Πάσχα: Δέκα συν μία εμβληματικές ταινίες πίστης για τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας

Εμβληματικές σειρές και ταινίες, όπως ο «Ιησούς από τη Ναζαρέτ» του Φράνκο Τζεφιρέλι, μίνι σειρά γυρισμένη το 1975, η οσκαρική ταινία «Μπεν Χουρ», ο «Βαραββάς» με τη συγκλονιστική ερμηνεία του Άντονι Κουίν, είναι άμεσα συνυφασμένες με τις ημέρες του Πάσχα και τη Μεγάλη Εβδομάδα.

Οι εν λόγω σειρές και ταινίες είναι θρησκευτικού περιεχομένου, από την Παλαιά Διαθήκη, έως τη ζωή του Ιησού Χριστού και την κορύφωση του Θείου Δράματος. Οι περισσότερες από αυτές προβάλλονται στη χώρα μας κάθε χρόνο, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας.

Τα Πάθη του Χριστού – Μελ Γκίμπσον

Τα Πάθη του Χριστού – The Passion of the Christ (2004). Η ταινία του Μελ Γκίμπσον επισκίασε σχεδόν όλες τις προηγούμενες εκδοχές. Οι τελευταίες 12 ώρες του Χριστού, από τη στιγμή της σύλληψής του μετά τον Κήπο της Γεθσημανής, η ανάκρισή Του, τα βασανιστήρια, η πορεία στο Γολγοθά, η Σταύρωση Του.

Η τρίτη ταινία με σκηνοθετική σφραγίδα του Μελ Γκίμπσον, μετά το Man without a Face και το Braveheart, είναι τα Πάθη του Χριστού.

Η πρωτοτυπία δε του εγχειρήματος, μιας και καμία ταινία στο παρελθόν δεν είχε βασιστεί σε μια τόσο συγκεκριμένη θεματική ενότητα από την ζωή του Ιησού, έγκειται επίσης και πως όλοι οι διάλογοι είναι στα αραμαϊκά και τα λατινικά.

Η ταινία για τις ημέρες του Πάσχα, ήταν υποψήφια για Όσκαρ Καλύτερης Μουσικής 2005 (John Debney), για Όσκαρ Καλύτερης Φωτογραφίας 2005 (Caleb Deschanel) και για Όσκαρ Καλύτερου Μακιγιάζ 2005.

O Ιησούς από τη Ναζαρέτ – Franco Zeffirelli

Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ (Jesus of Nazareth) είναι μία τηλεοπτική μίνι σειρά βρετανικής και ιταλικής παραγωγής συνολικής διάρκειας 371 λεπτών.

Θεωρείται ως η μεγαλύτερη θρησκευτική παραγωγή στην ιστορία της μικρής και της μεγάλης οθόνης, που αναφέρεται στη Γέννηση, τη Ζωή, τα Πάθη και την Ανάσταση του Ιησού Χριστού.

Ο Ιταλός σκηνοθέτης Φράνκο Τζεφιρέλι απέδωσε με ευλάβεια τα Πάθη του Ιησού, αναπαριστώντας τα γεγονότα με πίστη στις Γραφές και απόλυτο σεβασμό στην ιερότητα του θέματος.

Τα γυρίσματα κράτησαν τέσσερα χρόνια, έγιναν σε αυθεντικούς χώρους και ο Τζεφιρέλι εξασφάλισε ένα επιτελείο διάσημων ηθοποιών και κομπάρσων. Μια εξάωρη εκδοχή της προβλήθηκε και στις κινηματογραφικές αίθουσες σε δύο τρίωρα μέρη.

Η δημοτικότητα και η αποδοχή της βερσιόν του Τζεφιρέλι δεν οφείλεται μόνο στις ετήσιες επαναλήψεις της από τα τηλεοπτικά δίκτυα όλου του κόσμου.

Οφείλεται και στο γεγονός ότι πρόκειται για ένα φιλόδοξο και προσεκτικά σχεδιασμένο εγχείρημα, που διαχειρίστηκε επιδέξια ο έμπειρος Τζεφιρέλι, επιστρατεύοντας τους πιο διάσημους ηθοποιούς της εποχής.

Ο Βασιλεύς των Βασιλέων – Nicholas Ray

Το έτος 63 π.Χ. αποτέλεσε την αρχή μιας εποχής φόβου και αβεβαιότητας για τους Εβραίους καθώς πρόκειται για τη χρονιά όπου οι Ρωμαίοι κατέκτησαν την Ιουδαία.

Ο ρωμαϊκός ζυγός, υπό το καθεστώς της βασιλείας του Ηρώδη, είναι αβάσταχτος όμως οι Εβραίοι δεν παύουν να διατηρούν το θάρρος τους και την πίστη στη ζωή τρέφοντας την ελπίδα πως κάποια στιγμή θα εμφανιστεί ο Μεσσίας, ο γιος του Θεού, για να τους απελευθερώσει.

Εκείνη την εποχή, ο Ιησούς γεννιέται στη Βηθλεέμ και δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ακράδαντα πως αυτός είναι ο μελλοντικός βασιλιάς των Εβραίων.

Η διδασκαλία του για την έλευση της Βασιλείας των Ουρανών αλλά και τα θαύματά του δεν αργούν να τραβήξουν την προσοχή των Αρχών, που ανησυχούν για το ενδεχόμενο εξέγερσης ενάντια στους Ρωμαίους κατακτητές.

Ο Ιησούς συλλαμβάνεται από τους Ρωμαίους, για να οδηγηθεί ενώπιον του Πόντιου Πιλάτου και να καταδικαστεί σε σταύρωση στο λόφο του Γολγοθά.

Barabbas – Richard Fleischer

Ο Πόντιος Πιλάτος αποφασίζει να δώσει χάρη σ’ έναν από τους δύο σταυρωμένους, τον Ιησού τον Ναζωραίο ή τον ληστή Βαραββά. Όταν το πλήθος επιλέγει τον Βαραββά, αυτός πανηγυρίζει για την απελευθέρωσή του και πηγαίνει στην Ραχήλ που τον περιφρονεί και του αποκαλύπτει ότι πιστεύει στη διδασκαλία του Ναζωραίου.

Ο Βαραββάς την ειρωνεύεται, αλλά οι φόβοι τον βασανίζουν. Η Ραχήλ λιθοβολείται μέχρι θανάτου για την πίστη της, ο Βαραββάς ξαναγυρίζει στο έγκλημα και, όταν τον συλλαμβάνουν, τον στέλνουν να δουλέψει στα ορυχεία της Ιταλίας για τα επόμενα 20 χρόνια.

Μετά από μια θεομηνία, το ορυχείο καταστρέφεται ενώ ο Βαραββάς και ο σκλάβος Σαχάκ, που είναι οι μοναδικοί επιζώντες, στέλνονται σε μια σχολή μονομάχων στη Ρώμη.

Τότε, ο Σάχακ τον παρασύρει στο Χριστιανισμό. Ο Σαχάκ αφήνει την τελευταία του πνοή στην αρένα επειδή δεν δέχτηκε να απαρνηθεί την πίστη του ενώ ο Βαραββάς καταφέρνει να νικήσει τον αντίπαλό του και κερδίζει την ελευθερία του.

Αργότερα, όταν βλέπει τη Ρώμη τυλιγμένη στις φλόγες, προσπαθεί να βοηθήσει τους Χριστιανούς, αλλά τον συλλαμβάνουν και τον στέλνουν στο σταυρό. Εκεί, ο Βαραββάς, αφήνοντας την τελευταία του πνοή, γαληνεύει παραδίδοντας την ψυχή του στον Κύριο.

Η Βίβλος «Ιησούς» – Roger Young

Tο 1999, υποδύεται τον Ιησού στο «Jesus», μια μίνι σειρά του Ρότζερ Γιανγκ, ο Τζέρεμι Σίστο.

«Με διάλεξαν γιατί είμαι όμορφος και ακόμη μου λένε στα μπαρ να μετατρέψω το νερό σε κρασί. Αλλά δεν με νοιάζει, εγώ απλώς έπαιξα έναν ρόλο».

Ο Σίστο δεν φοβάται το μύθο, είναι πολύ νέος ακόμη, αλλά ο πρωταγωνιστής του Καναδού σκηνοθέτη Ντενίς Αρκάν, Λοτέρ Μπλουτό, έχει αρχίσει να το σκέπτεται.

Μετά τον «Ιησού από το Μόντρεαλ», που πήρε Όσκαρ ξένης ταινίας και τον έκανε διάσημο, συμμετείχε στο «Ορλάντο» στον «Άγγλο ασθενή», αλλά ακόμη περιμένει τον μεγάλο ρόλο.

Ο Μπλουτό έπαιζε έναν ηθοποιό που υποδύονταν τον Χριστό έως τη στιγμή που άρχισε να πιστεύει ότι… είναι.

Το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (1964) – Pier Paolo Pasolini

Η ταινία που χαρακτηρίστηκε από τους απανταχού κριτικούς ως το αριστούργημα του Πιερ Πάολο Παζολίνι είναι μια οπτικά συγκλονιστική και συναισθηματικά συνταρακτική μεταφορά της ζωής του Χριστού. Βασισμένη στο ευαγγέλιο του Αποστόλου Ματθαίου. Μία συγκλονιστική μαρτυρία Πίστης, από έναν άθεο.

Με τυπικό σεβασμό στο κείμενο αλλά ταυτόχρονα με αναζωογονητική «ματιά», με μια γειωμένη αίσθηση του ιερού και του τραγικού. Χρησιμοποιώντας ως φόντο χωριά του εξαθλιωμένου ιταλικού Νότου, ανατρέποντας πλήρως την κρατούσα χολιγουντιανή ψευδο-χριστιανική αισθητική. Είναι γυρισμένη με απόλυτο ρεαλισμό, σε χωριά της νότιας Ιταλίας, φτωχά χωριά με τα παμπάλαια σπίτια τους.

Το όραμα του Παζολίνι είναι ταυτοχρόνως βαθύτατα θρησκευτικό και σκόπιμα πολιτικό, καθώς ο Μεσσίας παρουσιάζεται σαν ένας χωριάτης παρίας, παρακινούμενος από την οργή του για την κοινωνική αδικία.

Η ταινία έχει βραβευτεί με το Διεθνές Καθολικό βραβείο Κινηματογράφου.

Ο Τελευταίος Πειρασμός – Martin Scorsese

Ο Martin Scorsese μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη με την ταινία του, το αριστούργημα του Νίκου Καζαντζάκη.

Το έργο του Καζαντζάκη, το οποίο εξόργισε την Ορθόδοξη Εκκλησία αφού «τόλμησε» να δείξει την ανθρώπινη πλευρά του Θεανθρώπου με αποτέλεσμα να αφοριστεί.

Ο Willem Dafoe είναι εκπληκτικός στο ρόλο του Χριστού, ενώ οι Harvey Keitel και Barbara Hershey διαπρέπουν στους ρόλους του Ιούδα και της Μαρίας Μαγδαληνής.

Ήταν τέτοιες οι αντιδράσεις, που κανένας δεν τον ταύτισε με το Χριστό, παρά την πολύ καλή ερμηνεία και την ομοιότητα που έφτιαξε η Δύση για τον θεάνθρωπο.

Ιησούς Χριστός Υπέρλαμπρο Άστρο – Norman Jewison

Από το Μπρόντγουεϊ στη μεγάλη οθόνη. Το «Ιησούς Χριστός Υπέρλαμπρο Άστρο» ήταν η πρώτη ροκ – όπερα που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο.

Προκάλεσε ποικίλα σχόλια και αντιδράσεις, και αυτό διότι, ως γνήσιο «παιδί» της εποχής της αμφισβήτησης, προσεγγίζει τις τελευταίες μέρες του Χριστού κάπως ανορθόδοξα.

Κατά μία άποψη πρόκειται για θρησκευτική ταινία η οποία κρατάει ανέπαφο το ιστορικό πλαίσιο και απλώς ντύνει το μύθο με σύγχρονη μουσική, σκηνογραφία και κοστούμια.

Κατ΄άλλη, αμφισβητεί ευθέως τα όσα γνωρίζουμε περί Ιησού, ανάγοντας σε πρωταγωνιστή και κινητήρια δύναμη του Θείου Δράματος τον Ιούδα, έναν μαύρο, ιδεαλιστή επαναστάτη.

Ο επαναστάτης που αντιδρά βλέποντας τον Κύριό του να οικειοποιείται την αίγλη της ομάδας, αλλά στο τέλος υποκύπτει στη συνωμοσία που έχει εξυφάνει ο ίδιος ο Ιησούς: «ο Ένας πρέπει να προδοθεί για να δοξαστεί στη συνέχεια».

Γολγοθάς – Julien Duvivier

Η πρώτη ομιλούσα ταινία που εξιστορούσε τα Πάθη του Χριστού (από την Κυριακή των Βαΐων μέχρι την Ανάσταση) ήταν γαλλική και ονομαζόταν «Golgotha».

Ο «Γολγοθάς» εστιάζει στα άμεσα γεγονότα που οδήγησαν στη Σταύρωση και τον Θάνατο του Ναζωραίου.

Η πλειονότητα του διαλόγου περιστρέφεται γύρω από τις πολιτικές μηχανορραφίες που λαμβάνουν χώρα, ενώ στο επίκεντρο του έργου δεσπόζει η συνομιλία ανάμεσα στον Πόντιο Πιλάτο (τον υποδύεται ο Ζαν Γκαμπέν) και τον Ιησού.

Στην ταινία, αποκορύφωμα – κορυφαία στιγμή είναι η δήλωση του πρώτου «Ecce Homo» (Ιδού ο Άνθρωπος), που στην πραγματικότητα ήταν και ο αρχικός τίτλος του φιλμ (Behold the Man).

Ο Χιτών – Henry Koster

«Ο Χιτών» είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα γραμμένο από το συγγραφέα Λόιντ Ντάγκλας το 1942 και είναι η ιστορία ενός Ρωμαίου αξιωματικού, του Μάρκελλου, που έλαβε μέρος στην σταύρωση του Χριστού.

Ήταν ένα από τα βιβλία με τις μεγαλύτερες πωλήσεις τη δεκαετία του 1940. Μπήκε στη λίστα μπεστ σέλερ των Τάιμς της Νέας Υόρκης τον Οκτώβριο του 1942 και τέσσερις βδομάδες αργότερα ανέβηκε στο Νο1, θέση που κράτησε για σχεδόν ένα χρόνο.

Ο Χιτών έμεινε στη λίστα για άλλα δύο χρόνια, επιστρέφοντας αρκετές φορές τα επόμενα έτη, συμπεριλαμβανομένου και του 1953, οπότε και κυκλοφόρησε η κινηματογραφική του έκδοση.

Υπήρξε η πρώτη ταινία που γυρίστηκε σε σινεμασκόπ (cinemascope). «Ο Χιτών» ήταν υποψήφιος για πέντε βραβεία όσκαρ το 1953, ανάμεσα τους αυτό της καλύτερης ταινίας και καλύτερου ανδρικού ρόλου για την ερμηνεία του Ρίτσαρντ Μπάρτον.

Ο Μπάρτον υποδύεται τον Μαρκέλο Γάλλιο τον Ρωμαίο εκατόνταρχο, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την επίβλεψη της σταύρωσης του Ιησού και του οποίου η ζωή θα αλλάξει για πάντα όταν θα κερδίσει τον χιτώνα.

Η ζωή και τα Πάθη του Χριστού – Lucien Nonguet & Ferdinand Zecca

Η ζωή και τα πάθη του Χριστού. Μια γαλλική παραγωγή του 1903 για τη ζωή του Ιησού. La vie et la passion de Jésus Christ (1903). Θρησκευτική ταινία για το Πάσχα. Ένα φιλμ που με τα σημερινά δεδομένα μπορεί να σας προκαλέσει «χαμόγελα».