Η δύσκολη εξίσωση του Μπάιντεν – Η «κόκκινη γραμμή» για τη Ράφα και η γεωπολιτική ισορροπία

Ο Τζο Μπάιντεν καθόρισε μία «κόκκινη γραμμή» όσον αφορά τις κινήσεις του Ισραήλ στη Ράφα και αυτή είναι μία εισβολή των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων (IDF) σε πληθυσμιακά κέντρα της περιοχής.

«Κρίσιμοι ψηφοφόροι σε πολιτείες-κλειδιά είναι πολύ της Παλαιστίνης. Ο πρόεδρος Μπάιντεν δεν αγνοεί τις κραυγές τους! Πρόκειται για μία πολύ επικίνδυνη πολιτική ισορροπία με τις εκλογές να απέχουν μόλις έξι μήνες»

Τότε όπως είπε θα σταματήσει την προμήθεια όπλων και βλημάτων πυροβολικού, κάτι που προκάλεσε αντιδράσεις στους ακροδεξιούς εταίρους της κυβέρνησης του Μπενιαμίν Νετανιάχου, όπως ο υπουργός Εθνικής Ασφαλείας, Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ, ο οποίος ανέφερε πως πλέον ο πρόεδρος των ΗΠΑ είναι «αγαπητός» στη Χαμάς.

Hamas ❤️Biden

— איתמר בן גביר (@itamarbengvir) May 9, 2024

Πρόκειται για μία πρωτοφανή δήλωση από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, ειδικά σε ό,τι αφορά έναν από τους πιο στενούς εταίρους της Αμερικής, όπως είναι το Ισραήλ, αλλά φανερώνει και ένα ρήγμα στις σχέσεις του Μπάιντεν με τον Νετανιάχου.

Οι «κόκκινες» γραμμές

Όπως αναφέρει στην ανάλυσή του στο Sky News, ο Μαρκ Στόουν, ανταποκριτής του βρετανικού δικτύου στην Ουάσινγκτον και ειδικός σε ζητήματα Μέσης Ανατολής «ο καθορισμός ‘κόκκινων γραμμών’ είναι πολύ καλός», αλλά όταν κάποιος τις θέτει πρέπει να τις ακολουθήσει, «κάτι που γνωρίζει πάρα πολύ καλά και ο Τζο Μπάιντεν».

Ωστόσο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ «γνωρίζει επίσης ότι αν ακολουθήσει αυτή τη νέα ‘κόκκινη γραμμή’ και σταματήσει τις μεταφορές επιθετικών όπλων στο Ισραήλ, αυτό θα μπορούσε να του κοστίσει ακριβά στο εσωτερικό».

Έτσι ο Τζο Μπάιντεν καλείται να λύσει μία πολύ δύσκολη εξίσωση που είναι αυτή της ισορροπίας μεταξύ γεωπολιτικής και εσωτερικής πολιτικής,

Οι δυτικοί ηγέτες τις θέτουν σε συνεντεύξεις τους, όπως η δήλωση του Μπάιντεν στο CNN, ως ξεκάθαρες απειλές με τη χαρακτηριστική ρητορική: «Αν, τολμάτε, περάστε τη γραμμή!».

Ωστόσο, η συγκεκριμένη ρητορική αποδεικνύεται πολύ συχνά σύμφωνα με τον Στόουν, ως «ένα ελαττωματικό εργαλείο της γεωπολιτικής διπλωματίας», καθώς συνήθως δεν ακολουθείται και μένει στα λόγια.

Όπως επισημαίνει ο Στόουν, «ο Μπαράκ Ομπάμα έθεσε μια ‘κόκκινη γραμμή’ για τα χημικά όπλα με τον Μπασάρ αλ Άσαντ της Συρίας το 2012. Την παρέκαμψε. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν το θυμήθηκε αυτό όταν πέρασε την ‘κόκκινη γραμμή’ που είχε θέσει ο Μπάιντεν για την Ουκρανία το 2021. Ο Πούτιν εισέβαλε και τα υπόλοιπα είναι ιστορία».

«Κάθε ‘κόκκινη γραμμή’ φυσικά είναι ξεχωριστή, ενώ διαφέρουν και ως προς τη σοβαρότητα του γεγονότος που επιδιώκουν να αποτρέψουν. Αλλά η αρχή πίσω από τον καθορισμό τους είναι η ίδια, όπως και το μήνυμα που τίθεται όταν ξεπερνιούνται», γράφει ακόμα ο Στόουν.

Τους τελευταίους έξι μήνες, καθώς το Ισραήλ προσπαθούσε να εξαλείψει τη Χαμάς από τη Λωρίδα της Γάζας, ο πρόεδρος Μπάιντεν δεν πίστευε ότι θα χρειαζόταν να θέσει «κόκκινες γραμμές». Εξάλλου, το Ισραήλ είναι ένας από τους στενότερους συμμάχους των ΗΠΑ.

Η απογοήτευση του Μπάιντεν με τον Νετανιάχου

Αντ’ αυτού, η κυβέρνηση Μπάιντεν σκέφτηκε ότι η ήπια διπλωματία και οι ειλικρινείς παρασκηνιακές επαφές με έναν «στενό φίλο της Αμερικής» θα αρκούσαν.

Αλλά σταδιακά, καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ και η κυβέρνηση Νετανιάχου διέφεραν όλο και περισσότερο όσον αφορά την προστασία των αμάχων και ένα σχέδιο για την «επόμενη μέρα» στη Γάζα. Εκεί άρχισε να εμφανίζεται μια «κόκκινη γραμμή» – η Ράφα, που τελικά έγινε και η «κόκκινη γραμμή» της κυβέρνησης Μπάιντεν για το Ισραήλ.

Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει επανειλημμένα καταστήσει σαφή την αντίθεσή του στην επιμονή του Νετανιάχου για χερσαία εισβολή στη νότια πόλη της Γάζας (η «κόκκινη γραμμή» του Νετανιάχου, ο οποίος πιέζεται και από ακροδεξιά στοιχεία τις κυβέρνησής του), όπου ζουν περίπου 1,4 εκατομμύρια εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι, οι μισοί από τους οποίους είναι κάτω των 18 ετών.

Ο ισραηλινός στρατός δεν έχει μετακινηθεί ακόμη εντός της πόλης της Ράφα, αλλά επικεντρώνει τις επιχειρήσεις του στα ανατολικά της πόλης και γύρω από το συνοριακό πέρασμα προς την Αίγυπτο.

Τζο Μπάιντεν (Πηγή: REUTERS/Evelyn Hockstein)

Το γεγονός αυτό επέτρεψε στην κυβέρνηση Μπάιντεν να ισχυριστεί ότι η «κόκκινη γραμμή» της δεν έχει ακόμη ξεπεραστεί. «Δεν το περιέγραψαν ως μια μεγάλη χερσαία επιχείρηση», δήλωσε ο του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Τζον Κίρμπι αυτή την εβδομάδα.

Ωστόσο, μερικές φορές, οι «κόκκινες γραμμές» ξεπερνιούνται. Μερικές φορές, σταδιακά ξεπερνιούνται. Για να αντιμετωπίσει τη στάση του Νετανιάχου εδώ και εβδομάδες, ο Μπάιντεν σκλήρυνε την «κόκκινη γραμμή» του.

«Ξεκαθάρισα ότι αν μπουν στη Ράφα – δεν έχουν μπει ακόμα στη Ράφα είναι στα σύνορα-, δεν προμηθεύω τα όπλα που έχουν χρησιμοποιηθεί ιστορικά για την αντιμετώπιση της Ράφα, για την αντιμετώπιση των πόλεων – που αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα», δήλωσε στο CNN.

Μια σημαντική παραδοχή

Επίσης, σημαντικό όσον αφορά την «κόκκινη γραμμή» είναι το γεγονός ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ παραδέχτηκε προσωπικά αυτό που ήταν ήδη γεγονός – ότι τα αμερικανικά όπλα έχουν σκοτώσει χιλιάδες αμάχους στη Γάζα.

Αλλά υπάρχει σημαντική μία σημαντική υποχώρηση όσον αφορά την «κόκκινη γραμμή» του.

Μιλάει για τη διακοπή της παράδοσης επιθετικών όπλων για το είδος των επιχειρήσεων που ισοπέδωσαν μεγάλο μέρος της Γάζας και θα μπορούσαν να κάνουν το ίδιο και στη Ράφα. Δεν απειλεί να αποκόψει το Ισραήλ από όλα τα αμερικανικά όπλα, φυσικά όχι.

Τα αμυντικά όπλα αεράμυνας για την αντιμετώπιση των ιρανικών ρουκετών και γενικά ρουκετών, πυραύλων και drones θα συνεχίσουν να στέλνονται. Όπως θα έρθουν και όπλα και αεροσκάφη μεγάλου βεληνεκούς για την αντιμετώπιση του Ιράν. Τίποτα από αυτά δεν θα σταματήσει να παραδίδεται, κάτι που ξεκαθάρισε ο Μπάιντεν στη συνέντευξή του.

«Θα συνεχίσουμε να διασφαλίζουμε ότι το Ισραήλ είναι ασφαλές όσον αφορά το Iron Dome και την ικανότητά του να ανταποκρίνεται στις επιθέσεις που έγιναν πρόσφατα στη Μέση Ανατολή», είπε χαρακτηριστικά.

Παρόλα αυτά, πρόκειται για μια μεγάλη αλλαγή για τον Μπάιντεν. «Δεν έχει ξαναγίνει και συμβολικά για το Ισραήλ, εν μέσω του πιο μακροχρόνιου και κρίσιμου πολέμου του, φαίνεται τρομερό», υπογραμμίζει ο Στόουν.

Οι πολιτικοί κίνδυνοι στο εσωτερικό

Ωστόσο, η δήλωση του Μπάιντεν έχει επιπτώσεις και στην εσωτερική πολιτική, καθώς για κάθε μοχλό επιρροής που κινεί υπάρχει κι ένας εσωτερικός πολιτικός υπολογισμός.

Σχεδόν όλοι οι Ρεπουμπλικάνοι είναι εναντίον κάθε τέτοιου μοχλού, καθώς δεν θέλουν τίποτα λιγότερο από την απερίφραστη υποστήριξη στο Ισραήλ. Περισσότερο από αυτό όμως ένας σημαντικός αριθμός των δικών του Δημοκρατικών θα είναι επίσης ανήσυχος για τον περιορισμό των όπλων της Αμερικής για το Ισραήλ.

Αλλά οι κρίσιμοι ψηφοφόροι σε πολιτείες-κλειδιά είναι υπέρ της Παλαιστίνης. Ο πρόεδρος Μπάιντεν δεν αγνοεί την κραυγή τους «Γενοκτονία Τζο»! Πρόκειται για μία πολύ επικίνδυνη πολιτική ισορροπία με τις εκλογές να απέχουν μόλις έξι μήνες.