισμένοι. Συνεπώς στοχεύει προς το κέντρο και την κεντροδεξιά. Δεν ξέρω αν έχει στο μυαλό του τη μετάλλαξη του κόμματος, ωστόσο μέρος των όσων λέει για τη θρησκεία, το ΝΑΤΟ, την πατρίδα, προφανώς κι έχουν στόχο να προσελκύσουν αυτό το κοινό».

Μοιραία έρχεται το ερώτημα αν το κοινό αυτό γοητεύεται από τον κ. Κασσελάκη. «Νομίζω ότι σε πρώτη φάση προσπαθεί να τους καταστήσει συνομιλητές του, ότι δεν έχουν λόγο να φοβούνται την ψήφο στον ΣΥΡΙΖΑ. Από εκεί και πέρα προφανώς και το όνομα ΣΥΡΙΖΑ θυμίζει ότι μιλάμε για ένα κόμμα που έχει γεννηθεί από τη μήτρα της ριζοσπαστικής Αριστεράς».

Η κουβέντα έρχεται στο κοινό της αποχής από τις εκλογές και κατά πόσο αυτό το κοινό επηρεάζεται από τον λόγο του κ. Κασσελάκη. Η απάντηση είναι ότι αυτός που ευνοείται περισσότερο είναι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ κι αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι ο κ. Κασσελάκης ταυτίζεται με το «καινούργιο» σε αντίθεση με τον κ. Μητσοτάκη που έχει «δοκιμαστεί» από τον κόσμο.

Συν τοις άλλοις, ο Άγγελος Σεριάτος εκτιμά ότι αν επαληθευτούν οι δημοσκοπήσεις στην κάλπη, τότε είναι πολύ πιθανό να εκληφθεί αυτό ως επιβεβαίωση της πολιτικής Κασσελάκη με το ενδεχόμενο ο ΣΥΡΙΖΑ να εξακολουθήσει να πατάει σε δύο και τρεις βάρκες, απευθυνόμενος στο κέντρο και προς την κεντροδεξιά.

Κερδισμένος

Από την πλευρά του ο κ. Χριστόπουλος θεωρεί ότι ήδη οδηγούμαστε «σε μια ραγδαία διαδικασία μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ», στην οποία δίνει συγκεκριμένο σχήμα υποστηρίζοντας ότι μιλάμε για ένα «κράμα ΣΥΡΙΖΑ και Ανεξάρτητων Ελλήνων όπου ενώ αρχικά η δόση ΑνΕλ. ήταν η μικρότερη, πλέον ολοένα και μεγαλώνει με αποτέλεσμα πλέον να είναι κυρίαρχη.

Έτσι λοιπόν, μπορεί κανείς να δει ότι ο ηττημένος ΣΥΡΙΖΑ του 17% μετά την εκλογή Κασελλάκη έφτασε στο δημοσκοπικό του ναδίρ – κάτι λιγότερο και από 9% (δηλαδή το μισό της εκλογικής επίδοσης του καλοκαιριού) – και έκτοτε, τους τελευταίους δύο μήνες ανεβαίνει ευελπιστώντας βάσιμα να διεκδικήσει το ποσοστό από το οποίο ξεκίνησε μετεκλογικά».

Ποιος κερδίζει απ’ όλο αυτό; Την απάντηση την δίνει ξανά ο κ. Χριστόπουλος: «Αυτή είναι η επιτυχία του Σ. Κασσελάκη. Ότι εξασφαλίζει την συγκατοίκηση του παλαιού φθαρμένου ΣΥΡΙΖΑ με το νέο λαϊκιστικό κέντρο και ότι και οι δύο βλέπουν τη συγκατοίκηση ως στρατηγική επιβίωσης. Αν η διαδικασία της μετάγγισης πετύχει για τον κύριο Κασσελάκη – κάτι που φαίνεται να πραγματοποιείται σήμερα – τότε θα είναι ο πολιτικά κερδισμένος στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης».