Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν είναι σπριντ, είναι αγώνας αντοχής

Μία συνάντηση εφ’ όλης της ύλης αναμένεται να είναι η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα τη Δευτέρα. Η ατζέντα έχει τόσο διμερή όσο και διεθνή θέματα, με φόντο τόσο τον πόλεμο στη Γάζα, όσο και το συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία.

Παρά τις παραφωνίες στο καλό κλίμα και τις κινήσεις της Τουρκίας που ενόχλησαν την Ελλάδα, με αποκορύφωμα την λειτουργία της Μονής της Χώρας ως τζαμί, το Μέγαρο Μαξίμου επιμένει στους ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας και την υλοποίηση της συνάντησης.

Οι συναντήσεις αυτές δεν θα έπρεπε να είναι είδηση

Μιλώντας στο in, λίγες μέρες πριν την αναχώρηση της για την Τουρκία, η Αριστοτελία Πελώνη Διευθύντρια του Γραφείου Διεθνούς Στρατηγικού Σχεδιασμού και Επικοινωνίας του Πρωθυπουργού, απαντώντας για τη σημασία της επίσκεψης Μητσοτάκη στην Άγκυρα σε αυτή τη χρονική συγκυρία σημειώνει πως «πάντα είναι σημαντική μια συνάντηση μεταξύ ηγετών δύο χωρών. Και θα θυμίσω αυτό που είχε πει στην πρώτη του θητεία ο Κυριάκος Μητσοτάκης: ότι η επαφή με τον ηγέτη της γειτονικής χώρας δεν θα΄πρεπε να αποτελεί είδηση. Eίναι η τέταρτη συνάντηση που θα έχει ο Πρωθυπουργός με τον Πρόεδρο της Τουρκίας μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο και η πρώτη του επίσκεψη στην Άγκυρα, ανταποκρινόμενος στην πρόκληση που του απηύθυνε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όταν επισκέφθηκε την Αθήνα τον περασμένο Δεκέμβριο».

Η ατζέντα

Όσον αφορά την ατζέντα της συνάντησης η Πελώνη αναφέρει πως «θα συζητηθούν όλα τα θέματα, τόσο διμερής όσο και διεθνής ατζέντα, ενώ αναμένεται να συζητηθεί η οργάνωση των επόμενων βημάτων, το χρονοδιάγραμμα των επόμενων συναντήσεων του πολιτικού διαλόγου, της θετικής ατζέντας και των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, αλλά και της επόμενης συνάντησης του Πρωθυπουργού με τον κ. Ερντογάν, στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον ερχόμενο Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη – θα συμπέσουν άλλωστε και στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον τον Ιούλιο».

Τονίζει δε ότι «η συνάντηση της Δευτέρας είναι ακόμη μια ευκαιρία να γίνει επισκόπηση της προόδου που έχει επιτευχθεί τους τελευταίους μήνες, αλλά και των συμφωνιών σε επιμέρους τομείς – θυμίζω ότι τον Δεκέμβριο στην Αθήνα στο πλαίσιο του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας υπογράφτηκαν 15 συμφωνίες και μνημόνια συνεργασίας».

Η συνάντηση πρέπει να γίνει

Στο ερώτημα αν η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί, ή η αντίδραση της Τουρκίας για τα θαλάσσια πάρκα, θα μπορούσαν να είναι λόγοι ακύρωσης της επίσκεψης Μητσοτάκη στην Άγκυρα, η Πελώνη απαντά αρνητικά.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά «δεν πρέπει να αναβληθεί η επίσκεψη, γιατί είναι σημαντικό να έχουμε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας. Το ότι διαφωνούμε δεν σημαίνει ότι δεν συζητάμε. Και ότι δεν εκφράζουμε τις διαφωνίες μας ανοικτά. Το ζήτημα της Μονής της Χώρας θα τεθεί από τον Πρωθυπουργό στη συνάντηση της Δευτέρας. Η Μονή της Χώρας είναι ένα πολύ σημαντικό μνημείο, παγκόσμιας πολιτιστικής σημασίας και ο χαρακτήρας του πρέπει να προστατεύεται».

Σύμφωνα με την Πελώνη «για το ζήτημα των θαλάσσιων πάρκων, θεωρώ ότι υπήρξε δυσανάλογη αντίδραση από την πλευρά της Τουρκίας. Το ζήτημα της προστασίας του θαλάσσιων περιοχών είναι περιβαλλοντικό, είναι μεγάλης σημασίας και η θέση μας εδράζεται στο Διεθνές Δίκαιο».

Η Διακήρυξη των Αθηνών

Στο ερώτημα εάν οι κινήσεις της Άγκυρας θέτουν υπό αμφισβήτηση τη Διακήρυξη των Αθηνών, η Διευθύντρια του Γραφείου Διεθνούς Στρατηγικού Σχεδιασμού και Επικοινωνίας του Πρωθυπουργού υπενθυμίζει ότι «η διακήρυξη των Αθηνών προβλέπει ότι τα δύο μέρη διατηρούν τις βασικές νομικές τους θέσεις. Άρα διαφωνίες υπάρχουν και θα εξακολουθούν να υπάρχουν. Σημασία έχει να μπορούμε να συζητούμε έτσι ώστε οι διαφωνίες να μην παράγουν κρίσεις».

Έχει ειπωθεί πολλές φορές ότι Ελλάδα και Τουρκία θα συζητήσουν για τα δύσκολα, το θέμα υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ, όταν ωριμάσουν οι συνθήκες. Για πόσο όμως ακόμα Ελλάδα και Τουρκία μπορούν να αγοράζουν χρόνο, βασιζόμενες στην ηρεμία εάν το καλό κλίμα μπορεί να διαταραχθεί ανά πάσα στιγμή.

Αγώνας αντοχής

Η Πελώνη απαντά τονίζοντας ότι: «η προσπάθεια εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων δεν είναι σπριντ. Θα έλεγα ότι μοιάζει περισσότερο με αγώνα αντοχής. Δεν είναι ένας εύκολος δρόμος και μπορεί να υπάρχουν και στροφές και εμπόδια και αναταράξεις.

»Δεν είναι εξαγορά χρόνου η προσπάθεια εμπέδωσης θετικού κλίματος και εμπιστοσύνης, ούτε η περίοδος ηρεμίας που έχουμε εδώ και έναν χρόνο.

»Ας δούμε τη μεγάλη εικόνα. Η  στάση της Ελλάδας ήταν συνεπής από την αρχή: υπέρ των ανοικτών διαύλων επικοινωνίας, υπέρ του διαλόγου και της καλής γειτονίας. Το έχει διαμηνύσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήδη από τις πρώτες μέρες της πρώτης του θητείας. Εμείς είμασταν συνεπείς στην πολιτική μας και αυτήν ακολουθούμε.

Πού ήμασταν το 2020

»Επίσης, θυμηθείτε που είμασταν το 2020. Η εικόνα σήμερα είναι σαφώς βελτιωμένη. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Τουρκία έχει αλλάξει θέσεις. Ούτε εμείς έχουμε αλλάξει θέσεις. Δεν έχουμε αυταπάτες. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να μιλάμε, να αποσυμπιέζονται κρίσεις σε υψηλότερο επίπεδο και βέβαια ότι δεν πρέπει να αναγνωρίζουμε πρόοδο εκεί που υπάρχει.

»Τον τελευταίο χρόνο έχουμε σχεδόν μηδενικές παραβιάσεις στον αέρα, υπάρχει καλύτερη συνεργασία στο Μεταναστευτικό και μείωση των ροών, παρά κάποιες αναταράξεις, ενώ το πρόγραμμα διευκόλυνσης χορήγησης βίζας σε Τούρκους πολίτες σε 10 ελληνικά νησιά έχει γίνει δεκτό και στις δύο πλευρές με ενθουσιασμό».