Πώς οι διαδηλώσεις των φοιτητών ξεσκεπάζουν τις αδυναμίες των αμερικανικών πανεπιστημίων

Μέρα με την μέρα οι φιλοπαλαιστινιακές διαμαρτυρίες στα αμερικανικά πανεπιστήμια εντείνονται. Στις 30 Απριλίου πάνω από 200 διαδηλωτές οχύρωσαν το Hamilton Hall στο πανεπιστήμιο Κολούμπια. Στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας ξέσπασαν συμπλοκές μεταξύ φιλοϊσραηλινών και φιλοπαλαιστινιακών φοιτητών. Ο συνολικός αριθμός των συλλήψεων έχει φτάσει πλέον τις 1.000, ωστόσο οι κατασκηνώσεις – η χαρακτηριστική μορφή διαμαρτυρίας των φιλοπαλαιστινιακών διαδηλωτών- συνεχίζουν να ανθούν.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Economist, πέρα από το κύμα των διαδηλώσεων εντείνεται και το παιχνίδι της επίρριψης ευθυνών. Όσοι διοικούν τα πανεπιστήμια κατηγορούνται από κάποιους ότι έχουν προκαλέσει το χάος. Το θέμα πλέον έχει φτάσει ως το Καπιτώλιο, όπου 21 Δημοκρατικοί έστειλαν επιστολή στο Κολούμπια, ώστε να δράσει για την διάλυση του καταυλισμού που έχει δημιουργηθεί, υποστηρίζοντας ότι αυτό το φαινόμενο παραβιάζει την ομοσπονδιακή νομοθεσία δημιουργώντας ένα «ανεπίτρεπτα εχθρικό και ανασφαλές περιβάλλον για τους Εβραίους φοιτητές».

Οι αδυναμίες των αμερικανικών πανεπιστημίων

Οι διαμαρτυρίες των φοιτητών για τη Γάζα έχουν αποκαλύψει τρεις αδυναμίες στην αμερικανική πανεπιστημιακή διακυβέρνηση. Πρώτον, οι διαδηλώσεις κατέστρεψαν την επικρατούσα συμφωνία μεταξύ φοιτητών και διοίκησης σχετικά με τους κανόνες που διέπουν το δικαίωμα του λόγου στα ακαδημαϊκά ιδρύματα.

Δεύτερον, κατέστησαν σαφές ότι τα εργαλεία που διαθέτουν τα πανεπιστήμια για την επιβολή των απαιτήσεων της πανεπιστημιούπολης είναι περιορισμένα και συχνά αντιπαραγωγικά όταν, όπως ήταν αναμενόμενο, οι φοιτητές γελοιοποιούν τους κανόνες.

Τέλος, οι διαμαρτυρίες αποκάλυψαν ότι όσοι διοικούν τα πανεπιστήμια δεν ήταν έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις καθιστικές αυτές διαμαρτυρίες, καθώς όπως δήλωσε ένας εξ αυτών δεν έχει συμβεί κάτι τέτοιο προκειμένου να γνωρίζουν τι μέτρα να λάβουν.

Το κύριο πρόβλημα

Το σημαντικότερο πρόβλημα είναι η ρύθμιση του δικαιώματος του λόγου. Οι κανόνες στα ιδιωτικά πανεπιστήμια δεν είναι τόσο ανεκτικοί όσο η Πρώτη Τροπολογία. Στην Αμερική, ο συνταγματικά προστατευόμενος λόγος μπορεί να είναι μισητός, ψευδής, εξωφρενικός ή όλα αυτά – σχεδόν τα πάντα επιτρέπονται, εκτός από τη στοχευμένη υποκίνηση σε βία.

Όμως κάτι τέτοιο δεν μπορούσε να γίνει επιτρεπτό σε μια αίθουσα διδασκαλίας, όπως δεν είναι ανεκτό και στους χώρους εργασίας. Ωστόσο, για παιδαγωγικούς και ιδεολογικούς λόγους, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια δίνουν προτεραιότητα στην ελευθερία του λόγου πολύ πιο φιλελεύθερα από ό,τι ένας τυπικός χώρος εργασίας.

Τα τελευταία χρόνια οι διοικήσεις των πανεπιστημίων προχώρησαν στην εφαρμογή μίας σειράς κανόνων που στόχο είχαν να ρυθμίσουν τις δυναμικές διαδηλώσεις και τις διαλέξεις από αντιδημοφιλείς ομιλητές. Ωστόσο, αν και έχουν προσπαθήσει να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της στοχευμένης ρητορικής μίσους, ήταν εμφανώς απροετοίμαστοι για αυτό που προκάλεσε ο πόλεμος στη Γάζα.

Οι επιπλήξεις των πολιτικών και η μέθοδος της διαπραγμάτευσης

Οι πρόεδροι των πανεπιστημίων, οι οποίοι δέχτηκαν την επίπληξη των πολιτικών επειδή δεν έκαναν αρκετά, και προειδοποιήθηκαν από τη σχολή να μην παρεμβαίνουν αδέξια, έχουν συχνά καταφύγει στις πιο αόριστες διατυπώσεις. Το Πανεπιστήμιο Brown, έγραψε η Christine Paxson, η πρόεδρός του, σε επιστολή που έστειλε αυτή την εβδομάδα στους διαδηλωτές φοιτητές, «έχει μια μακρά ιστορία αναγνώρισης της διαμαρτυρίας ως ισχυρή μορφή έκφρασης. Όμως η διαμαρτυρία δεν μπορεί να παραβιάζει τις πανεπιστημιακές πολιτικές που αποσκοπούν στην εξασφάλιση της ασφάλειας και της προστασίας των μελών της κοινότητας του Μπράουν».

Η δρ Πάξον επιχειρεί μια διαφορετική προσέγγιση: διαπραγματεύεται με τους διαδηλωτές με την ελπίδα ότι θα μπορέσει να τους πείσει να διαλύσουν οικειοθελώς τον καταυλισμό τους με αντάλλαγμα τη δέσμευση να συζητήσουν περαιτέρω για τα αιτήματα των φοιτητών για την αποεπένδυση των κεφαλαίων του πανεπιστημίου από εταιρείες που υποστηρίζουν το Ισραήλ ή κατασκευάζουν εξοπλισμούς. Τη Δευτέρα, το Πανεπιστήμιο Northwestern, έξω από το Σικάγο, ανακοίνωσε μια παρόμοια συμφωνία με τους διαδηλωτές εκεί, η οποία αποσκοπεί στο να επιτρέψει τη συνέχιση των διαδηλώσεων ενώ οι εξετάσεις και οι τελετές αποφοίτησης θα συνεχίζονται επίσης.

Η χρήση της αστυνομίας γύρισε μπούμερανγκ

Ωστόσο, τέτοιου είδους διαπραγματεύσεις δεν αποδίδουν πάντα. Τότε τι γίνεται; Ο Minouche Shafik, πρόεδρος του Πανεπιστημίου Columbia, ζήτησε από την αστυνομία να εκκενώσει έναν καταυλισμό διαμαρτυρίας υπέρ των Παλαιστινίων στις 18 Απριλίου, με αποτέλεσμα να συλληφθούν περισσότεροι από 100 φοιτητές. Νέες σκηνές εμφανίστηκαν αμέσως σε κοντινή απόσταση.

Ο Δρ Shafik, αντιμετωπίζοντας αντιδράσεις, ξεκίνησε στη συνέχεια συνομιλίες με τους διαδηλωτές φοιτητές. Όταν οι διαπραγματεύσεις αυτές ναυάγησαν, έδωσε προθεσμία στους φοιτητές μέχρι τις 2 μ.μ. της 29ης Απριλίου για να μαζέψουν τις σκηνές.

Το πανεπιστήμιο ανακοίνωσε ότι θα έθετε σε διαθεσιμότητα όσους διαδηλωτές παρέμεναν στη θέση τους, στερώντας τους ενδεχομένως τη στέγαση στο πανεπιστήμιο και την προοπτική λήψης πτυχίου. Αφού νύχτωσε, οι διαδηλωτές κατέλαβαν το Hamilton Hall.

Πώς μπορεί να αντιδράσουν τα πανεπιστήμια

Παρά τις ψηλές σιδερένιες πύλες, τους ένστολους αξιωματικούς ασφαλείας της πανεπιστημιούπολης, τα πανεπιστήμια της Αμερικής δεν είναι κυρίαρχα. Η αστυνομία των πόλεων και των πολιτειών δεν ζητάει άδεια για να εισβάλει αν, ας πούμε, έχει συμβεί ένας φόνος.  Αλλά το αδίκημα που διαπράττουν οι φοιτητές που κατασκηνώνουν σε σκηνές στις πανεπιστημιουπόλεις είναι, στη χειρότερη περίπτωση, πλημμεληματική καταπάτηση, μια παράβαση που τα αστυνομικά τμήματα των μεγάλων πόλεων συχνά αγνοούν.  Πρακτικά, τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες, οι πανεπιστημιακοί ηγέτες θα πρέπει συχνά να αποφασίσουν αν και πότε θα καλέσουν την αστυνομία.

Σε μια άλλη εποχή, μπορεί να μη βιάζονταν ιδιαίτερα να διαλύσουν τους ειρηνικούς διαδηλωτές, αλλά σε πολλές πανεπιστημιουπόλεις έχουν ξεκινήσει οι προετοιμασίες των τελετών αποφοίτησης, μια μεγάλη παράδοση των αμερικανικών πανεπιστημίων και δεδομένου ότι σε πολλά πανεπιστήμια είναι ακόμα στημένες φιλοπαλαιστινιακές κατασκηνώσεις, οι διοικήσεις είναι υποχρεωμένες να λάβουν τα μέτρα τους

Το μάθημα που μπορεί να πάρει κανείς από την κατάσταση στο Κολούμπια είναι ότι η αστυνομική βία μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ. Διαβρώνει επίσης τη συμφωνία ενός πανεπιστημίου με βάση τις αξίες της ελεύθερης έρευνας, της μάθησης και της υπηρεσίας. Ωστόσο, οι αδιάλλακτοι διαδηλωτές και η αυξανόμενη πίεση από τους πολιτικούς μπορεί να αφήσουν τη Δρ Shafik και πολλούς συναδέλφους της σε όλη τη χώρα με λίγες επιλογές.