Θεωρία εξηγεί γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι είναι δεξιόχειρες – Η «εξαίρεση» των αριστερόχειρων

Η προτίμηση χεριού δεν περιγράφει ακριβώς μια γενετική «επιλογή», αλλά ένα φάσμα. Κάποιοι άνθρωποι είναι ξεκάθαρα αριστερό/δεξιόχειρες, κάποιοι άλλοι βρίσκονται σε μια περίπου ενδιάμεση κατάσταση. Στοιχεία δείχνουν πως εννέα στους δέκα ανθρώπους είναι δεξιόχειρες, μια ανισορροπία που οι ερευνητές εδώ και δεκαετίες προσπαθούν, αλλά ακόμα δυσκολεύονται να εξηγήσουν.

Ωστόσο υπάρχει μια παράξενη θεωρία που προτείνει ότι η επικράτηση του δεξιόχειρα είναι αποτέλεσμα του εξελικτικού πλεονεκτήματος που παρείχε στην αρχαιότητα. Στις πρώτες ημέρες της ανθρώπινης εξέλιξης, η βία ήταν συχνό φαινόμενο. Τα άτομα που ήταν σε θέση να χρησιμοποιούν το κυρίαρχο χέρι τους πιο αποτελεσματικά στη μάχη είχαν περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσουν και να μεταδώσουν τα γονίδιά τους. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό οδήγησε στην επικράτηση της δεξιόχειρας στον ανθρώπινο πληθυσμό.

Γιατί έχουν πλεονέκτημα στη μάχη;

Σύμφωνα με τους ερευνητές και όπως αναφέρεται στο bigthink.com, έχει να κάνει με τη θέση της καρδιάς και με την ιδέα ότι οι άνθρωποι πολεμούσαν κυρίως με χειροκίνητα, μυτερά όπλα, όπως ξύλινα δόρατα, κατά το μεγαλύτερο μέρος της ύπαρξης του είδους μας.

Περίπου τα τρία τέταρτα της καρδιάς βρίσκονται στο αριστερό μέρος του θώρακα, καθιστώντας την αριστερή πλευρά του θώρακα, ευάλωτο στόχο για ένα θανάσιμο χτύπημα. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι όταν οι άνθρωποι μάχονται με μαχαίρια, το χέρι που χρησιμοποιείται για να κρατήσει το όπλο καθορίζει ποια περιοχή του θώρακα είναι πιο εκτεθειμένη στον αντίπαλο. Μια λαβή με το αριστερό χέρι θα αφήσει εκτεθειμένη προς τον εχθρό την αριστερή πλευρά του θώρακα, άρα και το μεγαλύτερο μέρος της καρδιάς. Από την άλλη, μια λαβή με το δεξί χέρι θα την κρατήσει μακριά.

Επιπλέον, ένα ελεύθερο αριστερό χέρι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να αποκρούσει τα χτυπήματα του δόρατος στη μάχη. Συλλογικά, αυτό σημαίνει ότι οι δεξιόχειρες άνθρωποι μπορεί να είναι περισσότερο προστατευμένοι σε ένα θανάσιμο χτύπημα.

«Πρόβλημα» να είσαι αριστερόχερας

Στα χρονικά της ιστορίας, η αριστεροχειρία αντιμετωπιζόταν συχνά με καχυποψία και αρνητισμό. Αυτό αντικατοπτρίστηκε στη γλώσσα, με τη λατινική λέξη για το αριστερό, «sinistra», να δίνει το «δυσοίωνο». Ωστόσο, η επιστήμη σήμερα μας λέει ότι η αριστεροχειρία είναι πιθανότατα αποτέλεσμα πολύπλοκων αλληλεπιδράσεων μεταξύ γενετικής και περιβάλλοντος. Μια μελέτη που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης το 2019 διαπίστωσε ότι τα γονίδια που σχετίζονται με τη δομή και την ανάπτυξη του εγκεφάλου μπορούν να επηρεάσουν το χέρι που προτιμά να χρησιμοποιεί ένα άτομο.

Είναι ανώτεροι πνευματικά οι αριστερόχειρες;

Η δεξιά πλευρά του εγκεφάλου ελέγχει τους μύες στην αριστερή πλευρά του σώματος και οδηγεί σε μεγάλο βαθμό τις μουσικές και χωρικές ικανότητες. Αυτός μπορεί να είναι ο λόγος που οι αριστερόχειρες κατέχουν συχνά μεγαλύτερο μερίδιο στα δημιουργικά επαγγέλματα.

Η γραφή με καθρέφτη, όπου τα γράμματα αντιστρέφονται και γράφονται ανάποδα, γίνεται σχεδόν πάντα με το αριστερό χέρι. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι τα αριστερόχειρα παιδιά βαθμολογούνται υψηλότερα στον λεκτικό συλλογισμό ή είναι πιο πιθανό να συμμετέχουν σε προγράμματα με χαρίσματα.

Οι προκλήσεις

Σε ένα ενδιαφέρον πείραμα με δεξιόχειρες ηλικιωμένους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα βασίζονταν όλο και λιγότερο στο κυρίαρχο χέρι τους όσο μεγάλωναν. Καθώς τα δεξιά τους χέρια γίνονταν πιο αργά και ασταθή καθώς μεγάλωναν, οι ηλικιωμένοι χειρίζονταν κάποιες από τις εργασίες εξίσου καλά με το αριστερό τους χέρι. Αλλά όλοι έβλεπαν τους εαυτούς τους ως δεξιόχειρες. Οι αριστερόχειρες από την άλλη φαίνεται να έχουν πλεονέκτημα σε αθλήματα όπως η πυγμαχία ή η ξιφασκία, όπου μπορεί να εκπλήξουν τους αντιπάλους που είναι συνήθως δεξιόχειρες.

Παρά τις δυνατότητές τους για δημιουργικότητα και αθλητισμό, οι αριστερόχειρες περιηγούνται σε έναν κόσμο που έχει σχεδιαστεί σε μεγάλο βαθμό για δεξιόχειρες. Από τα ψαλίδια και τα τετράδια με σπιράλ μέχρι τα μηχανήματα για την έκδοση πιστωτικών καρτών, πολλά καθημερινά εργαλεία αποτελούν πρόκληση.