Β. Μακεδονία: Σαρωτική νίκη των αντιπάλων της Συμφωνίας των Πρεσπών – Εκλέγουν πρόεδρο και πρωθυπουργό

Συντριπτική νίκη κατήγαγε το δεξιό αντιπολιτευόμενο κόμμα VMRO-DPMNE στις βουλευτικές και στις προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν χθες Τετάρτη στη Βόρεια Μακεδονία (στη φωτογραφία από το makfax.com.mk, επάνω, υποστηρικτές του VMRO-DPMNE πανηγυρίζουν στα Σκόπια τη νίκη του κόμματός τους).

Σε ό,τι αφορά τις βουλευτικές εκλογές, με καταμετρημένο το 95% των ψήφων, το VMRO-DPMNE συγκεντρώνει ποσοστό 43% και καταλαμβάνει 59 έδρες στη Βουλή των 120 εδρών.

«Για εμένα η Μακεδονία είναι και θα είναι Μακεδονία» διακηρύττει ο επικεφαλής του VMRO-DPMNE

Со ВМРО ДПМНЕ на коњ сме ❤️ pic.twitter.com/2K5YCMSjTb

— steff (@Macedonia0101) May 8, 2024

Το απερχόμενο κυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SDSM) καταποντίστηκε, λαμβάνοντας ποσοστό μόλις 15% και εξασφαλίζοντας 19 έδρες.

Την τρίτη θέση με ποσοστό 14% και 18 έδρες καταλαμβάνει το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα στη Βόρεια Μακεδονία, το DUI του Αλί Αχμέτι.

Στην τέταρτη θέση με ποσοστό 11% και 13 έδρες έρχεται ο συνασπισμός τεσσάρων αντιπολιτευόμενων αλβανικών κομμάτων με την επωνυμία «Αξίζει».

Πέμπτο, με ποσοστό 6,8% και έξι έδρες, είναι το εθνικιστικό, φιλορωσικό κόμμα «Αριστερά».

Εκτο, με ποσοστό 5,3% και πέντε έδρες το νεοσύστατο κόμμα «Ξέρω» του δημάρχου του Κουμάνοβο, Μάξιμ Ντιμιτρίεφσκι, ο οποίος αποχώρησε πριν δύο χρόνια από το SDSM.

Στις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν στη Βόρεια Μακεδονία τον Ιούλιο του 2020, πρώτο είχε έρθει το SDSM (με επικεφαλής τότε τον Ζόραν Ζάεφ) καταλαμβάνοντας 46 έδρες, ενώ το δεύτερο VMRO-DPMNE είχε εξασφαλίσει 44 έδρες.

«Ο περήφανος λαός της «Μακεδονίας»»

Ο αρχηγός του VMRO-DPMNE Χρίστιαν Μίτσκοσκι λίγο πριν τα μεσάνυχτα χθες Τετάρτη δήλωσε πως στις εκλογές αυτές «νίκησε ο περήφανος λαός της «Μακεδονίας» και ηττήθηκε η διαφθορά, ο νεποτισμός και η αναξιοκρατία που εξέθρεψε η συγκυβέρνηση SDSM-DUI».

Ο αρχηγός του VMRO-DPMNE Χρίστιαν Μίτσκοσκι (φωτογραφία από makfax.com.mk)

Ο Μίτσκοσκι ανήγγειλε ότι τις επόμενες ημέρες θα ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τον αντιπολιτευόμενο αλβανικό συνασπισμό «Αξίζει» για τον σχηματισμό κυβέρνησης, αποκλείοντας παράλληλα το ενδεχόμενο μετεκλογικής συνεργασίας με το DUI, το οποίο τα τελευταία 20 χρόνια συμμετέχει σε όλες τις κυβερνήσεις συνασπισμού της χώρας.

Ταυτόχρονα, στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών που διεξήχθη χθες παράλληλα με τις βουλευτικές εκλογές, η υποψήφια του VMRO-DPMNE Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα συγκέντρωσε ποσοστό 65%, έναντι ποσοστού μόλις 29% που απέσπασε ο υποψήφιος του SDSM και απερχόμενος πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας Στέβο Πεντάροφσκι.

Με το αποτέλεσμα αυτό, η 70χρονη Σιλιάνοφσκα εκλέγεται στο ανώτατο πολιτειακό αξίωμα. Είναι η πρώτη γυναίκα που θ’ αναλάβει πρόεδρος της Δημοκρατίας στην ιστορία της χώρας.

Ο απερχόμενος πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας Πεντάροφσκι δήλωσε ότι τα αποτελέσματα των εκλογών είναι ξεκάθαρα και πως η ιδέα του για πολυεθνική χώρα, πλήρως ενσωματωμένη στις ευρωατλαντικές δομές δυστυχώς δεν έτυχε υποστήριξης από το εκλογικό σώμα αυτή τη φορά.

Μετά τα μεσάνυχτα, μερικές χιλιάδες υποστηρικτές του VMRO-DPMNE συγκεντρώθηκαν στην κεντρική πλατεία των Σκοπίων, όπου πανηγύρισαν την επικράτηση του κόμματος στις χθεσινές διπλές εκλογές.

Η τήρηση των συμφωνιών

Η προεκλογική εκστρατεία διεξήχθη σε κλίμα πόλωσης, το οποίο συμπαρέσυρε και τη Συμφωνία των Πρεσπών.

Ο πρόεδρος του κόμματος Χρίστιαν Μίτσοσκι, σφοδρός πολέμιος τόσο της Συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα όσο και της υπό ψήφιση «Συμφωνίας φιλίας και καλής γειτονίας» με τη Βουλγαρία, το επιβεβαίωσε στη διάρκεια τηλεοπτικού ντιμπέιτ με τον πρόεδρο του SDSM Ντιμίταρ Κοβάτσεφσκι, λέγοντας πως για τον ίδιο το όνομα της χώρας θα παραμείνει πάντα μόνο «Μακεδονία».

«Ανοιχτό» δήλωσε πως θεωρεί πάντα το θέμα και η νέα, πλέον, πρόεδρος Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, επισημαίνοντας πως η ίδια δεν θα χρησιμοποιεί τον επιθετικό προσδιορισμό “βόρεια”».

H νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα (φωτογραφία από makfax.com.mk)

«Δεν ξέρω γιατί θα πρέπει ν’ αλλάξουμε εμείς συμπεριφορά, εάν λάβουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών» δήλωσε ο Μίτσοσκι ερωτηθείς πώς θα κατονομάζει τη χώρα, στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, σε περίπτωση που εκλεγεί πρωθυπουργός. «Για εμένα η Μακεδονία είναι και θα είναι Μακεδονία. Πάνω σ’ αυτό δεν υπάρχουν αμφιβολίες».

Ορισμένοι αναλυτές, βέβαια, εκτιμούν πως ο Μίτσοσκι είχε πρωτίστως στο μυαλό του τις διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη με τη Σόφια – η οποία έχει ξεκαθαρίσει, με τη σύμφωνη γνώμη των Βρυξελλών, ότι δεν θα άρει το βέτο της στην ένταξη των Σκοπίων στην ΕΕ παρά μόνον αφού η Βόρεια Μακεδονία κατοχυρώσει συνταγματικά την παρουσία «βουλγαρικού λαού» μεταξύ των υπόλοιπων εθνοτικών ομάδων της.

Ασκηση πιέσεων

Και όλοι οι αναλυτές συμφωνούν πως όποια και αν είναι η επόμενη κυβέρνηση θ’ αντιμετωπίσει πίεση τόσο από την ΕΕ όσο και από τις ΗΠΑ να τηρήσει τις συμφωνίες που έχει υπογράψει η χώρα και να προωθήσει τις (αντιδημοφιλείς) συνταγματικές αλλαγές που απαιτούνται.

Μια από αυτές είναι και η προσαρμογή των ταξιδιωτικών της εγγράφων στη νέα συνταγματική της ονομασία, ένας από τους λόγους που επικαλείται η ελληνική κυβέρνηση για την άρνησή της να φέρει προσώρας στη Βουλή την κύρωση των τριών μνημονίων συνεργασίας με τη Βόρεια Μακεδονία.

Μέσα Φεβρουαρίου, λίγες ώρες προτού εκπνεύσει η διορία των πέντε ετών που απορρέει από τη Συμφωνία των Πρεσπών, το κοινοβούλιο στα Σκόπια αποφάσισε να παραταθεί η χρήση των διπλωμάτων οδήγησης χωρίς το «Βόρεια» μέχρι το τέλος του 2024, ώστε να έχουν ολοκληρωθεί νωρίτερα οι εκλογικές διαδικασίες.