Ευρωεκλογές 2024 στον αστερισμό του TikTok – Τα social media δίνουν τον τόνο

Περίπου 365 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν δικαίωμα ψήφου στις ευρωεκλογές, συμπεριλαμβανομένων πολλών νέων ψηφοφόρων για τους οποίους τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν ζωτικής σημασίας πηγή ενημέρωσης. Πολιτικοί αρχηγοί, πολιτευτές, ευρωομάδες και κόμματα αυξάνουν ταχύτητα στο δρόμο προς τις κάλπες υιοθετώντας μία πιο σύγχρονη προεκλογική εκστρατεία με στόχο η φωνή τους να φτάσει στα νεότερα ακροατήρια. Για να το πετύχουν αυτό αξιοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ρίχνοντας τα «δίχτυα» τους σε Facebook, instagram, X και φυσικά στο TikTok.

Με τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης που θεωρούνται λιγότερο αμιγώς «πολιτικές» να κερδίζουν συνεχώς έδαφος, με πρώτο και καλύτερο το TikTok, οι πολιτικοί προσαρμόζουν τις καμπάνιες τους εμπλουτίζοντας τα μηνύματά τους με δραστηριότητες της καθημερινότητάς τους.

Πολιτικοί προσαρμόζουν τις καμπάνιες τους εμπλουτίζοντας τα μηνύματά τους

Η κινέζικη ByteDance και η… εθνική ασφάλεια

Τι έχει αλλάξει όμως σε σχέση με προηγούμενα χρόνια και γιατί το TikTok βρέθηκε στο μικροσκόπιο της Δύσης;

Η δημοφιλής πλατφόρμα δημιουργίας και κοινοποίησης βίντεο μικρής διάρκειας δημιουργήθηκε το 2016 από την κινέζικη εταιρεία ByteDance. H δημοτικότητα του στις Ηνωμένες Πολιτείες και το γεγονός ότι πολλοί νέοι άνθρωποι λαμβάνουν τις ειδήσεις τους από την πλατφόρμα -το ένα τρίτο των Αμερικανών κάτω των 30 ετών- σήμανε συναγερμό καθώς εκτιμάται ότι το μετατρέπει σε ένα ισχυρό μέσο για την πολιτική επιρροή της Κίνας.

Έτσι, η αμερικανική κυβέρνηση βρίσκεται όλο και πιο κοντά στην απαγόρευση της εφαρμογής κοινωνικής δικτύωσης βίντεο εάν ο ιδιοκτήτης της δημοφιλούς πλατφόρμας δεν πουλήσει το μερίδιό του εντός ενός έτους.

Με καχυποψία αντιμετωπίζει και η Ευρώπη την εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης

Η προτεινόμενη νομοθεσία υποκινήθηκε από την έκδηλη ανησυχία για την εθνική ασφάλεια, καθώς η ByteDance μπορεί να υποχρεωθεί να συνδράμει το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα στη συλλογή πληροφοριών, σύμφωνα με τον κινεζικό νόμο περί εθνικών πληροφοριών. Με άλλα λόγια, τα δεδομένα που συλλέγει το TikTok μπορούν, θεωρητικά, να χρησιμοποιηθούν από την κινεζική κυβέρνηση.

Το Γραφείο του Διευθυντή Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ ισχυρίστηκε πρόσφατα ότι οι λογαριασμοί TikTok που διαχειρίζεται ένας κινεζικός προπαγανδιστικός βραχίονας της κυβέρνησης στόχευσαν υποψηφίους και από τα δύο πολιτικά κόμματα κατά τη διάρκεια του ενδιάμεσου εκλογικού κύκλου στις ΗΠΑ το 2022, και το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα θα μπορούσε να επιχειρήσει να επηρεάσει τις αμερικανικές εκλογές του 2024, προκειμένου να παραμερίσει τους επικριτές της Κίνας και να μεγεθύνει τις κοινωνικές διαιρέσεις στις ΗΠΑ.

Τα νέα ταξίδεψαν γρήγορα και στη Γηραιά Ήπειρο που αντιμετωπίζει επίσης με καχυποψία την εφαρμογή αλλά δείχνει προετοιμασμένοι για την καταπολέμηση φαινομένων παραπληροφόρησης.

Στο μικροσκόπιο των ΗΠΑ το TikTok

Το νομοθετικό «οπλοστάσιο» για να αποτραπούν οι… εκπλήξεις

Ενώ το Facebook και το X (πρώην Twitter) ήταν ήδη μεγάλα πριν από πέντε χρόνια – η κινεζική πλατφόρμα βίντεο TikTok έχει κερδίσει γρήγορα δημοτικότητα και τώρα διαθέτει περισσότερους από 150 εκατομμύρια μηνιαίους χρήστες σε όλη την Ευρώπη.

Οι αντιδράσεις στις ΗΠΑ και ο μεγάλος αριθμός χρηστών σε νεαρή ηλικία θα μπορούσε να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην εκλογική διαδικασία αλλά η Ευρώπη λαμβάνει τα μέτρα της. Οι πολιτικοί όμως δεν δείχνουν διατεθειμένοι να σνομπάρουν την πλατφόρμα παρά τη σύσταση στους ευρωβουλευτές και τους βοηθούς τους να αφαιρέσουν την εφαρμογή από τις προσωπικές τους συσκευές. Το TikTok λέει ότι οι προειδοποιήσεις ασφαλείας είναι αδικαιολόγητες και ότι δεν συλλέγει περισσότερες πληροφορίες από άλλες εφαρμογές.

DSA

Κάπου εδώ ξεδιπλώνεται η δράση (2020) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο νόμος περί ψηφιακών υπηρεσιών (DSA) που αφορά διαδικτυακές πλατφόρμες με περισσότερους από 45 εκατομμύρια μηνιαίους μέσους χρήστες. Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης (και το TikTok) υποχρεούνται να λαμβάνουν μέτρα κατά της παραπληροφόρησης και της χειραγώγησης των εκλογών.

Όπως μεταδίδει το Euronews, oι κανόνες άρχισαν να ισχύουν για αυτές τις μεγάλες εταιρείες Big Tech από τον Αύγουστο του περασμένου έτους.

Οι εταιρείες πρέπει επίσης να διαθέτουν εργαλεία εποπτείας περιεχομένου, τα οποία περιλαμβάνουν την επιλογή αμφισβήτησης αποφάσεων όταν αφαιρείται ή περιορίζεται το περιεχόμενο των χρηστών, καθώς και την αύξηση της διαφάνειας για τους χρήστες σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις και τον τρόπο με τον οποίο οι αλγόριθμοι προτείνουν περιεχόμενο.

Οι κανόνες της ΕΕ που «ακουμπούν» το TikTok

Πολιτική διαφήμιση

Μια άλλη κανονιστική αλλαγή ενσωματώνει αυστηρότερους κανόνες που επηρεάζουν την πολιτική διαφήμιση. Τον περασμένο Φεβρουάριο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε κανόνες για τέτοιες διαφημίσεις, με στόχο τον περιορισμό της ξένης παρέμβασης, ιδίως στο διαδίκτυο. Στο πλαίσιο αυτό, οι χορηγοί από τρίτες χώρες δεν θα μπορούν να πληρώσουν για την πολιτική διαφήμιση στην ΕΕ εντός των τριών μηνών πριν από εκλογές ή δημοψήφισμα.

Τα σχέδια προτάθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2021 για την αύξηση της διαφάνειας της πολιτικής διαφήμισης, στο πλαίσιο μέτρων που αποσκοπούν στην προστασία της ακεραιότητας των εκλογών. Ωστόσο, ομάδες της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένης της Access Now, ανησυχούν ότι οι κανόνες ήρθαν πολύ αργά για να προστατεύσουν την επικείμενη ψηφοφορία στην ΕΕ.

Ανησυχία στη Γερμανία, καθησυχαστική η ByteDance

⇒ Οι υπηρεσίες ασφαλείας της Γερμανίας έχουν προειδοποιήσει κατά της χρήσης του TikTok λόγω ανησυχιών ότι θα μπορούσε να μοιραστεί δεδομένα με την κυβέρνηση της Κίνας ή να χρησιμοποιηθεί για να επηρεάσει τους χρήστες.

⇒ Η ByteDance έχει αρνηθεί ότι χρησιμοποιεί το προϊόν της για κατασκοπεία, ενώ η κινεζική κυβέρνηση έχει επίσης αρνηθεί οποιαδήποτε τέτοια πρόθεση.