Τέλος εποχής για το «δόγμα Μπέγκιν» του Ισραήλ – «Μόνο του δεν θα τα καταφέρει»

Μπορεί το Τελ Αβίβ να κομπάζει ότι θα ισοπεδώσει τη Ράφα, δίχως να λαμβάνει υπόψιν τη διεθνή κοινότητα, αλλά για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια, το Ισραήλ κατάλαβε ότι η εποχή των μονομερών ενεργειών τελείωσε.

Από τα πρώτα χρόνια της ύπαρξής του το Ισραήλ πίστευε ότι έχει «ηθικό» δικαίωμα να ενεργεί μονομερώς όταν αντιμετωπίζει απειλές, υποβαθμίζοντας τα εγκλήματά που διαπράττουν οι δυνάμεις του.

Αυτή η πολιτική έγινε γνωστή ως το «δόγμα Mπέγκιν», που πήρε το όνομά του από τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Mεναχέμ Μπεγκίν, ο οποίος είχε εγκρίνει τον βομβαρδισμό του πυρηνικού αντιδραστήρα Osirak του Ιράκ το 1981, παραβιάζοντας τον εναέριο χώρο άλλων κρατών.

To 1982, το Ισραήλ εισέβαλε στον Λίβανο εξολοθρεύοντας τον συνδυασμένο στρατό Φατάχ και Συρίας ενώ στη συνέχεια άνοιξε τον δρόμο για τη Σφαγή στη Σάμπρα και τη Σατίλα.

Η εξάρτηση από τις ΗΠΑ, που αποδείχθηκε κατά την επίθεση τον Απρίλιο, είναι πιθανό να περιορίσει το περιθώριο του Ισραήλ για μονομερή στρατιωτική δράση κατά του Ιράν

Το 2007, ο τότε Πρωθυπουργός Εχούντ Ολμέρ ενέκρινε μια επιδρομή που κατέστρεψε την συριακή εγκατάσταση Kibar.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον ερευνητή στο Ινστιτούτο Μελετών Εθνικής Ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ Αζριέλ Μπερνάντ, υπάρχουν αυξανόμενα ερωτήματα σχετικά με το εάν το Δόγμα Begin, που ευνοεί τη μονομερή δράση, εξακολουθεί να είναι επίκαιρο σήμερα.

Με ανάλυσή του στο Foreign Policy, ο Μπερνάρντ πιστεύει ότι η επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 και η επίθεση του Ιράν στις 14 Απριλίου κατέστησαν απολύτως σαφές το γεγονός ότι Ισραήλ δεν μπορεί πλέον να βασίζεται μόνο στον εαυτό του για να επικρατήσει έναντι των αντιπάλων του.

Γιατί όμως ήρθε το τέλος της εποχής των ανεμπόδιστων ισραηλινών χτυπημάτων;

Μονομερή πλην επικίνδυνα χτυπήματα

Πρώτον διότι δεν είναι σήμερα αποτελεσματικά.

«Οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν είναι ευρέως διασκορπισμένες και ενσωματωμένες υπόγεια, γεγονός που καθιστά απίθανο να καταστραφούν από ένα προληπτικό χτύπημα» αναφέρει ο Ισραηλινός ειδικός.

Εξάλλου ήδη από το 2003, ο Βρετανός στρατηγός Λώρενς Φρίντμαν είχε προβλέψει ότι είναι πρόσκαιρος ο ενθουσιασμός από την προσδοκία ότι ένα αποφασιστικό και τολμηρό χτύπημα μπορεί να λύσει τα προβλήματα. «Οι περιπτώσεις όπου αυτό μπορεί να συμβεί σήμερα είναι πιθανό να είναι λίγες και πολύ μεταξύ τους», είχε γράψει.

Η αντιπυραλική άμυνα δεν αρκεί

Δεύτερον, μπορεί να η Ισραηλινή άμυνα σήμερα να είναι εξαιρετική, αλλά σύμφωνα με τον ερευνητή, η υπερβολική εξάρτηση στην αντιπυραυλική άμυνα και την πυρηνική αποτροπή δεν εμπόδισε επιθέσεις στο παρελθόν.

Το Ιράν δεν αποθαρρύνθηκε από τις υποτιθέμενες πυρηνικές δυνατότητες του Ισραήλ όταν επιτέθηκε τον Απρίλιο. Το 1991, επίσης, το Ισραήλ είχε προειδοποιήσει τους Ιρακινούς ότι θα υπάρξουν μαζικά αντίποινα ως απάντηση σε κάθε είδους επίθεση, ωστόσο αυτό δεν εμπόδισε τον Σαντάμ να εκτοξεύσει τους πυραύλους του.

Οι σύμμαχοι είναι απαραίτητοι

Τρίτον, το Ισραήλ δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στις δυνάμεις του.

«Τα μαθήματα από την επίθεση του Ιράν θα είναι δυσάρεστα για τους εξτρεμιστές στην ισραηλινή κυβέρνηση και τα γεράκια στο αμυντικό κατεστημένο της χώρας που πιστεύουν ότι το Ισραήλ μπορεί να βασίζεται μόνο στον εαυτό του» τονίζει ο Μπερνάρντ.

Όπως υποστηρίζει, η επιτυχία των αναχαιτίσεων τι ιρανικών πυραύλων από το Ισραήλ δεν θα ήταν δυνατή χωρίς την παρέμβαση των ΗΠΑ και άλλων συμμάχων, συμπεριλαμβανομένων των Αράβων γειτόνων και εταίρων του Ισραήλ.

Συγκεκριμένα, οι ΗΠΑ έχουν διαδραματίσει ζωτικό ρόλο στη χρηματοδότηση και την ανάπτυξη της αντιπυραυλικής άμυνας του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της σύνδεσης του Ισραήλ με το παγκόσμιο σύστημα προειδοποίησης πυραύλων των ΗΠΑ.

Η εξάρτηση από τις ΗΠΑ που αποδείχθηκε κατά την επίθεση τον Απρίλιο είναι πιθανό να περιορίσει το περιθώριο του Ισραήλ για μονομερή στρατιωτική δράση κατά του Ιράν και υπογραμμίζει την υπαρξιακή σημασία των συμμάχων, συμπεριλαμβανομένων και αυτών στη Μέση Ανατολή.

Αυτό γίνεται ακόμη πιο σημαντικό εάν το Ιράν αποκτήσει πυρηνικά. «Οι ΗΠΑ παραμένουν αποφασισμένες στις φιλοδοξίες τους να αναπτύξουν και να εδραιώσουν ένα περιφερειακό σύστημα αεράμυνας και πυραυλικής άμυνας σύμφωνα με τις γραμμές του αντιπυραυλικού συστήματος του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη για να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη απειλή από το Ιράν και τους συμμάχους του» λέει ο ειδικός.

Μπορεί και τα κράτη του Κόλπου να βρίσκονται σε αντιπαλότητα με το Ιράν και τους πληρεξουσίους του, αλλά θέλουν να διατηρήσουν τις σχέσεις με την Τεχεράνη και να αποφύγουν έναν δρόμο ανοιχτής, σπειροειδούς σύγκρουσης. Γι’ αυτό όπως τονίζει ο Μπερνάρντ, «ένα Ισραήλ που κλιμακώνει μονομερώς εναντίον του Ιράν θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη συνεργασία Ισραήλ-Αραβών, η οποία έχει καταστεί απαραίτητη για την ασφάλεια του Ισραήλ.

Το κοινό φοβάται την απομόνωση

Τέταρτον, το ισραηλινό κοινό, επίσης, φαίνεται να έχει περιορισμένη όρεξη για μονομερή δράση κατά του Ιράν.

Σύμφωνα με μια πρόσφατη δημοσκόπηση που διεξήχθη από το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο, το 74% των Ισραηλινών που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν κατά των ισραηλινών αντιποίνων κατά του Ιράν εάν έβλαπτε τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας με τους συμμάχους του Ισραήλ.

Το Ισραήλ θα έκανε ένα καταστροφικό λάθος παραμελούσε τη δυνατότητα να αναπτύξει μια ισχυρότερη σχέση με μετριοπαθή αραβικά κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας, καταλήγει ο ειδικός.